Türkiye’de Yükseköğretimin Uluslararasılaşmasının Genel Görünümü

Bu çalışma ile katılımcı üniversitelerin uluslararasılaşma noktasındaki gelişimlerinin incelenmesi ve uluslararasılaşma haritalarının ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Veri toplama aracı olarak, Amerika Eğitim Konseyi [AEK] tarafından geliştirilen ve yazarlar tarafından Türkçe uyarlaması yapılan anket kullanılmıştır. Katılımcılar, devlet üniversitelerinin uluslararası ilişkiler ofislerinden 12 uzman ve yöneticiden oluşmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre katılımcılar üniversitelerinin uluslararasılaşma düzeylerinin yüksek olduğuna inanmaktadırlar ve uluslararasılaşma çoğunlukla uluslararası üniversite sıralamalarında yükselmek ve ün kazanmak için; başarılı öğretim üyesi, araştırmacı ve öğrenci çekmek için ve öğrencileri küresel ekonomiye hazırlamak için gerçekleştirilmektedir. Ayrıca, katılımcılar üniversitelerinin uluslararasılaşma hızının yüksek olduğuna, uluslararası öğrenci alımının en önemli uluslararasılaşma faaliyetlerinden biri olduğuna ve uluslararasılaşmada uluslararası ilişkiler ofislerinin, rektör yardımcılarının ve rektörlerin yoğun çaba sarfettiğine inanmaktadırlar. Dahası, katılımcı üniversitelerin uluslararasılaşmaya yönelik kurumsal bağlılık düzeyleri yüksektir, katılımcı üniversiteler uluslararasılaşma uygulamalarını uluslararasılaşma faaliyetlerinin türüne göre oluşturulmuş alt idari birimler vasıtasıyla sürdürmektedirler ve uluslararasılaşma kavramı üniversitelerin misyon/vizyon belgelerinde ve stratejik planlarında yer almaktadır. Katılımcı üniversitelerin uluslararasılaşma çalışmaları iç/dış değerlendirmeye tabi tutulmakta ve bu çabalar üst yönetim tarafından sahiplenmektedir. Katılımcı üniversitelerin belirli sayısal ve coğrafi hedefler belirleyerek uluslararası öğrenci sayılarını arttırmayı hedeflediği, bilinçli ve amaca dönük bir uluslararasılaşma süreci yürüttüğü ve tarihi/kültürel bağlara sahip olunan ülkeleri de uluslararasılaşma sürecine dâhil ettiği görülmüştür. Üniversiteler iş birliği ve ortaklıklarını hem Avrupa hem de dünyanın geri kalanını kapsayacak şekilde genişletmektedirler.

Anahtar Kelimeler:

Amerika Eğitim Konseyi [ACE], kapsamlı uluslararasılaşma modeli, uluslararasılaşma politikaları, Uluslararasılaşma ve Küresel Katılım Merkezi [CIGE], Yükseköğretim, uluslararasılaşma, yükseköğretimin uluslararasılaşması

Mapping the Internationalization of Higher Education in Türkiye

This study aims to examine the collective progress of internationalization and present a map of internationalization of the participant universities. The Turkish version of the American Council on Education’s [ACE] Mapping Survey, which was adapted by the authors, was used as data collection tool. Participants consisted of 12 experts and managers of the international relations offices of 12 state universities. The results indicate that the majority of respondents believe that the level of internationalization at Turkish universities is high and internationalization is most often undertaken to enhance reputation and rankings, attract successful faculty, researchers, and students, and prepare their students for the global economy. Moreover, the participants believe that their universities are internationalizing rapidly, international student recruitment is the top internationalization activity, and the international relations office [IRO], rector, and vice-rector do their best to internationalize. Moreover, the institutional commitment of participant universities to internationalization was found to be high. They carry out internationalization practices through administrative sub-units formed according to the type of internationalization activity and declare their internationalization activities and goals in mission-vision documents or strategic plans. Their internationalization activities are internally/externally evaluated and internationalization efforts are encouraged by the senior management. Participant universities aim to increase the number of international students by setting certain goals and geographical targets, carry out their internationalization activities purposefully and include countries with shared historical and cultural heritage. Universities are expanding their cooperation and partnerships to include both Europe and the rest of the world.

Keywords:

American Council on Education [ACE]), Centre for Internationalization and Global Engagement [CIGE], comprehensive internationalization model, Higher education, internationalization of higher education, internationalization policies, internationalization American Council on Education [ACE]), Centre for Internationalization and Global Engagement [CIGE], comprehensive internationalization model, Higher education, internationalization of higher education, internationalization policies, internationalization,

PDF

___

Aba, D. (2013). Internationalization of higher education and student mobility in Europe and the case of Türkiye. Çukurova University Faculty of Education Journal 42(2), 99-110.
American Council on Education (ACE). (2013). Center for Internationalization and Global Engagement (CIGE) Model for comprehensive internationalization. www.acenet.edu/ news-room/Pages/CIGE-Model-for-Comprehensive- Internationalization.aspx
Arkalı Olcay, G. & Nasır, V. A. (2016). Yükseköğretimde uluslararasılaşma: En çok öğrenci alan ülkeler ve Türkiye perspektifinden 1999-2013 yıllarına bakış. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 6(3), 288–297.
Aydınlı, E. & Mathews, J. (2020). Searching for larger status in global politics: Internationalization of higher education in Türkiye. Journal of Studies in International Education, 25(3), 247–265.
Ayoubi, R. M. & Massoud, H. K. (2007). The strategy of internationalization in universities: A quantitative evaluation of the intent and implementation in UK universities. International Journal of Educational Management, 21(4), 329–349.
Bang, Y. (2013). Internationalization of higher education: A case study of three Korean private universities [Doctoral dissertation, University of Southern California USC Rossier School of Education]. Proquest.
Bulut Şahin, B. (2017). Internationalization in Turkish universities; contributions, conflicts, and sources of conflicts: A multiple case study [Doctoral dissertation, Middle East Technical University Graduate School of Social Sciences]. Ulusal Tez Merkezi.
Büyükgöze, H. & Özdemir, M. (2016). Avrupa Yükseköğretim Alanı (AYA) çerçevesinde yükseköğretime erişimi ve katılımı genişletme politikalarının değerlendirilmesi. Yükseköğretim Dergisi, 6(1), 40–46.
Chang, D. F. & Lin, N. J. (2018). Applying CIPO indicators to examine internationalization in higher education institutions in Taiwan. International Journal of Educational Development, 63, 20–28.
CoHE. (2017). Internationalization strategy document in higher education 2018-2022. Ankara. https://www.yok.gov.tr/Documents/ AnaSayfa/Yuksekogretimde_Uluslararasilasma_Strateji_ Belgesi_2018_2022.pdf
Creswell, J.W. (2012). Educational research Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Pearson.
Çetinsaya, G. (2014). Büyüme, kalite, uluslararasılaşma: Türkiye yükseköğretimi için bir yol haritası. Ankara. https://www.yok. gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/buyume-kaliteuluslararasilasma- turkiye-yuksekogretim-icin-bir-yol-haritasi. pdf
de Wit, H. & Altbach, P. G. (2021). Internationalization in higher education: Global trends and recommendations for its future. Policy Reviews in Higher Education, 5(1), 28–46. Dölek, İ. & Taşçı, G. (2018). Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nin uluslararasılaşma açısından değerlendirilmesi. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(2), 157–178.
Erdoğan, A. (2014). Türkiye’de yükseköğretimin gündemi için politika önerisi [Policy Proposal for Higher Education Agenda in Türkiye]. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 4(1), 1-17.
Erdoğmuş, N. (2019). Geleceğin Türkiyesinde yükseköğretim. https:// ilke.org.tr/images/yayin/pdf/yuksekogretim_rapor_ozeti.pdf
Ergin, H. (2017). Internationalization of higher education via distance learning A grounded theory study in Türkiye [Doctoral dissertation, Boğaziçi University Graduate Studies in Social Sciences]. Ulusal Tez Merkezi.
Eriçok, B. (2020). Türkiye’de yükseköğretimin uluslararasılaşmasınının değerlendirilmesi [Evaluating the internationalization of higher education in Türkiye] [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü]. Ulusal Tez Merkezi.
Erlandson, D. A., Harris, E. L., Skipper, B. L. & Allen, S. D. (1993). Doing naturalistic inquiry: A guide to methods. SAGE.
Francis, A. (1993). Facing the future: The internationalization of postsecondary institutions in British Columbia. Vancouver. https:// eric.ed.gov/?id=ED377759
Gao, C. Y. (2019). Measuring university internationalization indicators across national contexts. Palgrave Macmillan.
Göver, İ. H. (2015, November 25-26). Internationalization and Turkish universities, Proccedings of International Conference on Studies in Humanities and Social Sciences, Paris, France, 227-233.
Göver, İ.H. (2023). Yükseköğretimde uluslararasılaşma ve kalite. Net yayıncılık
Guimaraes, F. F., Finardi, K. R., Kadri, M. S. El ve Taquini, R. (2020). The mission statements of the federal universities and the projection of internationalization in Brazil. System, 94, 1–13.
Gümüş, S., Gök, E. & Esen, M. (2019). A review of research on international student mobility: Science mapping the existing knowledge base. Journal of Studies in International Education, 24(5), 495–517.
Helms, R. M., Brajkovic, L. & Struthers, B. (2017). Mapping internationalization on U.S. campuses (2017 Edition). American Council on Education.
Horn, A. S., Hendel, D. D. & Fry, G. W. (2007). Ranking the international dimension of top research universities in the United States. Journal of Studies in International Education, 11(3– 4), 330–358.
Kadıoğlu, F. K. & Özer, Ö. K. (2015). Yükseköğretimin uluslararasılaşması çerçevesinde Türk üniversitelerinin uluslararası öğrenciler için çekim merkezi haline getirilmesi Araştırma Projesi Raporu. Kalkınma Bakanlığı.
Kajberg, L. (2004). A survey of internationalisation activities in European library and information science schools. Journal of Studies in International Education, 8(4), 352–376.
Kara, E. & Çalık, T. (2022). Öğretim elemanlarının yurt dışı deneyimleri: yaşam öyküsel bir analiz. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 12(2), 758-772.
Kararsar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi (23. Basım). Nobel Akademi Yayıncılık.
Kavak, Y. & Baskan, G. A. (2001). Türkiye’nin Türk cumhuriyetleri, Türk ve akraba topluluklarına yönelik eğitim politika ve uygulamaları. Hacettepe Üniversitresi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 92–103.
Kireçci, M. A., Bacanlı, H., Erişen, Y., Karadağ, E., Çeliköz, N., Dombaycı, M.A, Toprak, M., & Şahin, M. (2016). The internationalization of higher education in Türkiye: Creating an index. Education and Science, 41(187), 1-28.
Knight, J. (1994). Internationalization: Elements and checkpoints. Canadian Bureau for International Education, 7, 1–15.
Knobel, M., Patricia Simões, T. & Henrique de Brito Cruz, C. (2013). International collaborations between research universities: Experiences and best practices. Studies in Higher Education, 38(3), 405-424. https://doi.org/10.1080/03075079.2013.773793
Kondakçı, Y., Bedenlier, S. & Zawacki-Richter, O. (2018). Social network analysis of international student mobility: Uncovering the rise of regional hubs. Higher Education, 75(3), 517–535.
Kondakçı, Y. (2011). Student mobility reviewed: Attraction and satisfaction of international students in Türkiye. Higher Education, 62(5), 573–592.
Kondakçı, Y., Çalışkan, Ö., Bulut Şahin, B., Yılık, M. A. ve Engin Demir, C. (2016). Regional internationalization in higher education between Türkiye and the Balkans. Bilig, 78, 287–308.
Lincoln, Y. S. & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. SAGE.
Marmolejo, F. (2010). Internationalization of higher education: The good, the bad, and the unexpected. The Chronicle of Higher Education. https://www.chronicle.com/blogs/worldwise/ internationalization-of-higher-education-the-good-the-badand- the-unexpected?cid=gen_sign_in
Neziroğlu, İ., & Yılmaz, T. (2013). Hükümetler, programları ve genel kurul görüşmeleri (Cilt 8). TBMM Başkanlığı Yayınları.
OECD. (2020). Education at a glance 2020: OECD indicators. OECD Publishing.
Önder, R. K. & Balcı, A. (2010). Erasmus öğrenci ve öğretim elemanı hareketliliğinin 2004-2009 yılları arasında Türk yükseköğretim sisteminde yayılımı. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 9(2), 93–116.
Özer, M. (2012). Türkiye’de uluslararası öğrenciler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(1), 10.
Özoğlu, M., Gür, B. S. & Coşkun, İ. (2012). Küresel eğilimler ışığında Türkiye’de uluslararası öğrenciler. SETA
Özoğlu, M., Gür, B.S. & Coşkun, İ. (2015). Factors influencing international students’ choice to study in Türkiye and challenges they experience in Türkiye. Research in Comparative and International Education 10(2), 223-237.
Özvar, E. (2023). Türkiye remains determined to be a center for international students through international cooperation, opportunities, projects and comprehensive scholarships. CoHE. https://www.yok.gov.tr/en/Sayfalar/news/2023/cohe-presidentozvar- attends-turkiye-alumni-forum-award-ceremony.aspx
Porfirio, V. G. (2012). Internationalization strategies in traditional higher education institutions across the United States. [Doctoral dissertation, The Sage Colleges Esteves School of Education, Troy]. Proquest.
Pusser, B. & Marginson, S. (2013). University rankings in critical perspective. The Journal of Higher Education, 84(4), 544–568.
Selvitopu, A. (2016). Türk yükseköğretiminde uluslararasılaşma stratejileri: Süreç yaklaşımı çerçevesinde nitel bir inceleme [Doktora tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü]. Ulusal Tez Merkezi.
Senay, H. H., Şengül, M., & Seggie, F. N. (2020). Türkiye’de yükseköğretim çalışmaları: Eğilimler ve öneriler. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(1), 1-13.
Seyhan, A. (2022). Exile in a translational mode. V. Axyonova, F. Kohstall, & C. Richter (Eds.), Academics in Exile Networks, Knowledge Exchange and New Forms of Internationalization (Volume 2) (pp. 33-58). Transcript.
Soler, M.C., Kim, J.H.J., & Cecil, B.G. (2022). Mapping internationalization on U.S. Campuses: 2022 edition. American Council on Education.
Şimşek, B. & Bakır, S. (2016). Uluslararası öğrenci hareketliliği ve Atatürk üniversitesinin uluslararasılaşma süreci. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 55, 509–542.
Şişmanoğlu Kaymaz, Ö. (2018). Üniversitelerin uluslararasılaşma sürecinde karşılaşılan engeller ve geliştirilen stratejiler [Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü]. Ulusal Tez Merkezi.
Tekneci, P. D. (2016). Evolution of Turkish higher education system in the last decade. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 6(3), 277-287.
T.R. Ministry of Development. (2013). Tenth Five-Year Development Plan 2014-2018. Anka. http://www.sbb.gov.tr/wp-content/ uploads/2018/11/Onuncu-Kalkınma-Planı-2014-2018.pdf
T.R. Presidential Strategy and Budget Department. (2019). Eleventh development plan. Ankara. http://www.sbb.gov.tr/wp-content/ uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPlani.pdf
Taşçı, G. (2018). Yükseköğretimde Uluslararasılaşma: Türkiye Örneği (1995-2014) [Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü]. Ulusal Tez Merkezi.
Vural-Yılmaz, D. (2014). Yükseköğretimde uluslararasılaşma: Türkiye’de ulusal siyasalar, kurumsal stratejiler ve uygulamalar [Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Ulusal Tez Merkezi.
Yağcı, Y. (2010). A different view of the Bologna Process: The case of Türkiye. European Journal of Education, 45(4), 588–600.
Yalı, S. (2017). Avrupa Birliği’nde yükseköğretim çalışmaları: Bologna süreci ve Türkiye Üniversiteleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27(2), 143–154.