Farklı Azot Dozlarının, Bazı Tritikale (X Triticosecale Wittm.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi

Araştırma 2015-2016 yıllarında Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme arazilerinde Eskişehir koşullarında beş farklı tritikale çeşidinde (Tatlıcak 97, Melez 2001, Mikham 2002, Karma-2000, Presto 2000), farklı azot dozları uygulamalarının (0,5,10,15,20 kg/da) bazı verim ve verim unsurlarına olan etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Denemeler tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Sonuç olarak; tane verimi, bitki boyu, protein oranı, m2’de başak sayısı, bin tane ağırlığı ve hasat indeksi gibi bazı agronomik özellikler azot dozlarına bağlı olarak artışlar gözlenmiştir. İki yıllık birleştirilmiş veriler incelendiğinde; azot dozlarının artması ile verim ve verim unsurlarında genellikle artışlar sağlandığı tespit edilmiş ve çeşitler arasında ise en yüksek tane verimi 15kg/da N dozunda Karma-2000 çeşidinden elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Azot dozları, tritikale, verim, verim öğeleri, x triticosecale wittmack

Effect of Different Nitrogen Doses on Yield and Yield Components of Some Triticale (X Triticosecale Wittm.) Cultivars

The research was carried out in 2014-2016 in Eskişehir Osmangazi University, Faculty of Agriculture, in order to determine the effects of different nitrogen doses (0, 50, 100, 150, 200 kg/ha) applications on yield and some yield components. The experiments were conducted with three replications according to randomized block factorial design. As a result; grain yield, plant height, protein content, number of spike per m2, thousand grain weight and harvest index properties were observed to increase depending on nitrogen doses. When the combined data for two years are examined; Nitrogen doses were increased and yield and yield components were generally increased.

Keywords:

Nitrogen doses, triticale, yield, yield components, x Triticosecale Wittmack,

PDF

___

Acarer, S., (2004). Bazı Makarnalık Buğday Çeşitlerinin Verim ve Kalite Özellikleri Üzerine Farklı Sulama Zamanları ile Azot Dozlarının Etkisi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 110 s, Doktora Tezi, Ankara.
Anonim, 2015. Yeni Toprak Su Analiz Laboratuvarı, Toprak Analiz Raporu, Eskişehir.
Arnold, G. H., Dilz, K. 1970. Nitrogen fertilizing on cereals. Productin of high-quality wheat by nitrogen fertilizing on trial fields and in practice. 1969 trial. Stikstof 6:133-139
Çokkızgın, A., Çölkesen, M. 2006. Kahramanmaraş koşullarında azotlu gübrenin makarnalık buğdayda (Triticum durum Desf.) verim ve verim unsurlarına etkisi. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 9(1): 92-103
Doğan, R., Çelik, N., Yürür, N. 2008. Requirement and application frequencies of nitrogen fertilizer on bread wheat variety Arpathan-9. Asian Journal of Chemistry 20(4): 3069-3078.
FAO 2019, Food and Agriculture Organization of the United Nations 2017 verileri.
Kaçar, B., Katkat, V., 2009. Gübreler ve Gübreleme Tekniği, Nobel Bilim ve Araştırma Merkezi Yayın No:46, s.377.
Mehrotra, O.N., Sinha, N.S. ve Srivastava, R.D.L., 1967, Studies on nutrition of India cereals, I. uptake of nitrogen by wheat plants at various stages of growth as influenced by phosphorus, Plant and Soil, 26:361-368
Oral, E., 2014. Van ekolojik koşullarında farklı bitki sıklıkları ve azot dozlarının tritikale (X Triticosecale Wittmack) çeşitlerinde verim ve bazı verim öğelerine etkisi. Doktora Tezi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı. 108 S.
Prima, G.D.I., Sorno, R. and String, L. 1982. Nitrogen, It’s role in controlling yield and quality of durum wheat in the warn rid zone of scilly, Istuta Di Agronomia Generale Cultivaziona Erbacoe, 121-137,Italy (Soil and Fertilizer Abs. 46).
Ryan, J. M., Mergoum, M., Gharous, M. 1991. Comparative triticale and barley responses to nitrogen at locations with varying rainfall in Morocco’s Dryland Zone, Rachis: 3-7
Sezal, M., Kara, R., Kaplan, A., Dokuyucu, T. ve Akkaya, A. 2007. Kahramanmaraş koşullarında farklı azot seviyelerinin üç ekmeklik buğday çeşidinde (Triticum aestivum L.) fenolojik dönemler, verim ve verim unsurlarına etkisi. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 10(1): 106-115
Şentürk, Ş. ve Akgün, İ. 2014. Bazı tritikale genotiplerinin Batı Geçit Bölgesinde verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 9 (1):16-26.
TÜİK 2019, Türkiye İstatistik Kurumu 2018 verileri
Yağbasanlar, T. 1987. Çukurova’nın taban ve kıraç koşullarında farklı ekim tarihlerinde yetiştirilen değişik kökenli yedi tritikale çeşidinin başlıca tarımsal ve kalite özellikleri üzerinde araştırmalar. Doktora Tezi, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, S-171.
Yanbeyi, S., Sezer, G. 2006. Samsun koşullarında bazı tritikale hatlarının verim ve verim öğeleri üzerine bir araştırma. OMÜ Zir. Fak. Dergisi 21(1):33-39.