Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Milli Güvenlik Kurulu Üzerindeki Etkileri

Türkiye’de 2017 yılında kabul edilen 6771 sayılı Kanunla, uzun süredir uygulanmakta olan Parlamenter Hükümet Sistemi yerini Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine bırakmıştır. Hükümet sisteminde gerçekleşen bu değişim, Türk Kamu Yönetiminin hem yapılanmasında hem de işleyişinde oldukça önemli değişikleri beraberinde getirmiştir. Esas olarak merkezi yönetimin başkent teşkilatı üzerinde önemli etkileri olan hükümet sistemi değişikliğinin, başkent örgütüyle yakından ilişkisi olan diğer kuruluşları da büyük ölçüde etkilediği görülmektedir. Bu süreçte hükümet sistemi değişikliğinden etkilenen kuruluşlardan birisisinin de merkezi yönetimin yardımcı kuruluşları arasında yer alan Milli Güvenlik Kurulu olduğu söylenebilir. Ancak liretatürde bu konuda sınırlı sayıda çalışma olduğu görülmektedir. Bu nedenle çalışmanın konusu Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin Milli Güvenlik Kurulu üzerindeki etkileridir. Çalışmanın amacı; parlamenter hükümet sisteminden Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçişle birlikte Milli Güvenlik Kurulunun hem yapısında hem de işleyişinde meydana gelen değişikliklerin ayrıntılı bir biçimde analizidir. Çalışmada MGK’nın üyelerinde, toplantılarında, kararlarında, genel sekreterlik teşkilatında hangi değişikliklerin olduğu sorusuna cevap aranmaktadır.

The Effects of the Presidential Government System on the National Security Council

With Law No. 6771 adopted in Turkey in 2017, the Parliamentary Government System, which had been in force for a long time, was replaced by the Presidential Government System. This change in the government system has caused significant changes in both the structuring and the functioning of the Turkish Public Administration. It is extremely clear that the change in the government system, which has significant impacts on the capital organization of the central administration, has also affected other institutions in close contact with the capital organization. The National Security Council, which is among the subsidiary institutions of the central administration, can be said to be one of the institutions affected by the change in the government system. However, there are few studies on this subject in the literature. For this reason, the subject of this study is the effects of the Presidential government system on the National Security Council. This study aims to analyze in detail the changes that have taken place in both the structure and functioning of the National Security Council with the transition from the parliamentary government system to the Presidential government system. In the study, an answer is sought to the question of what changes have taken place in the members, meetings, decisions, and organization of the general secretariat of the NSC.

PDF

___

Acaray, D. (2020). Anayasal Bir Kuruluş Olarak MGK – Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde MGK’nın Yeri ve Alternatif Yeni Bir Kurum: Güvenlik ve Dış Politikalar Kurulu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 69 (3), 1293-1326.
Akgüner, T. (1985). Milli Güvenlik Kavramı Üzerine Bazı Düşünceler. İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, 6 (1-3), 13-16.
Akyılmaz, B., Sezginer, M. ve Kaya, C. (2018). Türk İdare Hukuku. Ankara: Savaş Yayınları.
Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyun Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. KHK No: 703. Resmi Gazete Tarihi: 09/07/2018. Resmi Gazete Sayısı: 30473 (Mükerrer).
Anayurt, Ö. (2020). Anayasa Hukuku Temel Kavramlar ve Türk Anayasa Hukuku (3. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
Ateş, H. ve Ünal, S. (2021). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Bakanlıklar. E. Akman (Ed.), Farklı Boyutlarıyla Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi içinde (137-177 ss.). Ankara: Nobel Yayınları.
Aybay, R. (1978). Milli Güvenlik Kavramı ve Milli Güvenlik Kurulu. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 33 (1), 59-82.
Coşkun, B. ve Pank, Ç. (2017). Başkanlık Sisteminde Başkanla İdari Yapı Arasındaki İlişki Türkiye İçin Değerlendirmeler. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (4), 1- 12.
Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. Kararname No: 1. Resmi Gazete Tarihi: 10/07/2018. Resmi Gazete Sayısı: 30474.
Eken, M. ve Doğan, M. (2021). Yol Ayrımı: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine Geçiş. E. Akman (Ed.), Farklı Boyutlarıyla Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi içinde (1-24 ss.). Ankara: Nobel Yayınları.
Eryılmaz, B. (2020). Kamu Yönetimi (13. Baskı). Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
Gözler, K. (2020). Devletin Genel Teorisi. Bursa: Ekin Yayınları.
Gözler, K. (2021). İdare Hukuku Dersleri (23. Baskı). Bursa: Ekin Yayınları.
Gözübüyük, A., Ş. (2003). Yönetim Hukuku (18. Baskı). Ankara: Turhan Yayınları.
Gürpınar, B. (2013). Milli Güvenlik Kurulu ve Dış Politika. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 10 (39), 73-104.
Karatepe, Ş. (2013). Anayasa Hukuku. Ankara: Savaş Yayınları.
Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğinin Teşkilat ve Görevleri Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. Kararname No: 6. Resmi Gazete Tarihi: 15/07/2018. Resmi Gazete Sayısı: 30479.
Milli Güvenlik Kurulu Kanunu. Kanun No: 129. Resmi Gazete Tarihi: 19/12/1962. Resmi Gazete No: 11286.
Milli Güvenlik Kurulu ve Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Kanunu. Kanun No: 2975. Resmi Gazete Tarihi: 11/11/1983. Resmi Gazete Sayısı: 18218.
Milli Savunma Yüksek Kurulu Kanunu. Kanun No: 5399. Resmi Gazete Tarihi: 03/07/1949. Resmi Gazete Sayısı: 7223.
Nacak. O. (2020). Parlamenter ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemlerinden Hareketle Bakan ve Bakanlıkların Karşılaştırmalı Analizi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 18 (1), 138-157. http://dx.doi.org/10.11611/yead.678462.
Nohutçu, A. ve Ziyrek, A. (2021). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Yargı. E. Akman (Ed.), Farklı Boyutlarıyla Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi içinde (101-136 ss.). Ankara: Nobel Yayınları.
Özbudun, E. (2000). Türk Anayasa Hukuku (6. Baskı). Ankara: Yetkin Yayınları.
Şahin, Y. ve Erdoğan, O. (2021). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Yürütme. E. Akman (Ed.), Farklı Boyutlarıyla Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi içinde (47-70 ss.). Ankara: Nobel Yayınları.
Şen, E. ve Serdar, C. (2021). MGK Kararlarının Hukuki Niteliği. https://www.hukukihaber.net/mgk- kararlarinin-hukuki-niteligi-makale,9433.html. Erişim Tarihi: 12.01.2022.
Torun, A. (2017). Türkiye’de Ulusal Güvenliğin Yasal ve Kurumsal Mekanizması: Milli Güvenlik Kurulu. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (2), 42-60.
Tunç, H. ve Döner, A. (1998). MGK ve Milli Güvenlik Kavramı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, Sayı: 1, 3-23.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. Kanun No: 2709. Resmi Gazete Tarihi: 09/1/1982. Resmi Gazete Sayısı: 17863 (Mükerrer).
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. Kanun No: 6771. Resmi Gazete Tarihi: 11/02/2017. Resmi Gazete Sayısı: 29976.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun. Kanun No: 4709. Resmi Gazete Tarihi: 17/10/2001. Resmi Gazete Sayısı: 24556 (mükerrer).
Türkiye Cumhuriyeti Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği, https://www.mgk.gov.tr/index.php/kurumsal/hakkimizda. Erişim Tarihi: 14.01.2022.
Üst Kademe Kamu Yöneticileri İle Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Usullerine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. Kararname No: 3. Resmi Gazete Tarihi: 10/07/2018. Resmi Gazete Sayısı: 30474.