Sezer CİHAN GÜNAYDIN, İbrahim Haşim İNAL, Ali AKDEMİR

PANDEMİ SONRASI OLUŞAN VUCA ORTAMININ ÇALIŞAN İNSAN KAYNAKLARI KAYGI DÜZEYİ VE VERİMLİLİĞİ ÜZERİNE ETKİSİ

Günümüz dünyası, Covid-19 ile birlikte değişimin hızının ve kapsamının belirle- nemediği, planlama ve öngörü yapmanın zorlaştığı tam anlamıyla bir VUCA orta- mı yaşamaktadır. VUCA, ilk olarak 1987’de kullanılan ve Warren Bennis ve Burt Nanus’un liderlik teorilerine dayanan bir kısaltma olup, değişkenlik, belirsizlik, karmaşıklık ve muğlaklık anlamına gelmektedir. Araştırmanın amacı, VUCA orta- mının, insan kaynakları verimliliği üzerine etkisinde kaygı düzeyinin aracı rolünü incelemektir. Araştırmaya ait veriler, yapılandırılmış anket tekniği kullanılarak aktif olarak hizmet sektöründe yer alan işletmelerde çalışmakta olan ve rassal ola- rak seçilen 627 çalışandan elde edilmiştir. Araştırma sonucunda VUCA ile kaygı düzeyi arasında pozitif yönlü, kaygı düzeyi ve verimlilik arasında negatif yönlü ve yine VUCA ile verimlilik arasında da negatif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Yapılan hiyerarşik regresyon analizi sonucunda ise kaygı düzeyinin VUCA ile ve- rimlilik ilişkisinde tam aracılık etkisi bulunduğu gözlemlenmiştir. Bu sonuca göre VUCA’nın verimlilik üzerindeki negatif etkisinin nedeninin kişilerin kaygı düzeyi- nin artması olduğu söylenebilir.

THE EFFECT OF VUCA ENVIRONMENT AFTER PANDEMIC ON EMPLOYEE HUMAN RESOURCES ANXIETY LEVEL AND EFFICIENCY

Today’s world is going through a VUCA era where the rate of change and scope with Covid-19 cannot be determined, it is difficult to plan and predict for the upcoming periods. VUCA is an acronym first used in 1987 and based on Warren Bennis and Burt Nanus’ leadership theories, which means variability, uncertainty, complexity and am- biguity. The aim of the research is to examine the mediating role of anxiety level in the effect of VUCA environment conditions on human resources efficiency. The research data were obtained from 627 randomly selected employees who are actively working in a service business using the structured questionnaire technique. As a result of the research, a positive relationship was found between VUCA and anxiety level, and a negative relationship between VUCA and efficiency. Therefore, it cannot be said that the level of anxiety has a mediator effect in efficiency relationship with VUCA. As a re- sult of the hierarchical regression analysis, it was observed that the level of anxiety had a full mediating effect in the relationship between VUCA and productivity. According to this result, it can be said that the reason for the negative effect of VUCA on productivity is the increase in anxiety level of the people.

PDF

___

Ashford, S.J., Lee, C. ve Bobko, P. (1989), Content, Causes, and Consequences of Job Inse- curity: A Theorybased Measure and Substantive Test. Academy of Management Journal. 4, 803–829.
Aybas, M. (2014). İnsan Kaynakları Uygulamalarının Çalışanların İşe Adanmışlığı Üzerinde- ki Etkisi ve Pozitif Psikolojik Sermayenin Aracı Rolü, Konuya İlişkin Bir Araştırma. Yayınlanmış Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,.
Aydın, İ. (2008). İş Yaşamında Stres. Ankara: Pegem Akademi.
Aydın, K. B. (2010). Stresle Başa Çıkma. 2. Baskı. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Aydın, Ş. (2004). Örgütsel Stres Yönetimi. Dokuz Eylül Üniversitesi. Sosyal Bilimler En- stitüsü Dergisi. 6(3), 49-74.
Barnett, R. C., Gareis, K., Karen , C. ve Carr, P. (2005). Career Satisfaction and Retention of a Sample of Women Physicians Who Work Reduced Hours. Journal of Woman’s Health. 14(2), 146-153.
Baron, R.M. ve Kenny, D.A. (1986). The Moderator-Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research:Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations. Journal Of Personality and Social Psychology. 51(6), 1173-1182.
Barutçugil, İ. (2004). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
Başkan, E. (2019). Belirsizlik Ortamında Konfor Alanı Denklemi. Harward Business Re- view. Kasım 2019.
Baytar, Ö. (2010). İş Yaşamında Stresin İşgören Performansı Üzerindeki Etkileri. Yayınlan- mamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Bennett, N. ve Lemoine, J. G. (2014). What a Difference a Word Makes: Understanding Threats to Performance in a VUCA World. Business Horizons Journal. 57(3), 311-317.
Bennis, W. ve Nanus, B. (1985). Leaders: The Strategies for Taking Charge. New York: Harper & Row.
Bernstein, L. (2014). The Perceived Importance of VUCA-Driven Skills for 21st Century Leader Success and the Extent of Integration of Those Skills Into Leadership Develop- ment Programs. Doctor of Education. Des Moines, Iowa: Drake University,.
Blaug, R. ve Kenyon, A. ve Lekhi, R. (2007). Stress At Work: A Report Prepared for the Work Foundation’s Principal Partners http://www.theworkfoundation.com/download- publication/report/69_69_stress_at_work.pdf. Erişim Tarihi: 1.12.2019
Bostancı, H. ve Ekiyor, A. (2015). Çalışanların İşe Adanmasının Örgüt İçi Girişimciliğe Et- kisinin İncelenmesi: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi 1(1), 37-51.
Brittain., B. (2012). Leadership Perfected: Leading From The Whole You. https://iveybusi- nessjournal.com/publication/leadership-perfected-leading-from-the-whole-you/. Erişim Tarihi: 1.12.2019
Broeckx, D. (2015). The Network Always Win. https://www.de7de.be/de7de/_pre- defıned/index.asp?structure_record=20821&web_language=nl&web_sitename=d- e7de&newsıtems_detaıl=1&newsıtems_record=5333. Erişim Tarihi: 01.02.2020
Budak, G. ve Budak, G. (2004). İşletme Yönetimi. 5. Baskı. İzmir: Fakülteler Kitabevi.
Büyükfırat, B. (2009). Performans Değerleme Uygulamalarının Çalışanların İş Stresi Düzey- leri Üzerinde Etkileri: İmalat Sektöründe Bir Alan Araştırması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Cam, E. (2004). Çalışma Yaşamında Stres ve Kamu Kesiminde Kadın Çalışanlar. Uluslar- arası İnsan Bilimleri Dergisi. 1.1, 1-11.
Casey, G. W. (2014). Leading in a VUCA World. Fortune Journal. 169(5), 75.
Castellano, W. (2016). Yüzyıl İşücü Adanmışlığı İçin Uygulamalar: Değişen İş Yerinde Ye- tenek Yönetiminin Zorlukları. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Center for Creative Leadership (CCL). (2011). Future Trends in Leadership Development. Greensboro: NC: Petrie, N.
Ceylan, A. (2012). Yönetimde İnsan ve Davranış. 8. Baskı. İstanbul: Marka ve Ötesi.
Ceylan, A. ve Ulutürk, Y. (2006). Rol Belirsizliği, Rol Çatışması, İş Tatmini ve Performans Arasındaki İlişkiler. Doğuş Üniversitesi Dergisi. 7(1), 48-58.
Cheng, G. ve Chan, S. (2008). Who Suffers More from Job Insecurity? A Meta-Analytic Review. Applied Psychology. 57(2), 272-303.
Chin, W. ve Gopal, A. (1995). An Adaptation Intention in GSS: Importance of Beliefs. Data Base Advances. 26, 42-64.
Chirumbolo, A. ve Areni, A. (2005). The Influence of Job Insecurity on Job Performance and Absenteeism: The Moderating Effect of Work Attitudes. SA Journal of Industrial Psychology. 31(4).
Claessens, B. (2004). Perceived Control of Time: Time Management and Personal Effective- ness at Work. Eindhoven: Technische Universiteit Eindhoven.
Collins, J. ve Hansen, M. (2011). Great By Choice: Uncertainty, Chaos, and Luck. Why Some Thrive Despite Them All. New York: NY: Harper Collins.
Compeau, D. ve Higgins, C. (1995). Application of Social Cognitive Theory to Training for Computer Skills. Information Systems Research. 6(2), 118-143.
Convay, J. ve Lance, C. (2010). What Reviewers Should Expect from Authors Regarding Common Method Bias in Organizational Research. Journal of Business and Psychology. 25, 325-334.
Cooke, A. (2013). How to Manage Volatility, Uncertainty, Complexity and Ambiguity – Part 1. https://www.growthandprofit.coach/how-to-manage-volatility-uncertainty-complexi- ty-and-ambiguity/. Erişim Tarihi: 1.2.2020.
Coşkun, R., Altunışık, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamaları. Sakarya: Sakarya Kitabevi.
Cotton, D. (1990). Stress Management: An Integrated Approach to Therapy. New York: Routledge.
Courtney, H. G., Kirkland, J. ve Viguerie, P. S. (1997). Strategy Under Uncertainty. Harvard Business Review. 1997/11, 66-79.
Çakır, Ö. (2007). İşini Kaybetme Kaygısı:İş Güvencesizliği. Çalışma ve Toplum. 2007/1, 117-140.
Çelebioğlu, H. (2019). Kabin Memurlarında Görülen Presenteeism ile İşe Adanmışlık ve İşini Kaybetme Korkusu Arasındaki İlişki. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Altınbaş Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çiğdem, S. (2010). İş Güvencesizliği Algısının Stres Düzeyine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli: T.C. Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çöl, G. (2008). Algılanan Güçlendı̇rmenı̇n İşgören Performansı Üzerı̇ne Etkı̇lerı̇. Doğuş Üniversitesi Dergisi 9(1), 35-46.
De Witte, H. De Cuyper, N. Vander Elst, T. Vanbelle, E. ve Niesen, W. (2012). Job Insecurity: Review of The Literature and A Summary of Recent Studies From Belgium. Romanian Journal of Applied Psychology. 14(4), 11-17.
Defrank, R. ve Ivancevich, J. (1998). Stress On The Job: An Executive Update. The Academy of Management Executive. 3(12), 55-66.
Demirel, E. (2013). Mesleki Stresin İş Tatminine Etkisi: Örgütsel Desteğin Aracılık Rolü. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi. 6(1), 220-241.
Duman, M. Ç. ve Akdemir, B. (2016). Mobbing ve Çalışan Performansı Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Akademik Yaklaşımlar Dergisi. 7(2), 29-52.
Ekinci, H. ve Yılmaz, A. (2002). Kamu Örgütlerinde Yönetsel Etkinliğin Artırılması Üzerine Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 19, 35-50.
Eren, E. (2004).Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Yayınları.
Ergun, G. (2008). Sağlık İşletmelerinde Örgütsel Stresin İşgücü Performansıyla Etkileşimi- nin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Erkoç, İ. (2015). Algılanan Örgütsel Destek ve İş Performansı Arasındaki İlişkide Öz Yeter- lilik Faktörünün Düzenleyici Rolü: Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Forward Intelligence Group. (2014). VUCA., http://www.forward-intelligence.com/index. php/resources/glossary/vuca/. Erişim Tarihi: 01.02.2020.
Githens, G. (2015). Volatility, Uncertainty, Complexity and Ambiguity (VUCA). https://lead- ingstrategicinitiatives.com/2015/02/27/volatility-uncertainty-complexity-ambiguity-vu- ca/. Erişim Tarihi: 15.01.2020
Greenhalgh, L. ve Rosenblatt, Z. (1984). Job Insecurity: Toward Conceptual Clarity. Acade- my of Management Review. 9(3), 438-448.
Guterman, M. ve King, D. (2014). Working La Vida VUCA. http://www.meaningfulcareers. com/working-la-vida-vuca/. Erişim Tarihi: 01.02.2020.
Güçlü, N. (2001). Stres Yönetimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 21(1), 91-109.
Gümüştekin, E. ve Öztemiz, A. (2005). Örgütlerde Stresin Verimlilik ve Performansla Et- kileşimi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Dergisi. 14(1), 271-288.
Hartley, J. ve Jacobson, D. (1991). Mapping The Context. Hartley, J., Jacobson, D., Klander- mans, B. ve Van Vuuren, T. (Eds) Job Insecurity: Coping with Jobs at Risk, içerisinde. London: Sage, 1–23.
Heaney, C. A., Israel, B. A. ve House, J. S. (1994). Chronic Job Insecurity Among Automobile Workers: Effects on Job Satisfaction And Health. Social Science & Medicine. 38(10), 1431– 1437.
Hesselink, J.K., Vuuren, T.V. ve Klandermans, B. (2010). Employment Status and Job In- security: on The Subjective Appraisal of An Objective Status. Economic and Industrial Democracy. 31(4), 557-577.
Işık, M. ve Kama, A. (2018). Algılanan Örgütsel Desteğin İşgören Performansına Etkisinde İşe Adanmışlığın Aracı Etkisi. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 6(3), 395-403.
İsaoğlu, F.G. (2004), Özel Sektör Çalışanlarında İş Güvencesizliğinin Öz Yeterlik ve İş Per- formansı ile İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler En- stitüsü.
Janicik, G.A. ve Bartel, C.A. (2003). Talking About Time: Effects of Temporal Planning and Time Awareness Norms on Group Coordination and Performance. Group Dynamics: Theory Research, and Practice. 7(2), 122-134.
Johansen, B. (2007). Get There Early: Sensing The Future To Compete in The Present. San Francisco, CA: Berrett-Koehler.
Johansen, B. (2010). Speed in a VUCA World: How Leaders of the Future Will Execute Strategy. Forum. Strategy, Accelerated.
Johansen, B. ve Euchner, J. (2013). Navigating the VUCA World. Research-Technology Management. 56(1), 10-15.
Kahn, W. (2017). Psychological Conditions of Personal Engagement and Disengagement at Work. Academy of Management Journal. 33(4), 692-724.
Kahya, E. ve Karaböcek, K. (7-9 Ekim 2004). Bir Atölyede Oranlarla İşgücü Verimlilik (WPMR) Modelinin Tasarımı ve Uygulaması. III. Endüstri Müh. Bahar Konferansı, İzmir.
Kirkman, B. L. ve Rosen, B. (1999). Beyond Self-Management: Antecedents and Conse- quences of Team Empowerment. Academy of Management Journal. 42(1), 58-74.
Koç, B.M., (2019). Kamu Kurumları Özelinde Stratejik Adaptasyonun Personel Verimliliği Üzerine Etkisi: Bir Üniversite Örneği. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Gebze Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Strateji Bilimi Anabilim Dalı.
Koçel, T. (2014). İşletme Yöneticiliği. İstanbul: BETA Yayınları.
Koçer, C. (2015). Kariyer Yönetimi-İş Stresi İlişkisi ve İmalat Sektöründe Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Koçyiğit, Y. (2018). Firmaların Örgütsel Esnekliği, Kullandıkları Rekabet Stratejileri ve Algılanan Rekabet Üstünlüğü Arasındaki Etkileşim: Türkiye’nin En Büyük 500 Sanayi İşletmesinde Bir Uygulama. Yayınlanmış Doktora Tezi. İzmir: Katip Çelebi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kohl, K. (2017). Building Future Fit Teams: What Skills Will Leaders Need in The Future? https://www.talenttalks.net/bfft-skills-leaders-needfuture. Erişim Tarihi: 01.07.2020. Konczak, LJ. ve Molloy, K. Leading in A Time Of Uncertainty: The Next Decade. People & Strategy. 33(4), 5-6.
Luthans, F. (1992). Organizational Behavior. 6. Baskı. New York: McGraw-Hill.
Lütfi, İ. (1994). İşgören Performansının İşletmenin Toplam Faktör Verimliliği Üzerindeki Etkisinin İstanbul Deri Sanayisinde Faaliyet Gösteren İşletmelerde Araştırılması. Yayın- lanmış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Loyd, T. (2015). Stories and Strategies from The VUCA World. http://vucabook.com/stories- and-strategies-from-the-vuca-world/ Erişim Tarihi: 01.03.2020.
Macnab, F. (1985). Coping. Australia: Hill of Content Publishing Company. Mangahas, M. (2016). VUCA and VUCA-Prime. http://opinion.inquirer.net/99900/vuca-vu- ca-prime. Erişim Tarihi: 01.12.2021.
Manzak, G. (2014). Verimlilik Kavramı: Klasik ve Neoklasik Yaklaşımların Karşılaştırıl- ması. Anahtar. 26(306), 12-15.
Martínez, G., De Cuyper, N. ve De Witte, H. (2010). Review of The Job Insecurity Literature: The Case of Latin America. Avances en Psicología Latinoamericana. 28(2), 194–204.
McKillup, S. (2012). Statistics Explained: An Introductory Guide for Life Scientists. Cam- bridge University Press.
Michel, J. (2016). The What, How And Now Of Effectively Leading Change. http:// www.brandquarterly.com/what-how-now-of-effectively-leading-change. Erişim Tari- hi:01.12.2019.
Mignonac, K. ve Herrbach, O. (2004). Linking Work Events, Affective States, and Attitudes: An Empirical Study of Managers’ Emotions. Journal of Business and Psychology.19(2), 221-240.
Millar, Carla C.J.M., Groth, O. ve Mahon, J. F. (2018), Management Innovation in aVUCA World: Challenges and Recommendations. California Management Review. 61(1), 5-14.
Milliken, F. J. (1987). Three Types Of Perceived Uncertainty About The Environment: State, Effect, And Response. Academy Of Management Review. 12(1), 133-143.
Mittelsdorf, B. (2016). Dealing with Projects in a VUCA World.https://pmi.org.sg/index.php/ component/rsfiles/download- file/files?path=Symposium%202016/PresentationDeck/ BobMittelsdorf.pdf. Erişim Tarihi: 01.12.2019.
Mukherjee, A. (2016). How to Prepare Leaders for a VUCA World. https://www.hrreview. co.uk/analysis/amit-mukherjee-prepare-leaders-vuca-world/102392. Erişim Tarihi: 01.12.2019.
Next Practices/Technologies Tools and Methodologies: Strategic Foresights in VUCA World, (2011), https://areete.wordpress.com/2011/12/20/vuca-and-leadership-skills-for-future/. Erişim Tarihi: 15.02.2020.
Ohanian, A. (2012). Leading in a VUCA World. https://www.trainingjournal.com/articles/ feature/leading-vuca-world. Erişim Tarihi: 01.12.2019.
Okutan, M. ve Tengı̇lı̇moğlu, D . (2002). İş Ortamında Stres ve Stresle Başa Çıkma Yöntem- leri: Bir Alan Uygulaması . Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(3), 15-42
O’Neill, J. ve Davis, K. (2013). Work Stress and Well-Being In The Hotel Industry. Interna- tional Journal of Hospitality Management, 30(2), 385-390.
O’Neill, P. ve Sevastos, P. (2013)The Development and Validation of a New Multidimen- sional Job Insecurity Measure (JIM): An Inductive Methodology. Journal of Occupational Health Psychology 18(3), 338-49.
O’Shea, T. (2017). Ready to SHIFT Your VUCA to VUCA http://agilityconsulting. com/your-agility-advantage/ready-to-shift-your-vuca-to-vuca-prime/. Erişim Tarihi: 01.02.2020.
Özsever, Ç., Gençoğlu, T. ve Erginel, N. (2009). İşgücü Verimlilik Takibi İçin Sistem Tasarımı ve Karar Destek Modelinin Geliştirilmesi. DPÜ Fen Bilimleri Dergisi. 18, 45-58.
Park, J. (2007). Work Stress and Job Performance, https://pdfs.semanticscholar. org/2e57/013a0815a4be2dd7e11048fea8f61af321e 2.pdf. Erişim Tarihi: 01.12.2019.
Paşa, M. (2007). Stresin Bireysel Performans Üzerindeki Etkileri ve Bir Uygulama. Yayın- lanmamış Doktora Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Pelenk, S. E. (2020). İş Güvencesizliğinin Görev Performansına Etkisi: Yenilikçi Davranışın Düzenleyici Rolü. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 5(1), 214- 233.
Prensky, M. (2014). Variability, Uncertainty, Complexity and Ambiguity (VUCA). http:// blogs.edweek.org/edweek/provocative-ed-tech-thinking/2014/09/Post_0006-variabili- ty_uncertainty_complexity_ambiguity_vuca.html. Erişim Tarihi: 01.02.2020.
Pyle, B. (2015). 10 Leadership Skills for An Uncertain World Continued. http://www.out- ofthisworldleadership.com/blog-posts/10-leadership-skills-for-an-uncertain-world-con- tinued/. Erişim Tarihi: 01.02.2019.
Ramsay, M.R. (2008) İşletme Verimliliği Ölçümü Ve Uluslararası İşgücü Verimliliği El Ki- tabı. Ankara: MPM Yayını, No:705.
Sadullah, Ö. (2013). İnsan Kaynakları Yönetimine Giriş: İnsan Kaynakları Yönetiminin Tanımı, Önemi ve Çevresel Faktörler. İnsan Kaynakları Yönetimi içinde. İstanbul: BETA Yayınları, 1-47.
Schloss, E.P. (2014). A Dynamic Framework for Planning Under Simple, Complicated, and Complex Conditions. Emergence: Complexity & Organization. 16(2), 93-106.
Shaffer, L. S. ve Zalewski, J. M. (2011). Career Advising in a VUCA Environment. The Jour- nal of the National Academic Advising Association, 31(1), 13-20.
Sigler, T.H. ve Pearson, C. M. (2000). Creating An Empowering Culture: Examining The Relationship Between Organizational Culture and Perceptions of Empowerment. Journal of Quality Management. 5(2000), 27-52.
Snowden, D.J. (2005). Multi-Ontology Sense-Making, A New Simplicity in Decision Mak- ing. Inf Prim Care. 13(1), 45–53.
Snowden, D. J. ve Boone, M. E. (2007). A Leader’s Framework for Fecision Making. Har- vard Business Review. 85(11), 68-76.
Stiehm, J.H. (2002). The U.S. Army War College: Military Education in A Democracy. Philadephia, PA: Temple University Press.
Sullivan, J. (2012a). Talent Strategies for a Turbulent VUCA World — Shifting to an Adaptive Approach, https://www.eremedia.com/ere/talent-strategies-for-a-turbulent-vuca-world- shifting-to-an-adaptive-approach/ Erişim Tarihi: 15.03.2020.
Sullivan, J. (2012b). VUCA: The New Normal for Talent Management and Workforce Plan- ning. https://www.eremedia.com/ere/vuca-the-new-normal-for-talent-management-and- workforce-planning/ Erişim Tarihi: 15.03.2020.
Sullivan, J. (2013). How The Talent Management Function can Thrive in A Vuca World. https://drjohnsullivan.com/uncategorized/how-the-talent-management-function-can- thrive-in-a-vuca-world/. Erişim Tarihi: 15.03.2020.
Sverke, M. ve Hellgren, J. (2002), The Nature of Job Insecurity: Understanding Employment Uncertanity on The Brink of Millenium, Applied Psychology: An International Review, 51(1), 23-42.
Sverke, M., Hellgren, J. ve Näswall, K. (2002). No Security: A Meta-Analysis and Review of Job Insecurity And Its Consequences. Journal of Occupational Health Psychology. 7, 242-264.
Şencan, H. (1986). Yönetici Gerilimi Kişilik Başa Çıkma Süreçleri İlişkisi ve Metal Sanay- iinde Uygulama Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniver- sitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Taylor F. W., (1915). Expert in Efficiency, Dies, New York Times Newspaper, Erişim Adre- si: http://www.nytimes.com/learning/general/onthisday/bday/0320.html, Erişim Tarihi: 15.01.2020
Telman, N. ve Ünsal, P. (2004). Çalısan Memnuniyeti. İstanbul: Epsilon. Topluk, G. (2018). Algılanan İş güvencesizliğinin Örgütsel Sinizm Üzerindeki Etkisinde Örgütsel Desteğin Düzenleyici Rolü. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Türk, M. ve Çakır, Ö. (2006). Bir Kamu Bankasında Örgütsel Stres Düzeyi ve Etkileyen Faktörler. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi. 7(26), 37-42.
Yılmaz, A. ve Ekici, S. (2003). Örgütsel Yaşamda Stresin Kamu Çalışanlarının Performansı- na Etkileri Üzerine Bir Araştırma. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F.Yönetim ve Ekonomi Dergisi. 10(2), 1-19.
Yurdasever, E. (2019), Yöneticilerde Yeni Liderli Becerileri ile Stres İlişkisi: KOMB (VUCA) ve Öz Yeterlilik Etkileşimi. Yayınlanmış Doktora Tezi. Karabük, Karabük Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yurdasever, E. (2020), KOMB (VUCA) Dünyası ve Yeni Liderlik Becerileri, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 9(2), 1638 – 1664.
Yükçü, S. ve Atağan, G. (2009). Etkinlik, Etkililik ve Verimlilik Kavramlarının Yarattığı Karışıklık. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(4), 1-13.
Wikipedia, (2020). https://tr.qaz.wiki/wiki/Volatility_uncertainty_complexity_and_ambigui- ty Erişim Tarihi: 01.05.2020.