Sandıklı Ovası Patates Yetiştirme Sahalarında Su Kullanım Etkinliğinin Belirlenmesi

Bu çalışma, Afyonkarahisar-Sandıklı ovasında patates ekim alanlarında su uygulama randımanlarının ve çiftçilerin sulama zamanını belirleme yeteneklerinin araştırılması amacıyla 2012 yılında yürütülmüştür. Bu amaçla, Sandıklı ovasında bulunan Koçhisar, Ülfeciler, Örenkaya, Kusura ve Ballık köylerinde patates ekim sahalarını temsil edecek şekilde alanları 10 000 m² ile 40 350 m² arasında değişen 15 parsel seçilmiştir. Araştırma, yağmurlama sulama ile sulanan parsellerde gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda seçilen parselde su uygulama randımanı % 57.85 - % 87.34 arasında değişmiş, ortalama % 70.74 olarak bulunmuştur. Başlıklardan gerçekleşen doğrudan buharlaşma kayıpları ise % 0.85 ile % 1.55 arasında değişmiştir. Çiftçilerin sulamaya genellikle toprağı el ile kontrol ederek ya da bitkiye bakarak karar verdikleri gözlenmiştir. Bu nedenle, incelenen parsellerin % 60’ında çiftçilerin sulamaya başladıkları toprak nemi, sulamaya başlanması gereken toprak neminden düşük, % 40’ında ise yüksek çıkmıştır. Araştırma sahasında toprak-bitki-iklim parametrelerini dikkate alan etkin bir sulama programının uygulanmadığı anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Sulama, Patates, Sandıklı, Su uygulama randımanı, Yağmurlama sulama

Determination of The Water Use Efficiency on Potato Growing Areas in The Sandıklı Plain

This study was conducted to investigate the water application efficiencies and the abilities of the farmers to determine the irrigation time in the potato sowing areas on the Sandıklı Plain in Afyonkarahisar in 2012. For this purpose, 15 parcels ranging from 10 000 m² to 40 350 m² in area were selected to represent the potato sowing fields in the Koçhisar, Ülfeciler, Örenkaya, Kusura, and Ballık villages on the Sandıklı Plain. The research was carried out in the parcels irrigated through sprinkler irrigation. As a result of the research, water application efficiency ranged from 57.85% to 87.34% in the selected parcels, with the average found as 70.74%. The direct evaporation losses from the sprinklers varied between 0.85% and 1.55%. It was observed that the farmers generally decided on irrigation either by checking the soil by hand or by looking at the crop. Therefore, the soil moisture at which the farmers began to irrigate turned out to be lower than the soil moisture at which irrigation should have been started in 60% of the parcels under examination but higher in 40% of them. It was understood that no efficient irrigation schedule that considered the soil, crop, and climatic parameters was applied in the study area.

Keywords:

Potato, Sandıklı, Water application ratio, Irrigation, Sprinkler irrigation,

PDF

___

Anonim, 2012a. Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim Tarihi: 28.10.2012. https://biruni.tuik.gov.tr/medas
Anonim, 2012b. İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Brifing Raporu, Sandıklı.
Anonim, 2013. Meteoroloji 5. Bölge Müdürlüğü Kayıtları, Afyonkarahisar.
Balaban, A., 1968. Yağmurlama Sulaması. Köy İşleri Bakanlığı, Toprak Su Genel Müdürlüğü Yayınları, 84, Ankara.
Clemmens, A. J., Dedrick, A. R., 1994. Irrigation Techniques and Evaluation, Tanji, K. K., Yanon, B. (Eds.), Advances in Series in Agricultural Sciences, Springer, Berlin, 64-103.
Çakmak, B., 1994. Konya-Çumra Sulamasında Su Dağıtım ve Kullanım Etkinliği. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 134s.
Çaylak, Ö., 2002. Patates Tarımı, Kartarım Ticaret Anonim Şirketi, Ankara, 44-68.
Demiralay, İ., 1977. Toprak Fiziği Ders Kitabı, Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, Erzurum.
Güngör, Y. ve Yıldırım O., 1989. Tarla Sulama Sistemleri, Anakara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları 1155, Ankara.
Keller, J., Bliesner, R. D., 1990. Sprinkle and Trickle Irrigation. Published by Van Nostrand Reinhold, New York 651p.
Korukçu, A. ve Yıldırım, O., 1981. Yağmurlama Sistemlerinin Projelenmesi. Toprak Su Genel Müdürlüğü Yayınları, 220s, Ankara.
Richards, L. A., 1954. Diagnosis and Improvement of Salina and Alkali Soils, USDA.
Smith, M. 1992. CROPWAT a Computer Program for Irrigation Planning and Management, FAO Irrig, Drain, Paper 46, 126 pp, Rome.
Şener, M., Yüksel, A.N., 2005. Hayrabolu Sulamasında Su Kullanım Etkinliğinin Belirlenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 2005. 2(2): 166-176.
Tarjuelo, J.M., Ortega, J.F., Montero Juan, J.A. 2000. Modeling evaporation and drift losses in irrigation with medium size impact sprinklers under semi-arid conditions. Agric. Water Manag.: 43: 263-284.
Topak, R., 1996. Konya Çumra Ovasındaki Yağmurlama Sulamalarında Uygulama Sorunları. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 1 – 81, Konya.
Topak, R., Acar, B., Kara, M., Çiftçi, N., Şahin, M., 2003. Çumra ve Çumra Ova Sulama Birlikleri Sulama Şebekelerinde Yeni İşletme Şeklinin Performans Göstergelerine Etkileri. II. Ulusal Sulama Kongresi, Aydın.
Topak, R., Süheri, S., Çiftçi, N. ve Acar, B. 2005. Performance Evaluation of Sprinkler Irrigation in a Semi-Arid Area, Pakistan Journal of Biological Sciences 8(1): 97 – 103.
Trimmer, W. L. 1987. Sprinkler Evaporation Loss Equation. Journal of Irrigation Drainage Engineering, 113(4), 616 – 621.
Yazar, A., 1983. Yağmurlama Sulama Sistemlerinde Rüzgarla Su Sürüklenmesi Kayıplarının Ölçülmesi. Dicle Üniversitesi, Urfa Ziraat Fakültesi Yıllığı, 2(2).
Yazar, A., 1984. Evaporation and Drift Losses from Sprinkler Irrigation systems under varıous operating conditions. Agricultural Water Management,8, 439 -449.