DİJİTAL AKTİVİZM BAĞLAMINDA #DİSNEYPLUSBOYKOT HAREKETİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: “ATATÜRK” DİZİSİ ÖRNEĞİ

Günümüzde İnternet ve teknolojilerinin dolayımıyla gerçekleşen aktivist hareketler, toplumsal değişim yaratmayı amaçlayan örgütlenmelerdir. Bu değişimi yaratmak için mücadele edenler ise aktivistlerdir. Aktivistlerin bir toplumsal olay karşısında tepkilerini dile getirmek ve seslerini duyurmak adına stratejik örgütlenmelerini dijital ortamda gerçekleştirmesi ise dijital aktivizm olarak adlandırılmaktadır. Bu araştırma kapsamında dijital aktivizm çerçevesinde örnek olay olarak “#disneyplusboykot” hareketi incelenmiş ve “Atatürk” dizisinin çevrimiçi platform tarafından yayınlanmama kararına yönelik sosyal medyadaki tepkiler online aktivizm türleri ile ilişkilendirilmiştir. Türkiye’de üstlendiği politik rol ve gündem belirleme gücü göz önünde bulundurularak ilgili çalışma için X mecrası seçilmiş ve araştırmaya tabii tutulan tweetler nitel araştırma yöntemlerinden tematik analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda, Türkiye’de Disney +’a yönelik yapılan boykotun, tepkisel bir noktadan, bir tüketici aktivizmine evrildiği, Disney +’a yönelik yapılan boykot çağrılarının yarattığı birlik ve beraberlik duygusu aslında hali hazırda özlemi duyulan bir birlik ve beraberlik duygusuna tahvil edilerek bu özlem, Atatürk figürü etrafında şekillendiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

dijital aktivizm, #disneyplusboykot, tüketici aktivizmi, Atatürk dizisi, ünlü aktivizmi

ANALYZING THE #DISNEYPLUSBOYKOT MOVEMENT IN THE CONTEXT OF DIGITAL ACTIVISM: THE CASE OF THE “ATATÜRK” DISNEY+SERIES

In contemporary times, activist movements, facilitated by the Internet and technology, have emerged as organized efforts aimed at instigating societal change. Those engaged in championing this transformation are referred to as activists. Digital activism, in turn, denotes the strategic organization of activists in the digital sphere, enabling them to articulate their responses to social events and amplify their voices. Within the scope of this research, the "#disneyplusboykot" movement is examined as an illustrative case of digital activism, and the reactions on social media concerning the decision of the online platform not to air the “Atatürk” series are analyzed in relation to various forms of online activism. Considering its prominent political role and agenda-setting influence in Turkey, the X platform has been selected as the focal point of this study. The tweets subjected to investigation are analyzed using the qualitative research method known as thematic analysis. The findings of this study reveal that the boycott of #disneyplusboykot in Turkey transitioned from a reactive stance to a manifestation of consumer activism. Furthermore, it is evident that the sense of unity and solidarity generated by calls for boycotting Disney+ was effectively channeled to address a pre-existing yearning for unity and solidarity, particularly coalescing around the figure of Atatürk.

Keywords:

digital activism, consumer activism, "Atatürk" series, celebrity activism, #disneyplusboykot,

PDF

___

Bruns, A., & Burgess, J. (2015). Twitter hashtags from ad hoc to calculated publics. N. Rambukkana (Ed.), Hashtag publics the power and politics of discursive networks içinde (s. 13–28).
Chen, Z. (2019). Who becomes an online activist and why: Understanding the publics in politicized consumer activism. Public Relations Review, 46(1), 1-9. https://doi.org/10.1016/j.pubrev.2019.101854 , (s. 1-9).
Cortese, D. K. ( 2015). I’m a “good” activist, you’re a “bad” activist, and everything I do is activism: parsing the different types of “activist” identities in LBGTQ organizing. Journal for and about Social Movements , 7 (1), 215 – 246.
Çakır, S. Y. (2017). Sosyal medyada dijital aktivist hareketler üzerine kuramsal bir inceleme. GİFDER Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5(2), 753-783.
Çayır, K. (1999). Yeni sosyal hareketler. Kaknüs Yayınları.
Çoban, B. (2009). Yeni toplumsal hareketler, sınıf mücadelesi ve ütopya. B. Çoban (Ed.), Yeni toplumsal Hareketler: Küreselleşme, direniş, ütopya: Küreselleşme çağında toplumsal muhalefet içinde (s. 9–42). Kalkedon Yayınları.
Flora Cornish, C. C. (2018). Activism in Changing Times: Reinvigorating Community Psychology –Introduction to the Special Thematic Section. Journal of Social and Political Psychology, 6(2), 526–542, doi:10.5964/jspp.v6i2.1111.
Gökaliler, E., & Saatçioğlu, E. (2019). Dijital aktivizmde ünlüler: ahbap platformu üzerine bir değerlendirme. Connectist: Istanbul University Journal of Communication Sciences, 56, 87-117.
Işık, T. (2020). Yeni Medya ve Dijital Aktivizm. Editör R. Koç içinde, Dijital Aktivizm İstanbul: Eğitim Yayınevi. (s. 111-137).
Köse, G. (2020). Toplumsal Hareketlenmede Önemli Bir Durak: Sosyal Ağlarda Dijital Aktivizm ve Dinamiklerine İlişkin Y ve Z Kuşağının Farkındalıkları Üzerine Bir Araştırma. OPUS © Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15 (22). 1256-1288.
Saka, E. (2020) Heyecanlı Zamanlar Sonrası Dijital Aktivizm. Günümüzde Farklı Aktivizm Biçimleri. Politus Dergisi, 15(1) 18-24.
Sert, N. Y. (2016). Aktivizmin Kavramsal, Gelişimsel ve Araçsal Açıdan İncelenmesi. N. Y. Sert içinde, Aktivizm Toplumsal Değişimin Yeni Yüzü İstanbul: Değişim Yayınları. (s. 11-44).
Turhan, Durmuş Gökhan. (2017). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26, 26–44.
İNTERNET KAYNAKLARI
Guidetti, A (2020) https://www.bartleby.com/essay/Celebrity-Activism. Erişim Tarihi: 06.10.2023.
https://twitter.com/301arm/status/1686079048965898259? ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1686079048965898259%7Ctwgr%5Ec9d2e0de2bc9fd6853e5f519c58b202b63a213a7%7Ctwcon%5Es1_&ref_url=https%3A%2F%2Fhwp.com.tr%2Fdisney-turkiye-ayagina-sikti-ataturk-dizisi-iptal-edildi-248847, Erişim Tarihi: 31.09.2023.
https://twitter.com/ArslanSdarslnn/status/1687124826534588422?s=20. Erişim Tarihi: 19.09.2023.
https://twitter.com/CHPMuratBakan/status/1687414227428876288?s=20 Erişim Tarihi: 19.09.2023.
https://twitter.com/drnurikaplan/status/1687203798555709441?s=20 Erişim Tarihi: 19.09.2023.
https://twitter.com/ertemsener/status/1687454666328555520?s=20 Erişim Tarihi: 19.09.2023.
https://twitter.com/evrendevrimz/status/1687029118536192000?s=20 Erişim Tarihi: 19.09.2023.
https://twitter.com/Kamilakar0/status/1687477910280589313?s=20 Erişim Tarihi: 19.09.2023.
https://twitter.com/KuarkKuantum/status/1687385427567620097?s=20 Erişim Tarihi: 19.09.2023.
https://twitter.com/Oezzumit/status/1687379849806041089?s=20 Erişim Tarihi: 19.09.2023.
https://twitter.com/Svc_FLy/status/1686673326247198720?s=20 Erişim Tarihi: 19.09.2023.
https://twitter.com/tonyukuk222/status/1686848425428475905?s=20 Erişim Tarihi: 19.09.2023.
https://twitter.com/yesimsalkim/status/1687221951855472640?s=20 Erişim Tarihi: 19.09.2023.
https://www.haberturk.com/tarkan-dan-ataturk-ve-disney-plus-aciklamasi-magazin-haberleri-3623169-magazin Erişim Tarihi: 06.10.2023.
https://www.themagger.com/ataturku-anlatan-filmler/ Erişim tarihi: 25.09.2023.
https://x.com/astrologayca/status/1687161210137874433?s=20 Erişim Tarihi: 19.09.2023.
https://x.com/Atalente_34/status/1687410468934045696?s=20 Erişim Tarihi: 19.09.2023.
https://x.com/Atikopruluoglu/status/1687409428075622400?s=20 Erişim Tarihi: 19.09.2023.
https://x.com/Emos_fb/status/1687387891196952577?s=20 Erişim Tarihi: 19.09.2023.
https://x.com/gkanlibay/status/1687356134649163777?s=20 Erişim Tarihi: 19.09.2023.
https://x.com/sevdaakcakayaa/status/1686670807429201920?s=20 Erişim Tarihi: 19.09.2023.
TDK, Sözlük, https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi: 17.09.2023.
Uçkan, Ö. (2012). Dijital Aktivizm mi, Aktivizm mi? https://spotdergi.wordpress.com/2012/05/30/dijital-aktivizm-mi-aktivizm-mi. Erişim Tarihi: 18.09.2023.
X'te emrepuzo: "Ece Üner koca yürekli kadın, kapak gibi Atatürk konuşması.. #DisneyPlusBoykot https://t.co/3RLv7PqvxA" / X (twitter.com) Erişim Tarihi: 19.09.2023.
X'te Sadık Çiftpınar: "#Disneyboykot https://t.co/uiYpwfngAB" / X (twitter.com) Erişim Tarihi: 19.09.2023.