Psikolojik Güçlendirme ve Presenteeism İlişkisinde Örgütsel İletişimin Aracılık Etkisi: Y Kuşağı Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma

Bu araştırmada örgütlerdeki presenteeism sorunu Y kuşağı bağlamında ele alınarak; presenteeism, örgütsel iletişim ve psikolojik güçlendirme arasındaki ilişkilerin ortaya konulması, örgütsel iletişim ile psikolojik güçlendirme değişkenlerinin presenteeism üzerindeki etkilerini belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, İstanbul ve Balıkesir ilinde faaliyet gösteren beş yıldızlı otel işletmelerinde çalışan, 304 Y kuşağı üyesinden anket yöntemiyle veri elde edilmiştir. Elde edilen veriler; frekans, faktör ve korelâsyon ve aracı değişken regresyon analizlerine tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda; presenteeism ile örgütsel iletişim ve psikolojik güçlendirme arasında negatif yönlü anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Ayrıca örgütsel iletişimin, psikolojik güçlendirme ve presenteeism arasındaki ilişkide aracı değişken rolü olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kuşaklar, Y Kuşağı, Presenteeism, Örgütsel İletişim, Psikolojik Güçlendirme

PDF

___

Akdemir, A. & Konakay, G. (2014). “Y Kuşağının Kariyer Algısı, Kariyer Değişimi ve Liderlik Tarzı Beklentilerinin Araştırılması”, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), ss. 11-42.
Arslaner, E. (2015). “Otel İşletmelerinde Presenteeism Sorunu: Algılanan Örgütsel Destek ve İş-Aile Çatışması Açısından Bir İnceleme”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, SBE, Ankara.
Atak, M. (2005). “Örgütlerde Resmi Olmayan İletişimin Yeri ve Önemi” Journal Of Aeronautics And Space Technologies, 2(2), ss. 59-67.
Aziz, A. & Dicle, Ü. (2017). “Örgütsel İletişim”, 1.bs., Hiperlink Eğit. İlet. Yayınları San. Tic. ve Ltd. Sti.
Balcılar, H. (2008). “Türkiye'nin Bilgi Toplumu Olma Yolunda Bilgi Teknolojilerinden İnternetin Kullanımı: Muş İlindeki İnternet Kafe Kullanıcılarının Amaçları Üzerinde Bir Araştırma” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Baldonado, A. M. (2008). 25 Ways To Motivate Generation Y: A Pocketbook Guide. Iuniverse.
Behrstock-Sherratt, E. & Coggshall, J. G. (2010). “Realizing The Promise of Generation Y” Educational Leadership, 67(8), pp. 28-34.
Biron, C., Brun, J. P., Ivers, H. & Cooper, C. (2006). “At Work But İll: Psychosocial Work Environment And Well-Being Determinants of Presenteeism Propensity”, Journal of Public Mental Health, 5(4), pp. 26-37.
Bockerman, P. & Laukkanen, E. (2009). “Presenteeism İn Finland: Determinants by Gender and The Sector of Economy”, Ege Akademik Bakış Dergisi, 9(3), pp.1007-1016.
Candar, M. (2015). “Örgütsel İletişimin Verimliliğe Etkisi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Chen, H. (2010). “Advertising and Generational Identity: A Theoretical Model”, American Academy Of Advertising Conference Proceedings, pp. 132-140.
Chia, Y. M., & Chu, M. J. (2017). Presenteeism of hotel employees: interaction effects of empowerment and hardiness. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 29(10), pp.2592-2609.
Chong, P. L., Hee, Y. Y., Tang, H. T., Chew, H. Y., & Tan, S. Z. (2016). “The Influences of Psychological Empowerment and Organizational Justice on Organizational Citizenship Behaviour Among Government Primary School Teachers in Malaysia”, Doctoral Dissertation, Universiti Tunku Abdul Rahman, Malaysia.
Conger, J. A. & Kanungo, R. N. (1988). “The Empowerment Process: Integrating Theory And Practice”, Academy of Management Review, 13(3), pp. 471-482.
Cooper, C. L. (1998). “The Changing Nature of Work [1]” Community, Work & Family, 1(3), pp.313-317.
Coupland, D. (1989). “The Young And Restless Work Force Following The Baby Boom: Generation X”, http://Joeclark.Org/Dossiers/Generationx.Pdf Erişim Tarihi: 04.12.2017.
Coutu, M., Corbi`Ere M., Durand, M., Nastasia, J., Labrecque, M. E., Berbiche, M.A. D. & Albert, V. (2015). “Factors Associated With Presenteeism And Psychological Distress Using A Theory-Driven Approach”, Journal of Occupational and Environmental Medicine, 57(6), pp.617-626.
Çekmecioğlu, H. & Eren, E. (2007). “Psikolojik Güçlendirme, Örgütsel Bağlılık ve Yaratıcı Davranış Arasındaki İlişkilerin Değerlendirilmesi”, Yönetim, 18(57), ss.13-25.
Çoban, Ö. & Harman, S. (2012). “Presenteeism: Nedenleri, Yarattiği Örgütsel Sorunlar ve Çözüm Önerileri Üzerine Bir Alan yazın Taraması”, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi,12(23), ss.157-178.
Duman, Ş. (2018). “Ortaöğretim Öğretmenlerinde Psikolojik Güçlendirmenin Yordayıcıları Olarak Yapısal Güçlendirme, Yöneticiye Güven Ve Lider-Üye Etkileşimi” Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Durna, U. (2006). “Üniversite Öğrencilerinin Stres Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi” Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), ss.319-343.
Erdil, O., Keskin, H., İmamoğlu, S. Z. & Serhat, E. R. A. T. (2011) “Yönetim Tarzı Ve Çalışma Koşulları, Arkadaşlık Ortamı Ve Takdir Edilme Duygusu İle İş Tatmini Arasındaki İlişkiler: Tekstil Sektöründe Bir Uygulama” Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5(1), ss.17-26.
Eroğluer, K. (2011) “Örgütsel İletişim İle İş Tatmini Unsurları Arasındaki İlişkiler: Kuramsal Bir İnceleme” Ege Akademik Bakış, 11(1), ss. 121-136.
Faulkner, J. & Laschinger, H. (2008). “The Effects of Structural and Psychological Empowerment on Perceived Respect in Acute Care Nurses”, Journal of Nursing Management, 16(2), pp. 214-221.
Fındıklı, M. A., Gulden, A. & Semercioz, F. (2010). “Subordinate Trust in Supervisor and Organization: Effects on Subordinate Perceptions of Psychological Empowerment”. International Journal Of Business And Management Studies, 2(1), ss. 55-67.
George, D. & Mallery, P. (2003). “SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference”, 4.bs., Boston: Allyn & Bacon, USA.
Gilbaugh, P. (2009), “Supervision of Intergenerational Dynamics” University of Iowa School of Social Work – National Resource Center for Family Centered Practice”, Committed to Excellence Through Supervision.
Güngör, M. (2018), “Kuşakların Sosyal Medya Kullanımının Yiyecek İçecek İşletmesi Tercihleri Üzerine Etkisi” Yayınlanmamış Doktora Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
Gürbüz, S. & Şahin, F. (2016). “Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri; Felsefe-Yöntem-Analiz”, 3. Baskı”, Seçkin Yayıncılık, Ankara
Gürgen, H. (1997). “Örgütlerde İletişim Kalitesi”. İstanbul: Der Yayınları.
Hansen, C. D. & Andersen, J. H. (2008). “Going Ill to Work–What Personal Circumstances, Attitudes and Work-Related Factors Are Associated With Sickness Presenteeism?” Social Science and Medicine, 67(6), pp. 956-964.
Hochwälder, J. & Brucefors, A. B. (2005). “Psychological Empowerment At The Workplace as A Predictor of Ill Health”, Personality and Individual Differences, 39(7), pp. 1237-1248.
Hooff, B.V.D. & Ridder, J.A. (2004). “Knowledge Sharing in Context: the Influence of Organizational Commitment, Communication Climate and CMC Use on Knowledge Sharing”, Journal of Knowledge Management, 8(6), pp.117 - 130.
Inglehart, R. (1997). “Modernization and Postmodernization: Cultural, Economic and Political Change in 43 Societies”, Princeton University Press.
Johns, G. (1996d). “Organizational Behavior”, Harpercollins College Publishers.
Johns, G.(2010a). “Presenteeism in The Workplace: A Review and Research Agenda” Journal of Organizational Behaviour, 31(4), pp. 519-542.
Joshi, A., Dencker, J.C. & Franz, G. (2011). “Generations in Organizations” Research in Organizational Behavior, 31, pp. 177-205.
Kalla, H. K. (2005). “Integrated Internal Communications: A Multidisciplinary Perspective. Corporate Communications”, An International Journal, 10(4), pp.302-314.
Kanter, R. M. (1987). “Men and Women of the Corporation Revisited”, Management Review, 76(3), pp.14-16.
Karagöz, Ş. (2018). “Presenteeismin Tükenmişlik Düzeyleri Üzerindeki Etkisini İrdelemeye Yönelik Bir Alan Araştırması” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Burdur.
Kaynak, E. (2016). “Türkiye’de Çalışan Y Kuşağında İş Tatmini-Motivasyon İlişkisi” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Doğuş Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Keleş, H. N. (2011). “Y Kuşağı Çalışanlarının Motivasyon Profillerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma” Bahçeşehir Üniversitesi Organizasyon Ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), ss. 129-139.
Koopman, C., Pelletier, K. R., Murray, J. F., Sharda, C. E., Berger, M. L., Turpin, R. S. & Bendel, T. (2002). “Stanford Presenteeism Scale: Health Status and Employee Productivity” Journal of Occupational and Environmental Medicine, 44(1), pp.14-20.
Köse, S. K. (2008). “Korelasyon ve Regresyon Analizi”. (Çevrimiçi) http://tr. scribd. com/doc/2066772/korelasyon-analizi, 9. Erişim Tarihi: 15.04.2018.
KPMG, (2007). “Bebek Patlamasının Ötesi”, “Çevrimiçi” https://www.kpmgvergi.com/PDF/Yayinlar/Guncel-Yayinlar/Baby-Boomersin-Otesi. pdf erişim 04.02.2018
Krywulak, T. & Roberts, M. (2009). “Winning the" Generation Wars": Making The Most of Generational Differences And Similarities in The Workplace”. Conference Board of Canada.
Kuş, Ö. A. (2016). “Bir Pazarlama Aracı Olarak Mobil Pazarlama: İstanbul İli Kapsamında Y Kuşağının Mobil Pazarlamaya Bakış Açısı”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Kuyucu, M. (2017b). “Y Kuşağı Ve Teknoloji: Y Kuşağının İletişim Teknolojilerini Kullanım Alışkanlıkları” Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5(2), ss. 845-872.
Kyles, D. (2005). “Managing Your Multigenerational Workforce”, Strategic Finance, 87(6), pp. 52-55.
Latif, H. & Serbest, S.(2014). Türkiye’de 2000 Kuşağı ve 2000 Kuşağının İş ve Çalışma Anlayışı. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 2(4).
Leach, D. J., Wall, T. D. & Jackson, P. R. (2003). “The Effect of Empowerment on Job Knowledge: An Empirical Test Involving Operators Of Complex Technology”, Journal of Occupational And Organizational Psychology, 76(1), pp. 27-52.
Levickaite, R. (2010), “Generations X Y Z: How Social Networks Form The Concept Of The World Without Borders The Case Of Lithuania” LIMES, 3(2), pp.170-183.
Littrell, R. F. (2007). “Influences on Employee Preferences for Empowerment Practices by The ‘Ideal Manager’ in China” International Journal of Intercultural Relations, 31(1), pp.87-110.
Liu, Y., Peihua, LV., Xiaofang., D. & Ai-Xia, W. (2014). “Relationship Between Psychological Empowerment and Presenteeism of Nurses” Journal of Nursing Science, 29(9), pp. 71-73.
Lu, L., L. Cooper, C. & Yen Lin, H. (2013). “A Cross-Cultural Examination of Presenteeism and Supervisory Support”. Career Development International, 18(5), pp. 440-456.
Mannheim, K. (1952). “The Problem of Generations”, Ed. Paul Kecskemeti, Essays on The Sociology Knowledge”, Routledge & Kegan Paul Ltd, London, pp. 276-322.
Morin, A. J., Meyer, J. P., Bélanger, É., Boudrias, J. S., Gagné, M. & Parker, P. D. (2016). “Longitudinal Associations Between Employees’ Beliefs About The Quality Of The Change Management Process, Affective Commitment To Change And Psychological Empowerment” Human Relations, 69(3), pp. 839-867.
Musich, S., Hook, D., Baaner, S., Spooner, M. & Edington, D. W. (2006). “The Association of Corporate Work Environment Factors, Health Risks, And Medical Conditions With Presenteeism Among Australian Employees” American Journal Of Health Promotion, 21(2), pp. 127-136.
Özden, E. & Hamedoğlu, M. A. (2015). “Yönetim Kuramları Bakımından Günümüz Okul Yöneticilerinin Yönetim Anlayışları”. Sakarya University Journal of Education, 5(39, ss.7-26.
Özgür, A. (2018). “İletişim Kavramı”, Ankara Üniversitesi https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/83505/mod_resource/content/0/Toplum%20%C4%B0li%C5%9Fkileri%201d%20-%20Kopya.pdf, Erişim Tarihi 24/08/2018
Reeves, T. C. & Oh, E. J. (2008). “Do Generational Differences Matter In Instructional Design” In Instructional Technology Forum, University of Georgia. Accessed on March 17, pp. 1-25.
Robertson, I., Leach, D., Doerner, N. & Smeed, M. (2012). “Poor Health But Not Absent: Prevalence, Predictors, and Outcomes of Presenteeism. Journal of Occupational and Environmental Medicine, 54(11), pp.1344-1349.
Rudolph, C. W., Rauvola, R. S. & Zacher, H. (2017). “Leadership and Generations At Work: A Critical Review”, The Leadership Quarterly, 29(1), pp. 44-57.
Saemann, R. (1992). “The Environment and The Need for New Technology, Empowerment and Ethical Values” Columbia Journal of World Business, 27(3), pp. 186-193.
Sema, S., Gürsoy, S. & Özmen, M. (2016). “Y Kuşağının Çevrim İçi Satın Alma Davranışları”, Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), ss. 87-104.
Shea, C. E. (2012). “Generational Differences In Intrinsic and Extrinsic Workplace Motivation”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, San Jose State University, ABD.
Spaho, K. (2012). “Organizational Communication Process. Ekonomski Vjesnik: Review of Contemporary Entrepreneurship”, Business and Economic Issues, 25(2), pp. 318-318.
Spreitzer, G. M. (1995a). “Psychological Empowerment In The Workplace: Dimensions, Measurement, and Validation” Academy of Management Journal, 38(5), pp.1442-1465.
Suh, J., Harrington, J. & Goodman, D. (2018). “Understanding the Link Between Organizational Communication And Innovation: An Examination of Public, Nonprofit, and For-Profit Organizations In South Korea”, Public Personnel Management, 47(2), pp. 217–244.
Sullivan, S.E. & Forret, M.L., Carraher, S.M. & Maiminero, L.A. (2009). “Using the Kaleidescope Career Model to Examine Generational Differences in Work Attitudes”, Fairfield University Digital Commons, 14(3), pp. 284-302.
TDK, (2018). Sözlük www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts&kategori1=veritbn&kelimesec Erişim Tarihi 02/07/2018.
Ticaret Gazetesi, (2017). “Y kuşağı 2025’te iş gücünün % 75’ini oluşturacak”, http://www.ticaretgazetesi.com.tr/y-kusagi-2025te-is-gucunun-75ini-olusturacak Erişim Tarihi 19/05/2018.
Thomas, K. W. & Velthouse, B. A. (1990). “Cognitive Elements of Empowerment: An İnterpretive Model Of İntrinsic Task Motivation”, Academy of Management Review, 15, pp. 666-681.
Toplu, D. & Akça, M. (2013). “Öğrenen Organizasyonun Psikolojik Güçlendirme Üzerindeki Etkisi: Kamu Sektöründe Bir Araştırma” İstanbul Ticaret Üniversitesi SBD, 12(2)3, pp. 221-235.
Toruntay, H. (2011). “Takım Rolleri Çalışması: X ve Y Kuşağı Üzerinde Karşılaştırmalı Bir Araştırma”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Twenge, J.M., Campell, S.M., Hoffman B.J. & Lance C.E. (2010b). “Generational Differences in Work Value: Leisure and Extrinsic Value Increasing, Social and Intrinsic Value Decreasing”, Journal of Management, 36(5), pp. 1117-1147.
Uner, S. & Turan, S. (2010). “The Construct Validity And Reliability of The Turkish Version of Spreitzer's Psychological Empowerment Scale”, BMC Public Health, 10(117), pp.1-8.
Yalçın, O., Sökmen, A. B. & Kulak, H. (2013). “Kuşakların Temel Özellikleri ve Hava Harp Okulu Uygulamaları” Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, 12(24), ss. 133-179.
Yörükoğulları, E. (2013). “Bilim ve Teknoloji Tarihi”, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Ankara.
Yüksekbilgili, Z. (2013a). “Türk Tipi Y Kuşağı” Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(45), ss. 342-353.