Fatma YAPICI SAPANKAYA, Haluk TANDIRCIOĞLU

Gençlerin Bütçe Hakkı Algısı: Manisa Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve idari Bilimler Fakültesi Öğrencileri Üzerinden Bir Değerlendirme

Magna Carta (1215) sayesinde ortaya çıkan “temsilsiz vergi olmaz” söylemi, bütçe hakkının ortaya çıkıp gelişimine zemin hazırlamıştır. Bütçe hakkı halkın seçtiği temsilciler eliyle kamusal gelir ve giderlerin belirlemesidir. Günümüzde bütçe hakkı yasama organı tarafından kullanılır. Bütçe hakkı demokrasi kültürünün gelişimine olanak sağlayan bir değerdir. Böylesi önemi olan bir değerin gençler tarafından benimsenmesi, demokrasi kültürünün gelecek nesle aktarılması anlamına gelir. Gençlerin kamu gelir ve giderleri hakkında bilgi sahibi olmaları, kamusal sorumlulukları üstlenme bilinçlerini artırır. Bütçe hakkı algısını ölçmeyi hedefleyen bu çalışma, saha araştırması yöntemiyle buna ulaşmaya çalışmıştır. Seçilen örneklem Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğrencileridir. Örnekleme tarafımızca hazırlanan anket yoluyla sorular yöneltilmiş ve alınan yanıtlar istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde IBM SPSS Statistics (24.0) programı kullanılmıştır. Anket yöntemiyle elde edilen verilerin analizinde T testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Elli sorudan oluşan bütçe hakkı algısı anketine rassal olarak seçilen 430 öğrenci katılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre bütçe duyarlılığının Maliye Bölümü öğrencilerinde daha fazla olduğu görülmüştür. Bu çalışmada bütçe hakkı algısına etki eden faktörler olarak saydamlık, kamu mali yönetiminde etkinlik, kamu harcamaları algısı ve eğitim olarak belirlenmiştir. Yapılan doğrusal regresyon analizi sonuçlarına göre belirlilik katsayısı olan R2= 0,541, araştırmada bütçe hakkı algısına etki ettiği varsayılan faktörlerin bütçe hakkı algısının yalnızca %54’lük kısmını açıkladığı ortaya çıkmıştır.

Youth's Perception of the Power of Purse: An Evaluation of Students of Manisa Celal Bayar University Faculty of Economics and Administrative Sciences

The discourse of “no tax without representation” emerged thanks to Magna Carta (1215), paving the way for the emergence and development of the budget right. The budget right is the determination of public revenues and expenditures by the representatives elected by the people. Today, the budget right is exercised by the legislature. The right to budget is a value that allows the development of a culture of democracy. The adoption of such an important value by young people means transferring the culture of democracy to the future generation. Young people's knowledge of public revenues and expenditures increases their awareness of taking public responsibilities. This study, which aims to measure the perception of the budget right, tried to reach this with the field research method. The selected sample is students of Manisa Celal Bayar University Faculty of Economics and Administrative Sciences. Sampling questions were asked through the questionnaire prepared by us and the answers were analyzed statistically. IBM SPSS Statistics (24.0) program was used to process the data. In the data analysis obtained by the survey method, T test and One Way Analysis of Variance (ANOVA) were used. The perceptions of the students participating in the survey about power of purse were examined in terms of gender, age, departments and classes through descriptive analysis methods. 430 randomly selected students participated in the budget right perception survey consisting of fifty (50) questions. According to the results obtained, it was seen that the budget sensitivity was higher in the students of the Department of Public Finance. In this study, transparency, efficiency in public financial management, perception of public expenditures and education were determined as the factors affecting the perception of budget right. According to the results of the linear regression analysis, the coefficient of determination R2= 0.541, it was found that the factors assumed to affect the perception of the power of the purse in the research explained only 54% of the perception of power of the pürse.

PDF

___

Akbey, F. (2020). Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sisteminde Bütçe Hakkı ve Kanunu. International Journal of Public Finance, Vol. 5, No. 1, 1-26.
Akşin, S. (1992). Sened-i İttifak İle Magna Carta’nın Karşılaştırılması. Tarih Araştırmaları Dergisi, Vol. 16, No.27, 115-123.
Alkan , F. &Yıldız, F., (2016) Kamu Kurumlarının Bütçeleme Sürecinde Bireylerin Bütçe Algısı Üzerine Bir Araştırma. Electronic Journal of Vocational Colleges No.63, 54-66.
Andersen, B. (2009). The Changing Role of Parliament in the Budget Process. OECD Journal on Budgeting, Vol. 2009, No. 1, 1-11.
Bağlı, M. S. (2014). TBMM'nin Bütçe Hakkı Kullanım Durumu: 5018 Sayılı Kanun Sonrası Bütçe Hakkı Kullanımında Etkinlik Düzeyinin Ölçümü. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Bağlı, S. (2012). Teorik ve Tarihsel Açıdan Bütçe Hakkı. Yasama Dergisi, No. 20, 39-74.
Canbay, T., & Gerger Çetin, G. (2012). Batı'da Bütçe Hakkı Gelişiminin Toplumsal Yapının Değişimi Üzerindeki Etkileri. (Editör A. Kemal Çelebi). Mali Sosyoloji Üzerine Denemeler Ankara: Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Yayın No: 2012/418, 159-194.
Cilavdaroğlu, A. A., & Ekici, B. (2013). Türkiye Büyük Millet Meclisinin Bütçe Hakkını Kullanabilme Kapasitesi. Amme İdaresi Dergisi, Vol. 46, No.3, 59-88.
Çakır, S. & Kayalıdere, G. (2018). Katılımcı Bütçeleme ve Kent Konseylerinde Katılımcı Bütçe Algısı: Manisa Yunusemre Belediyesi Kent Konseyi Örneği, Yönetim ve Ekonomi, Cilt:25, Sayı:3.941-960
Çataloluk, C.(2008). Batı Toplumlarında Toplumsal Yapı Değişmeleri ve Bütçe Hakkının Gelişimi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Vol.10, No.2, 72-94.
Edizdoğan, N., & Çetinkaya, Ö. (2016). Kamu Bütçesi. Bursa: Ekin Yayınevi.
Ergen, Z. (2016). Kamu Mali Yönetiminde Yeniden Yapılanma: Muhasebe-i Umumiye Kanunundan 5018 Sayılı Kanuna Bütçe ve Harcama Usullerinde Dönüşüm. Ekonomi Bilimleri Dergisi, Vol. 8, No. 1, 93-115.
Kızıltaş, E. (2005). Bütçe Hakkının Kullanımında Gelinen Aşama: Doğrudan Demokrasi. 20. Türkiye Maliye Sempozyumu Konferans Kitabı Denizli: Pamukkale Üniversitesi, 374-399.
Konukman, A. (2015). Türkiye'de Bütçe Hakkının Kullanımı: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Artvin Çoruh Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi No.1, 23-65.
Narter, R. (2012). Anayasal Açıdan Bütçe Hakkı. Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Vol. 16, No.1-2, 35-52.
Özdemir, A.(2013). Yönetim Biliminde İleri Araştırma Yöntemleri ve Uygulamalar, Beta Basım A.Ş.: İstanbul.
Selen, U. & Tarhan, A. B. (2014). Türkiye’de Bütçe Hakkı Algısı. Uşak.
Yıldız, F., & Alkan, F. (2017). Katılımcı Bütçe Perspektifinden Yükseköğretim Öğrencilerinin Bütçe Algısı Araştırması: Dumlupınar Üniversitesi Örneği. Maliye Araştırmaları Dergisi, Vol. 3, No.2, 54-66.
Yılmaz, H., & Tosun, S. (2010). Mali Saydamlık ve Parlamentonun Bütçe Sürecinde Etkinliği. Yasama Dergisi No.14, 5-23.
Yılmazcan, D. (2000). Bütçe Hakkı ve Bütçe Uygulamaları. 13. Türkiye Maliye Sempozyumu Konferans Kitabı İstanbul: Marmara Üniversitesi Maliye Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayın No.12, 163-172.
Türkiye Cumhuriyeti 1982 Anayasası, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.2709.pdf 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5018.pdf