Pınar GÜNGÖR, YELİZ DOĞAN MERİH, Meryem KOCABEY YAŞAR

Farklı Ülkelerin Malpraktis Konusunda Yasal Düzenleme Girişimleri, Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası

Giriş ve Amaç: Malpraktis kelimesi, Latincede mala-praxis kelimesinden türemiş olup, makul olmayan beceri veya özen eksikliğinin olduğu mesleki hatalar için kullanılır. Tıbbi girişim sonucunda oluşan zarar, genel sorumluluk kuralları gereğince sağlık çalışanlarının cezai ve hukuki olarak sorumluk riskini oluşturmaktadır. Günümüzde, tıbbi uygulama hataları nedeniyle sağlık çalı- şanlarına karşı açılan dava sayısındaki hızlı artış, bir endişe kaynağı haline gelmiştir. Çalışmamızda bazı ülkelerin son yıllardaki malpraktis konusundaki yasal düzenlemeleri ve zorunlu mali sorumluluk sigorta yaklaşımları incelenmiştir. Gereç ve Yöntem: Çalışmamız kapsamında; İsveç, ABD, Almanya, Finlandiya, İspanya, Japonya ve Türkiye gibi malpraktis kavramının önemsendiği ve çalışmaların baz alındığı altı ülkenin malpraktis uygulamaları incelenmiştir. Bulgular: Çalışmamız kapsamında incelenen ülkelerin hepsinde malpraktis kavramına yönelik çalışmaların aktif yapıldığı ve yasal düzenlemelerin oluşturulduğu belirlenmiştir. Hatalara yönelik yapılan analiz çalışmalarında bütün ülkelerde ortak olarak cerrahi girişimlere bağlı hataların ilk sırada yer aldığı, hatalar sonucunda açılan davaların ağırlıkla doktor grubuna yapıldığı ve Finlandiya dışında diğer ülkelerin hepsinde hata sonucunda sağlık çalışanlarına davaların açıldığı belirlenmiştir. Ülkeler içinde en fazla tazminatların ABD ödendiği ve sigorta şirket primlerinin de buna bağlantılı olarak oldukça fazla olduğu belirlenmiştir. İncelenen bütün ülkelerde tıbbi hataları önlemeye yönelik kapsamlı çalışmaların yapıldığı saptanmıştır. Sonuçlar: Tıbbi hataların önlenmesi için sağlık çalışanların önlem uygulamaları konusunda bilgilendirilmeleri, hatalara yönelik bildirim ve iyileştirme çalışmalarının yapılması önemlidir

Legal Arrangement Attempts of Different Countries about Malpractice: Compulsory Financial Liability Insurance Approaches

Introduction and Aim: The word malpractice is derived from latin as mala-praxis which means occupational fault with unreasonable skill or lack of care. If damage occurs after a medical invasive procedure, this damage occu criminal and jural responsibility risk for healthcare staffs, in the case of general responsibility rules. Nowadays, the increasing number of suits of the healthcare staffs because of medical praxis faults cause anxiety. This study analyse the legal arrangement attempts of different countries about malpractice and the approachs of compulsory financial liability insurance in recent years. Material and methods: In this study, Sweden, U.S.A, Germany, Finland, Japan and Turkey where the concept of malpractice is considered and the studies on malpractice forms basis, are analysed. Results: : In all six countries, the studies engage the concept of malpractice actively and the legal arrangements have been developed. Due to the analysation of the faults, in all countries the faults which are caused from surgical intervention, are the most common ones, the doctors are the dominant group in terms of the bringing suits and in all countries except Finland, the healthcare staffs are faced with a lawsuit as a result of the faults. Among all countries, the highest indemnity and so the highest insurance company premium present in U.S.A. In all analysed countries extensive studies are being done to prevent the medical faults. Conclusion: To prevent the medical faults, the healthcare staffs should be informed about precaution praxis and it is important to do the faults notification and melioration studies.

PDF

___

1-JCAHO(2006). Sentinel Event Statistics, www.jointcommission.Org /Library/ TM_ Physicians/Tmp_11_06.Htm, Erişim Tarihi:20.06.2009
2-Temel M. Sağlık Personelini İlgilendiren Önemli Bir Konu:Malpraktis, Hemşirelik Forum Dergisi, 2005; 84 -90
3-Büken, E. 1990-2000 Yıllarında Adli Tıp Kurumu I. Ve II. İhtisas Kurullarına Obstetrik Ve Jinekolojik Malpraktis İddiasıyla Gönderilen Olguların Adli Tıp Açısından İrdelenmesi, Uzmanlık Tezi, Adli Tıp Kurumu, 2001, İstanbul.
4-Özkara, E., Hamit, İ.H. Türkiyede Nöro- şirürjiyenin Yasal Sorumlulukları Ve Medikolegal Sorunları, Türk Nöroşirürji Dergisi 2003., 13: 213-20. 20.
5-Mandell, M.S. Medicolegal Problems And Responsibilities: Ambulatory Gynecology (Nichols DH, Evrard JR. Ed), Pp. 487-499, Harper And Row Publishers, 1985, Philadelphia.
6-Giray, A,Ü. Malpraktis Açısından Hekimlerin Karakteristikleri Ve İşyeri Fiziksel Ko- şullarının Akciğer Tüberküloz Hastalığı Teş- hisinde Kullanılan Muayene Protokolü Uygulama Yeterliliğine Etkisi: Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitü- sü, 1999.
7-Hancı İ.H. Malpraktis: Tıbbi Girişimler Nedeniyle Hekimin Ceza Ve Tazminat Sorumluluğu: I. Baskı, Seçkin Yayıncılık, 2002, Ankara.
8-Hancı İ.H. Özdemir, M.H. Hekim Hataları Ve Yüksek Sağlık Şürası: III. Adli Bilimler Kongresi Bildiri Özet Kitabı, 1998.
9-Güler, M. Hekimler Ve Tabip Odası Yöneticileri İçin Mevzuat, s. 3 Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi Yayını, 2001.
10-Polat, O. Tıbbi Uygulama Hataları: Klinik-Sosyal-Hukuksal-Etik Boyutları, I. Baskı, Seçkin Yayıncılık, 2005, Ankara.
11-Timmreck, T.C. Dictionary Of Health Services Management: National Health Publishing, 1987, Second Edition.
12-Çolak, A. Komplikasyon Mu? Malpraktis Mi? Malpraktis Davalarının Asli Unsurları, Hekim Forumu Dergisi, Nisan- Mayıs 32-33, 2003.
13-Çolak, A. Nöroşirujide Malpraktis, Türk Nöroşiruji Dergisi 12: 94- 98, 2002, s. 50.
14-Akalın EH. Yoğun Bakım Ünitelerinde Hasta Güvenliği, Yoğun Bakım Dergisi, 2005;5(3):141-146
15-Dhankhar P, Khan MM, Bagga S. Effect Of Medical Malpractice On Resource Use And Mortality Of AMI Patients, Journal Of Empirical Legal Studies, 2007; 4: 163183
16-Aşçıoğlu, Ç. Tıbbi Yardım Ve El Atmalardan Doğan Sorumluluklar, 1993, Ankara. 17-Atıcı S., Hekimin Meslek Hatalarından Kaynaklanan Hukuksal Ve Cezai Sorumluluğu, ( Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi ), Adana, 2006, s. 69.
18-Birleşmiş Milletlerde Medikal Görev İhmali Yasası. Prepared For The Kaiser Family Foundation By: Peter P. Budetti, M.D., J.D. Edward E. And Helen T. Bartlett Foundation Professor Of Public Health Chair, Department Of Health Administration And Policy College Of Public Health University Of Oklahoma Health Sciences Center Teresa M. Waters
19-T.C. Sağlık Bakanlığı Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı; Avrupa Birli- ği Ülkelerinde Malpraktis Sigorta Uygulamaları
20-T.C. Sağlık Bakanlığı Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı ; Avrupa Birliği Ülkeleri Ve Diğer Gelişmiş Ülkelerde Malpraktis Sonucu Uygulanan Cezalar
21-Çankaya, H. Hekimlerin Hukuki Ve Cezai Sorumluluğunun Temel Prensipleri Ve Hekim Sorumluluğunda Kusurun Değerlendirilmesi, Uzmanlık Tezi, Adli Tıp Kurumu, 1992, İstanbul.
22-Hancı H. Malpraktis-Tıbbi Girişimler Nedeniyle Hekimin Ceza ve Tazminat Sorumluluğu, 3. Baskı, Ankara, 2006, s. 30
23-Bostan S., Deryal Y., Kırmızı H., Özlü T., Şahin Y. Sağlık Hakkı Hasta Hakları (Türk -Alman Hukuku Sempozyumu)KATÜ Hasta Hakları Uygulama Ve Araştırma Merkezi & Augsburg Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Kasım 2007 Trabzon Deniz Ofset
24-Jescheck H., Sıerber U. Alman Ceza Hukukuna Giriş Kusur İlkesi , Ceza Hukukunun Sınırları Tercüme Eden Feridun Yenisey İstanbul 2007 Beta Yayınevi.
25-Hancı İ.H. Hasta Haklarına İlişkin Ulusal Ve Uluslararası Yasal ve Etik Düzenlemeler, 4. Türkiye AIDS Kongresi, Kuşadası,1999.
26-Tuğcu, H., Yorulmaz, C., Koç, S. Hekim Sorumluluğu Ve Tıbbi Malpraktis, Klinik Gelişim Dergisi, 2009, 22/02.
27-Ayan, M. Tıbbi Müdahalelerden Doğan Hukuki Sorumluluk. Kazancı Kitap Ticaret A.Ş, 1991. 5-Ayan, M. Tıbbi Müdahalelerden Doğan Hukuki Sorumluluk. Kazancı Kitap Ticaret A.Ş, 1991.
28-Gündoğmuş, Ü.N., Kurtaş, Ö., Boz, H., Bi- çer, Ü., Çolak, B. Kusur Ve Kusur Oranları- nın Belirlenmesinde Bilirkişilerin Fonksiyonu, Adli Bilimler Dergisi, 1: 63-67, 2002.
29-Keskin, T.R. Sağlık Personelinin Obstetrik Ve Jinekoloji Uygulamalarındaki Hatalarının Adli Tıp Açısından Değerlendirilmesi, İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Uzmanlık Tezi, 1996, İstanbul.
30-Odabaşı, A., Tümer A., Çekinik (Defansif) Hekimlik; Yeni Türk Ceza Kanununun Uygulanma Aşamasında Toplumu Bekleyen Tehlike, Sted,2006 Cilt 15 Sayı 4.