Türkiye'de Lisansüstü Eğitim, Araştırmacı Sayısı, Araştırma Görevlileri Sorunları ve Çözüm Önerileri

Ülkemizde 1990'larda başlayan üniversite ve yükseköğretim öğrenci sayısındaki hızlı artış özellikle son 10 yılda önceki sayısını katlamış; 2015 yılı itibariyle 193 üniversite (bazı Vakıf Meslek Yüksekokulları dahil) (YÖK,2015), 6 milyonun üzerinde (AÖF ve uzaktan eğitim dahil) toplam öğrencisayısına ulaşmıştır (ÖSYM, 2015). Ancak, lisansüstü öğrenci sayısının yükseköğretimdeki toplam lisans öğrenci sayısı içindeki oranı itibariyle (%11.6)(YÖK, 2015) ülkemiz hâlen gelişmiş ülkelerin oldukça gerisindedir. Araştırmacı sayısı bakımından hedefe yıllar önce ulaşmış Finlandiya, Güney Kore,Almanya, İspanya, Fransa, İtalya gibi bazı gelişmiş ülkelerin toplam araştırmacı sayısı ortalaması milyon nüfus başına 5.933 (2.407-11.000) iken (TÜBİTAK, 2010), ülkemizde bu sayı 1.688'dir (Çetinsaya, 2014). Yine, ülkelerin gelişmişliği açısından bir ölçüt olan, on bin çalışan başına düşen araştırmacı sayısı bu ülkelerde ortalama 87 (38-162), OECD ülkelerinde 70 iken,ülkemizde 33'tür (TÜBİTAK, 2010). Türkiye'deki üniversitelerde öğretimüyesi başına düşen öğrenci sayısı 51 (Özer, 2011; YÖK, 2015), OECD ülkelerinde 16'dır (URAP, 2015). Türkiye 2023 Vizyon hedefi olarak planlanan araştırmacı sayısı da 300 bindir (Çetiner, 2012; Çetinsaya, 2014). Buamaca yönelik olarak lisansüstü öğrenci sayısının, özellikle de doktora öğrenci sayısının artırılmasına yönelik önlemlerin alınmasına şiddetle ihtiyaçduyulmaktadır. Zira ülkemizde yıllık doktoralı mezun sayısı ancak 5 bin dolayında (2023 vizyon hedefi için kalan sürede ihtiyaç duyulan yıllık 20 bin);ulaşılabilen son veri yılı itibariyle 2012-2013 eğitim-öğretim yılı doktoralımezun sayısının toplam doktora öğrenci sayısına oranı %7.5'ta, doktorayayıllık yeni kayıt sayısına oranı %33.5'ta seyretmiştir (YÖK, 2015). Bu oranların incelenen diğer yıllarda da benzer olduğu görülmektedir.

Higher education, researcher number, research assistant problems and suggestions to their solutions

In our country, the rapid increase in the number of universities and studentsin higher education, started in 1990s doubled the total number in last 10years. As of 2015, the number of universities and students has reached 193(including some private vocational schools) and 6 million (including openeducation faculty and distance learning), respectively. However, as the ratioof the graduate students to undergraduate students being only 11% ourcountry is still far behind developed countries. While some developedcountries achieved the goal in terms of number of researchers many yearsago such as Finland, South Korea, Germany, Spain, France, Italy, the totalnumber of researchers is 5,933 (2,407-11,000) per million people(TÜBİTAK, 2010), in our country this number is 1,688 (Çetinsaya, 2014).Similarly, countries with a degree of sophistication in terms of the averagenumber of researchers in these countries is 87 (38-162) per ten thousandemployees, while 70 in OECD countries, this number is 33 in Turkey(TÜBİTAK, 2010). In Turkey, the number of students per faculty memberis 51 (Özer, 2011; YÖK, 2015) and 16 in OECD countries (URAP, 2015).The number of researchers planned as Turkey Vision 2023 is 300 thousand(Çetiner, 2012, Çetinsaya, 2014). To this aim, special precautions inincreasing the number of graduate students in particular PhD are stronglyneeded. Because the number of students completing their PhDs is onlyaround 5,000 per year (to achieve 2023 vision target 20,000 per year is needed starting today); according to the latest data in 2012-2013 education yearthe ratio of number of PhDs to the number of PhD students was 7.5% andto newely registered ones was 33.5% (YÖK, 2015). The similar ratios areobserved in other years checked for.

PDF

___

Abiddin, N. Z., and Ismail, A. (2011). Attrition and completion issues in post-graduate studies development. International Review ofSocial Sciences and Humanities, 1(1), 15--99.
Ağıralioğlu, N. (2012). Türkiye'de üniversitelerin kalitesini belirlemek için bir yaklaşım. Yükxeköğv'etim ve Bilim Dergisi, 2(3), 147--165.
Carloso, L., (2012). Why college students stop short of degree? 12 Kasım 2015 tarihinde _____www.reuters.com/article/2012/03/2 7/us--attn-andrea--education...> adresinden erişildi.
Çetiner, G., 2012. Türkiye 2023 yılı hedefleri. 20 Haziran 2015 tarihinde _____http://drcetiner.org/ekonomi/turkiye-2 02 -yili-hedefleri.html# sthash.cOUSziB1.dpuf.> adresinden erişildi.
Çetinsaya, G., 2014. Büyüme, kalite, uluslararasılaşma: Türkiye yükseköğretimi için bir yol haritası. Doktora Eğitimi Çalıştayı (2014). İstanbul Üniversitesi, 20--21 Mayıs, İstanbul.
FENBİLKON-S (2013). Fen Bilimleri Enstitüsü Konsey Toplantısı, 16--18 Mayıs 2013, Eskişehir.
FENBİLKON-6 (2014). Fen Bilimleri Enstitiisü Konsey Toplantısı, --7 Mayıs 2014, Isparta.
FENBİLKON-7 (2015). Fen Bilimleri Enstitiisü Konsey Toplantısı, 4--6 Mayıs 2015 Mersin.
Gök, M. (2015 Lisansüstü eğitim sorunları ve çözüm önerileri. FENBİLKON-7 Sempozyumu. Lisansüstü eğitimde bazı sorunlar ve çözüm önerileri (bildiri), 4--6 Mayıs 2015 Mersin.
Günay, D., Günay, A. (2011). 1933'den günümüze Türk yükseköğretiminde niceliksel gelişmeler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (1), 1--22.
İbiş, E. (2014). Lisansüstü eğitimin sorunları. Yükseköğretim Dergisi, 4(3), 17--123.
Kayıkçı, K. ve Ercan, B. (2013). The evaluation of educational administra-- tion and supervision graduate programs in Turkey: case study. Einternational journal ofEducational Research, 4(3), 74--94.
Yükseköğretim Dergisi IJourna/ of Higher Education Lisansüstü Eğitim Çalıştayı (2011). Ankara Üniversitesi, 17--18 Mart 2011, Ankara.
Menlik, İ. (2013). 2023 Hedefi ve inovasyon (TGDF Kurumsal İletişim Koord.)
ÖSYM (2015). 2014--2015 öğretim yılı Yükseköğretim İstatistikleri. Ankara: ÖSYNİ.
Özer, M. (2011). Türkiye'de yükseköğretimde büyüme ve öğretim üyeleri arzı. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 23--26.
TÜBİTAK (2004). TÜBİTAK Vizyon 2023. Ulusal bilim ve teknoloji poli-- tikalari 2003--2023 strateji belgesi. Ankara: Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu.
TÜBİTAK (2010). 2011--2016 Bilim ve teknolty'i insan kaynağı stratejisi ve eylem phim. Ankara: Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu. TÜİK (2014). Haber Bülteni, 31 Mart 2015, Sayı: 18727.
Tanrıkulu, D. (2011). Türkiye'de yükseköğretime erişim: 2025 yilinda yiiksekoğretim talebi karşılanabilecek mi.? Analiz No. 34. Ankara: SETA.
UNESCO ve OECD (2003). Financial edutation investment and returns: Analysis of the moral education indicators 2002 edition executive sumnuıry. Paris: UNESCO.
URAP (2015). Öğretim üyesi basına öğrenci sayıları. 16 Kasım 2015 tarihinde _____http://t1".urapcenter.0rg/2015/2015_dt5.php> adresinden erişildi.
YOK (2001--2015). 2001--20] yılları yükseköğretim istatistikleri. Ankara: YOK.
YOK (2015). Kararlar-Duyuru, 29 Mayıs 2015 YÖK: Ankara.