Rahime KARATAŞ, Başak ÖZYILMAZ, Özge KOYUTÜRK, Levent YAZİCİ, Sezai GÖKALP

Karabuğday (Fagopyrum esculentum Moench)’ın Tokat Şartlarında Farklı Ekim Zamanlarının Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi

Karabuğday içerdiği protein, diyet lif, vitamin, mineral madde, temel çoklu doymamış yağ asitleri gibi bileşikler ile tokoferol, fenolik asit ve flavanoid gibi antioksidanlar nedeniyle yüksek besin kalitesine sahip fonksiyonel gıda endüstrisi için ön plana çıkan bitkilerden biridir. Besin değeri bakımından tahıllara benzerlik göstermesine rağmen, temel aminoasitler (özellikle lisin, treonin, triptofan) bakımından yüksek konsantrasyona sahip olması tahıllardan farklılık oluşturur. Ayrıca serbest gluten bulundurmaması özellikle tahıl tüketemeyen çölyak hastaları için vazgeçilmez bir üründür. Bunun yanısıra farklı birçok alanda önemli bir kullanım potansiyeli ile tarımsal açıdan ülkemiz için önemli bir bitkidir. Bu araştırma, Karabuğday (Fagopyrum esculentum Moench.) bitkisinin farklı ekim zamanlarının verim ve bazı verim öğeleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi amacıyla 2016 ve 2017 yıllarında Tokat Orta Karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsünde yürütülmüştür. Denemede Aktaş ve Güneş çeşitleri bitki materyali olarak kullanılmıştır. Araştırmada (15 Nisan, 15 Mayıs, 15 Haziran ve 15 Temmuz) dört farklı ekim zamanı uygulanmıştır. Deneme Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre üç tekerrürlü yürütülmüştür. Araştırmada, bitki boyu, bitkide ana dal sayısı, ana sap çapı, biyolojik verim, tane verimi ve bin tane ağırlığı incelenmiştir. Araştırma sonucunda Tokat koşullarında karabuğday yetiştiriciliği için en yüksek tane veriminin her iki çeşitte de Nisan ayı ekimlerinden alınabileceği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Karabuğday, ekim zamanı

The Effect of Different Planting Times on Yield and Yield Components of Buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench) in Tokat Conditions

This research was carried out in Tokat Middle Black Sea Transitional Zone Agricultural Research Institute in 2016 and 2017 in order to determine the effects of different planting times on yield and yield components of Buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench.). Aktaş and Güneş varieties were used as plant material in the research. Four different planting times were applied in the study (15 April, 15 May, 15 June and 15 July). The experiment was carried out with three replications according to the Randomized Complate Block Experimental Design. In this research, plant height, number of main branches, main stem diameter, protein content, grain yield and thousand grain weight were examined. As a result of the research, it was determined that the highest grain yield was obtained from planting in April in both buckwheat cultivars under Tokat conditions

Keywords:

Buckwheat planting times, Tokat,

PDF

___

Acar R., Güneş A., Gummadov N. ve Topal, İ., 2011 . Farklı Bitki Sıklıklarının Karabuğday’da (Fagopyrum esculentum Moench.) Verim ve Bazı Verim Unsurlarına Etkisi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi 25 (3): 47-51.
Akkaya, S., Kara, B., 2018. Ekmeklik Buğdayda Ahır ve Yeşil (Karabuğday, Fiğ) Gübre Uygulamalarının Verim ve Kaliteye Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(1): 10-
Bojnanska, T., Francakova, H., Chlebo, P., and Vollmannova, A., 2009. Rutin Content in Buckwheat Enriched Bread and Influence of its Consumption on Plasma Total Antioxidant Status. Czech J. Food Sci.
Debnath, NR, Rasul M. G., Sarker, M. M. H., Rahman, M. H., Paul, A. K, 2008. Genetic divergence in buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench.). Int. J. Sustain Crop Prod, 3(2):60-68.
Dizlek, H., Özer, M.S., İnanç, E., Gül, H., 2009. Karabuğday’ın (Fagopyrum esculentum Meonch.) Bileşimi ve Gıda Sanayinde Kullanım Olanakları. Gıda, 34(5): 317-324.
Düzgüneş O., Kesici T., Kavuncu O. ve Gürbüz F., 1987. Araştırma ve Deneme Metodları (İstatistik Metodları). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları:1021. Ankara
Gülpınar, A.R., Erdoğan, A., Orhan, İ., Kan, A., Sezer, F., Çelik, Ş. A., Kartal, M., 2012. Essimation of in Vitro Neuroprotective Properties and Quantification of Rutin and Fatty Acids in Buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench) Cultivated in Turkey. Food Research International Science Direct, 536–543.
Kan, A., 2011. Ekolojik Koşullarında Yetiştirilen Karabuğdayın (Fagopyrum esculentum Meonch.) Bazı Kalite Özelliklerinin Araştırılması. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 25: 66-70, Konya.
Kara, N., Yüksel, O., 2014. Karabuğdayı Hayvan Yemi Olarak Kullanabilir miyiz? Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 1(3): 295-300.
Kim J., Wieslander G., and Norback D., 2004. Allergy /Intolerance to Buckwheat and Other Food Products among Swedish subjects with celiac disease. proceedings of the 9th International Symposium on Buckwheat, Prague, pp:705- 709
Okudan, D., Kara, B., 2015. Farklı Azot Dozlarının Karabuğdayın (Fagopyrum esculentum Moench) Tane Verim ve Kalitesine Etkisi. SDÜ Fen Bilimleri Dergisi, 19(3):74-7
Sobhanı, MR., Rahmikhdoev, G., Mazaherıd, and Majıdan, M., 2014. Effects of Sowing Date, Cropping Pattern and Nitrogen on CGR, Yield and Yield Component Summer Sowing Buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench). J. Appl. Environ. Biol. Sci. 2(1) 35-46.
Tian, Q., Li, D., & Patil, B. S., 2002. Identification and determination of flavonoids in buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench, Polygonaceae) by highperformance liquid chromatography with electrospray ionization mass spectrometry and photodiode array ultraviolet detection. Phytochemical Analysis, 13, 251–256.
Yavuz, H., Yiğit, A., Erekul, O., 2016. Farklı Ekim Sıklıklarının Karabuğday (Fagopyrum esculentum Moench.)’da Verim ve Bazı Tane Kalitesi Özelliklerine Etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(2) : 17-22