Semra Tican BAŞARAN, SERKAN ARIKAN, NECLA EKİNCİ

Öğretim Elemanlarının Etik İlkelere Uygun Davranma Düzeyi Üzerine Bir Araflt›rma

Araştırmanın amacı, öğretim elemanı ve öğrenci algılarına göre eğitim fakültesi öğretim elemanlarının eğitim-öğretim ve öğrenciye karşı sorumluluklarıyla ilgili etik ilkelere uygun davranma düzeylerini ortaya koymaktır.Araştırmanın çalışma grubunu bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesinde görevli 121 öğretim elemanı ve farklı programlara devam etmekteolan 339 dördüncü sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın verileriYükseköğretim Kurulu tarafından belirlenmiş olan Yükseköğretim Kurumları Etik Davranış İlkeleri temel alınarak geliştirilen veri toplama araçlarıile toplanmıştır. Veri toplama araçları, belirlenen ilkelerden öğretim elemanın eğitim-öğretim ve öğrencilere karşı sorumlulukları boyutlarıyla sınırlıdır. Araştırma verilerinin çözümlenmesinde aritmetik ortalama, standartsapma ve MANOVA kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar,öğretim elemanları ve öğrencilerin öğretim elemanlarının öğrencilere karşı sorumluluklarıyla ile ilgili etik ilkelere uygun davranma düzeyine ilişkinalgılarının benzer, eğitim-öğretim sorumlulukları ile ilgili etik ilkelere uygun davranma düzeylerine ilişkin algılarının ise farklı olduğunu göstermiştir. Cinsiyet, kıdem ve akademik unvana göre öğretim elemanı algıları, cinsiyet ve akademik başarı değişkenlerine göre öğrenci algıları anlamlı bir farklılık göstermemiştir

A study on faculty members’ level of compliance with ethical principles

The purpose of the study is to set out the extent to which academic staff ineducation faculty comply with the ethical principles on their responsibilitiesrelated to teaching and students according to perceptions of students andacademic staff. Participants of the study were 121 academic staff and 339senior students attending different programs in Education Faculty of a stateuniversity in western part of Turkey. We collected the data by the instruments developed on the basis of “Principles of Ethical Behaviors in HigherEducation Institutions” determined by the Turkish Higher EducationCouncil. Among these ethical principles, the data collection instrumentsused in the study were limited to academic staff’s responsibilities related to teaching and students. We used weighted mean, standard deviation and MANOVA for the analysis of the data. Results showed that both academic staff andstudents have similar perceptions that academic staff in education facultycomply with the ethical principles on the responsibilities of academic staffrelated to students, while their perceptions were different for complyingwith the ethical principles on the responsibilities of academic staff related toteaching. The perceptions of academic staff in terms of sex, academic tenureand academic title, and the perceptions of students in terms of sex and academic achievement did not show significant difference

PDF

___

Akdo¤an, A. ve Demirtafl, Ö. (2014). Etik liderlik davran›fllar›n›n etik iklim üzerindeki etkisi: Örgütsel politik alg›lamalar›n arac› rolü. AKÜ ‹‹BF Dergisi 16(1), 107–123.
Ar›kan, H. ve Y›lmaz-Demir, G. (2009). Akademisyenlik ve etik: uygulamalar üzerine toplumsal bir de¤erlendirme. VI. Ulusal Sosyoloji Kongresi, Ekim 2009, Toplumsal Dönüflümler ve Sosyolojik Yaklafl›mlar, Adnan Menderes Üniversitesi, Ayd›n.
Arslan, M. (2005). ‹fl ve meslek ahlak›. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Ayd›n, ‹. (2003). T›p fakültelerinin e¤itim ifllevi ve etik: T›p fakültesi ö¤rencilerinin hak ve sorumluluklar›. T›p E¤itimi Dünyas› Dergisi, 13, 2–7.
Ayd›n, ‹. (2010). Yönetsel, mesleki ve örgütsel etik. Ankara: Pegem Akademi.
Ayd›n, ‹. (2015). E¤itim ve ö¤retimde etik. Ankara: Pegem Akademi.
Ayd›n, ‹., Demirkas›mo¤lu, N. ve Alk›n, S. (2012). Academic ethics in Turkish universities: Perceptions of academicians from engineering, medicine and education colleges. Eurasian Journal of Educational Research, 49, 41–60.
Baskan, G. A. (2001). Türkiye’de yüksekö¤retimin geliflimi. Gazi Üniversitesi Gazi E¤itim Fakültesi Dergisi, 21(1), 21–32
Bentler, P. M., and Chou, C. (1987). Practical issues in structural equation modeling. Sociological Methods and Research, 16, 78–117.
Berkman, Ü. (2015). De¤iflen etik anlay›fl› ve yolsuzlukla mücadele. 26 Aral›k 2015 tarihinde adresinden eriflildi.
Brown, R. D., and Krager, L. (1985). Ethical issues in graduate education: Faculty and student responsibilities. The Journal of Higher Education, 56(4), 403–418.
Burnaz, S., Atakan, M. G. S. ve Topçu, Y. ‹. (2010). Have ethical perceptions changed? A comparative study on the ethical perceptions of Turkish faculty members. Journal of Academic Ethics, 8, 137–151.
Büken, N. Ö. (2006). Türkiye örne¤inde akademik dünya ve akademik etik. Hacettepe T›p Dergisi, 37, 164–170.
Byrne, B. M. (1998). Structural equation modeling with LISREL, PRELIS, and SIMPLIS: Basic concepts, applications, and programming. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
Callahan, D. (1982). Should there be an academic code of ethics? The Journal of Higher Education, 53(3), 335–344.
Cheung, G. W., and Rensvold, R. B. (2002). Evaluating goodness-of-fit indexes for testing measurement invariance. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 9(2), 233–255.
Cronbach, L. J. (1971). Test validation. In R. L. Thorndike (Ed.), Educational measurement (2nd ed., pp. 443–507). Washington, DC: American Council on Education.
Demirtafl, Z. ve Ersözlü, A. (2007). ‹lkö¤retim okullu ö¤retmenlerinin görüflleri ba¤lam›nda teftifl sürecinde etik (Tokat ili örne¤i). Do¤u Anadolu Araflt›rmalar›, 6(1), 89–94
Demirtafl, Z., fiener, G. ve Karabatak, S. (2013). According to the students’ perceptions the levels of academic staff to comply with ethical codes. International Online Journal of Educational Sciences, 5(2), 506–519.
EDMER (2012). Gençlerin gözüyle etik. 18 Aral›k 2016 tarihinde adresinden eriflildi. E¤ri, T. ve Sunar, L. (2010). Türkiye’de ifl ahlak› çal›flmalar›: mevcut durum ve yönelimler. ‹fl Ahlak› Dergisi, 3(5), 41–67.
Erdem, A. R. (2012). Bilim insan› yetifltirmede etik e¤itimi. Yüksekö¤retim ve Bilim Dergisi, 2(1), 25–32.
Erdem, F., Ömürifl, E., Öz, Ö., Boz, H., Özmen, M. ve Kubat, U. (2014). Ö¤retim elemanlar›n›n etik sorumluluklar› üzerine üniversite ö¤rencilerinin alg›lamalar›. E¤itimde Nitel Araflt›rmalar Dergisi, 2(1), 39–63.
Fisher, C. B. (2003). Developing a code of ethics for academics commentary on ‘ethics for all: differences across scientific society codes’. Science and Engineering Ethics, 9, 171–179.
Gediko¤lu, T. (2013). Yüksekö¤retimde akademik özgürlük. Yüksekö¤retim ve Bilim Dergisi, 3(3), 179–183.
George, D., and Mallery, P. (2003). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference. 11.0 update (4th ed.). Boston: Allyn & Bacon.
Gerçek, H., Güven, M. H., Özdamar, fi. O., Yanpar-Yelken, T. ve Korkmaz, T. (2011). Yüksekö¤retim kurumlar›nda etik ilkeler, sorumluluklar ve davran›fl kurallar›. Yüksek Ö¤retim ve Bilim Dergisi, 1(2), 80–88.
Gözütok, F. D. (1999). Ö¤retmen adaylar›n›n etik davran›fllar›. Ankara Üniversitesi E¤itim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 32(1–2), 83–99.
Günay, D. (2011). Türk yüksekö¤retiminin yeniden yap›land›r›lmas› ba¤lam›nda sorunlar, e¤ilimler, ilkeler ve öneriler – I. Yüksekö¤retim ve Bilim Dergisi, 1(3), 113–121.
Jöreskog, K. G., and Sörbom, D. (1999). LISREL 8.30. Chicago: Scientific Software International.
Kelly, P. C., Bradley, R. A., and Demott, J. (2005). Mapping our progress: Identifying, categorizing and comparing universities’ ethics infrastructures. Journal of Academic Ethics, 3, 205–229.
Kline, R. B. (1998). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
Kuçuradi, ‹. (2003). Etik ve etikler. Türkiye Mühendislik Haberleri, 423, 7–9.
Kuther, T. L. (2003). A profile of the ethical professor: Student Views. College Teaching, 51(4), 153–160.
Maya, ‹. (2013). Akademisyenlerin meslek ahlak›na ayk›r› olan davran›fllara iliflkin alg›lar› (ÇOMÜ E¤itim Fakültesi örne¤i). Turkish Studies, 8(6), 491–509.
Muthen, B. O., and Muthen, L. K. (2012). Mplus (Version 7.1). California, LA.
National Education Association (NEA). (2011). Code of ethics. 2 Kas›m 2016 tarihinde adresinden eriflildi.
Özcan, K. ve Balyer, A. (2012). Ö¤retim elemanlar› etik davran›fllar› ölçe¤inin Türkçe’ye uyarlanmas›. Ad›yaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(10), 345–376.
Özder, H., Ifl›ktafl, S. ve Erdo¤an, F. (2014). Ö¤retim elemanlar›n›n akademik etik kurallardan haberdar olma ve onaylama dereceleri. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education (IJTASE), 3(1), 22–37.
Peterson, D. K. (2002). The relationship between unethical behavior and the dimensions of the ethical climate questionnaire. Journal of Business Ethics, 41(4), 313–326.
Räsänen, R. (2000). Ethics, education and teacher education. In K. Kumpulainen (Ed), In search of powerful learning environments for teacher education in the 21st Century (pp. 127–136). 20 Aral›k 2015 tarihinde adresinden eriflildi.
Schumacker, R. E., and Lomax, R. G. (2004). A beginners guide to structural equation modeling. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
Tabachnick, B. G., and Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. London: Pearson Education.
Tepe, H. (2000). Etik ve meslek etikleri. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
Trevino, L. K., Butterfield, K. D., and McCabe, D. L. (1998). The ethical context in organizations: Influences on employee attitudes and behaviors. Business Ethics Quarterly, 8(3), 447–476.
Ünal, M., Toprak, M. ve Baflp›nar, V. (2012). Bilim eti¤ine ayk›r› davran›fllar ve yapt›r›mlar: sosyal ve befleri bilimler için bir çerçeve önerisi. Amme ‹daresi Dergisi, 45(3), 1–27.
Valentine, S., and Barnett, T. (2003). Ethics code awareness, perceived ethical values and organizational commitment. Journal of Personal Selling & Sales Management, 23(4), 359–367.
Varol, A. ve fieker, S. (2008). Ö¤retim elemanlar›n›n etik ihlalleri. E¤itim Bilimleri Bak›fl Aç›s›yla Türkiye Cumhuriyetinde E¤itimin Ça¤dafl De¤erlerle ‹rdelenmesi Çal›fltay›, 1–3 Mart, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Wilcox, J. R., and Ebbs, S. L. (1992). The leadership compass: Values and ethics in higher education. ASHE-ERIC Higher Education Report No. I. Washington, D.C.: The George Washington University, School of Education and Human Development.
Y›lmaz, K. ve Alt›nkurt, Y. (2009). Ö¤retmen adaylar›n›n mesleki etik d›fl› davran›fllar ile ilgili görüflleri. ‹fl Ahlak› Dergisi, 2(4), 71–88.
YÖK (2014). Yüksek Ö¤retim Kurulunun 22.10.2014 tarih ve 79009489-339 say› ile üniversitelere göndermifl oldu¤u resmi yaz›.
YÖK (2016). 2015–2016 ö¤retim y›l› yüksekö¤retim istatistikleri. 27 Aral›k 2016 tarihinde adresinden eriflildi.
Zumbo, B. D. (2005). Structural equation modeling and test validation. In B. S. Everitt & D. C. Howell (Eds), Encyclopedia of statistics in behavioral science (pp. 1951–1958). Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.