Orta Kızılırmak Havzası Ekolojik Koşullarında Bazı Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Tane Mısır Özelliklerinin Belirlenmesi

Bu araştırma, Ada-523, Kompozit Arifiye, Sakarya, NK Gigantic, NK Arma, NK Famoso, RX-9292, Colonia, Sum 1186, Sancia, Larigal, Cadiz, Carella, Donana, Borja, OSSK 644, Pasha, PG 1610, PG 1661 ve Otello mısır çeşitleri ile Orta Kızılırmak Havzası ekolojik koşullarında (40°20′N, 33°58′E, rakım 550 m), 2012 ve 2013 yıllarında, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. İki yıllık araştırma sonuçlarına göre; ilk koçan yüksekliği değerleri 98-140 cm, bitki boyu değerleri 252-280 cm ve bitki başına koçan sayısı değerleri 1.2-2.0 adet arasında değişim göstermiştir. En yüksek koçanda tane ağırlığı (211 g), koçan boyu (23.72 mm), koçan ağırlığı (348 g), koçan çapı (51.85 mm) ve tane verimi (1861 kg da-1) değerleri NK Gigantic çeşidinden elde edilirken, 1000 tane ağırlığı (354 g) Sancia ve koçanda tane sayısı (893 adet) ise Larigal çeşitlerinde tespit edilmiştir. Sonuç olarak, Orta Kızılırmak Havzası ve benzer ekolojik koşullarda tane verimi bakımından NK Gigantic çeşidinin diğer çeşitlere kıyasla üstün olduğu, Kompozit Arifiye, RX-9292, Carella, Pasha ve PG 1610 çeşitlerinin ise tatmin edici verimler ortaya koyduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Adaptasyon, Hayvan besleme, Verim, Yem, Yem bitkileri

Determination of Grain Maize Properties of Some Maize (Zea mays L.) Cultivars under Middle Kizilirmak Basin Ecological Conditions

This study was performed according to the randomized complete block design, as 3 replicates, under Middle Kizilirmak Basin ecological conditions (40°20'N, 33°58'E, elevation 550 m) , in 2012 and 2013 years. In this study, 20 different hybrid maize varieties, Ada-523, Kompozit Arifiye, Sakarya, NK Gigantic, NK Arma, NK Famoso, RX-9292, Colonia, Sum 1186, Sancia, Larigal, Cadiz, Carella, Donana, Borja, OSSK 644, Pasha, PG 1610, PG 1661 and Otello were used as plant materials. According to the results averaged over 2 years, statistically significant differences have been determined in the all properties. First ear height, plant height, and ear number per plant were obtained from 98 to 140 cm, 252 to 280 cm, and 1.2 to 2.0 numbers, respectively. While the superior grain number in ear (211 g), ear length (23.72 mm), ear weight (348 g), ear diameter (51.85 mm) and grain yield (10 861 kg ha-1) values were obtained from NK Gigantic cultivar, 1000 grain weight (354 g) and grain number in ear (893 number) values were calculated from Sancia and Larigal cultivars, respectively. As a result, NK Gigantic showed superior performance compared to other cultivars. However, Kompozit Arifiye, RX-9292, Carella, Pasha, and PG 1610 varieties can be recommended under Middle Kizilirmak Basin ecological conditions because they presented satisfactory grain yields.

Keywords:

Adaptation, Animal nutrition, Yield, Fodder, Forage,

PDF

___

Avcıoğlu R, Açıkgöz E, Soya H, Tan A (2000). Yembitkileri üretimi. Türkiye Ziraat Mühendisliği V. Teknik Kongresi, 17-21 Ocak, Ankara, Türkiye, s: 567-585.
Ayrancı R ve Sade B (2004). Konya ekolojik şartlarında yetiştirilebilecek atdişi melez mısır (Zea mays L. indentata Sturt.) çeşitlerinin belirlenmesi. Bitkisel Araştırma Dergisi. 2: 6-14.
Coşkun Y, Coşkun A, Koşar İ (2013). Bazı atdişi mısır çeşitlerinin yarı kurak iklim koşullarında verim performansları. Ulusal KOP Bölgesel Kalkınma Sempozyumu, 14-16 Kasım, Niğde, Türkiye, s: 1ÇÜZF (2011). Araştırma Alanı Topraklarının Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Laboratuvarı, Adana.
Freed RD (1991). MSTAT-C: A Microcomputer program for the design, Management and Analysis of Agronomic Research Experiments. East Lansing, MI, USA: Michigan State University.
İdikut L, Kara SN (2013). Tane ürünü için yetiştirilen ikinci ürün mısır çeşitlerinin bazı verim öğeleri ile tane nişasta oranlarının belirlenmesi. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi. 16 (1): 8-15.
Kapar H, Öz A (2006). Bazı mısır çeşitlerinin Orta Karadeniz Bölgesinde performanslarının belirlenmesi. OMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi. 21 (2): 147-153.
Koca YO, Turgut İ, Erekul, O (2010). Tane üretimi için yetiştirilen mısırın birinci ve ikinci üründeki performanslarının belirlenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 47 (2): 181-190. Kuşvuran A, Nazlı Rİ, Tansı V (2011). Türkiye’de ve Batı Karadeniz Bölgesi’nde çayır-mera alanları, hayvan varlığı ve yem bitkileri tarımının bugünkü durumu. Gazi Osmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 28 (2): 21-32.
Koca YO, Erekul O, Ünay A, Turgut Ü (2009). Bazı melez mısır (Zea mays L.) çeşitlerinin Aydın ilinde birinci ve ikinci ürün performanslarının değerlendirilmesi. ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi. 6 (1): 41Kün E (1994). Tahıllar II (Sıcak İklim Tahılları) A. Ü. Ziraat Fakültesi Halkla İlişkiler ve Basım Ünitesi. Ankara. 317s.
Öz A, Özata E, Kapar H (2013). Hibrit mısır (Zea mays indendata Sturt.) çeşidi ıslahı üzerine bir araştırma. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi. 6 (2): 10-14 .
Özata E, Kapar H (2013). Bazı atdişi hibrit mısır (Zea mays indendata Sturt.) genotiplerinin Samsun koşullarında kalite ve performanslarının belirlenmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi. 6 (2): 19Tansı V, Balabanlı C, Geren H (2009). Mısır (Zea mays L.). Yem bitkileri. Buğdaygil ve Diğer Familyalardan Yembitkileri, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, İzmir. Cilt III:702-713.
Tezel M, Aksoyak Ş (2008). Konya koşullarında bazı tek melez mısır genotiplerinin performanslarının belirlenmesi. Bitkisel Araştırma Dergisi. 2: 1-4.
Tezel M, Özcan G, Aksoyak Ş, Işık Ş (2012). Konya şartlarına uygun mısır çeşitlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi. 5 (1): 47-50.
TTSM (2014). Tescilli ve Üretim İzinli Çeşitler Listesi. T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü. http://www.ttsm.gov.tr/TR/belge/1248/tescilli-cesitler-listesi.html http://www.ttsm.gov.tr/TR/belge/1-247/uretim-izinli-cesitlerlistesi.html (Erişim tarihi: 21 Temmuz, 2014)
TÜİK (2013a). Bitkisel Üretim İstatistikleri. T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu. http://www.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul (Erişim tarihi: 21 Temmuz, 2014)
TÜİK (2013b). Hayvansal Üretim İstatistikleri. T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu. http://tuikapp.tuik.gov.tr/hayvancilikapp/hayvancilik.zul (Erişim tarihi: 21 Temmuz, 2014) MGM, (2013). Çankırı Meteoroloji İstasyonu İklim Değerleri (1980–2006). Meteoroloji Genel Müdürlüğü Kayıtları, Ankara.
Vartanlı S, Emeklier HY (2007). Ankara koşullarında hibrit mısır çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi. 13 (3): 195-202.