19544

İNSAN ÜZERİNDE DENEY VE DENEME SUÇLARI

İnsan üzerinde deney ve deneme suçları, Türk Ceza Kanunu'nun 90. maddesinde düzenlenmiştir. Bu çalışmada, söz konusu suçlara ilişkin temel hukuki sorunlar ele alınmakta, suç tipi ceza hukuku sistematiği içinde incelenmekte ve konuya ilişkin öneriler getirilmektedir. Bu kapsamda özellikle insan üzerinde deney ve denemelere ilişkin uluslararası hukuk ve etik belgeleri, ulusal sağlık hukuku mevzuatında klinik araştırmalara ilişkin düzenlemeler ve ceza hukuku öğreti ve uygulaması karşılaştırılarak konuya yönelik farklı yaklaşımlar açıklanmaya çalışılmıştır.

(ILLEGAL HUMAN EXPERIMENTATION AND EXPERIMENTAL MEDICAL TREATMENTS)

Illegal human experimentation and experimental medical treatments are criminalized under art. 90 of the Turkish Criminal Code. This article deals with the basic legal issues regarding these offences, analyzes them under a systematic approach, and offers proposals for improving the legal standard. Particularly, international legal and ethical texts regarding human experimentation, provisions regarding clinical trials under national, and criminal law theory and praxis are compared, trying to explain different approaches about the problems at hand.

PDF

___

Akyürek, Güçlü, "İnsan Üzerinde Deney Suçu (TCK m. 90) ve Kli- nik Araştırmalar Etik Kurulları", Terazi Hukuk Dergisi, c. 9, Sy. 100, Ara- lık 2014.
Alpan, Serdar, "Türkiye'de Klinik İlaç Araştırmaları ve Yasal Alt Yapısı", Bilim ve Uygulamada İlaç ve Hukuk Uluslararası Sempozyumu, Yeditepe Üniversitesi Yayını, İstanbul, 2008.
Altunkaş, Aysun, "İnsan Üzerinde Deney ve Deneme Suçları", Ka- dir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi I. Ulusal Sağlık Hukuku "Klinik Araştırmalar ve İlaç Hukuku" Sempozyumu, Seçkin, Ankara, 2014.
Atıcı, Elif, "Klinik Araştırmalar Hakkında Yönetmelik Üzerine", Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 35(3), 2009.
Aygün Eşitli, Ezgi, İnsan Üzerinde Deney ve Deneme Suçları, Yet- kin, Ankara, 2012.
Bassiouni, M. Cheriff - Baffes, Thomas G. - Evrard, John T., "An appraisal of human experimentation in international law and practice: the need for international regulation on human experimentation", The Jo- urnal of Criminal Law & Criminology, Vol 72, No.4, 1981.
Bayraktar, Köksal, Hekimin Tedavi Nedeniyle Cezai Sorumluluğu, İstanbul, 1972.
Biermann, Elmar, Die Arzneimittelprüfung am Menschen, Gießen, 1985.
Doğan, Cahid, "İnsan Üzerinde Deney ve Tedavi (İyileştirme) Amaçlı Deneme Suçları", İlaç ve Tıp Alanında Ceza Hukuku, Etik ve Tıb- bi Sorunlar Sempozyumu (Yay. Haz. Yener Ünver - Ali Kemal Yıldız - Onur Özcan), Yeditepe Üniversitesi Yayını, İstanbul, 2008.
Elzer, Oliver, Allgemeine und besondere klinische Prüfungen an Einwilligungsfähigen, Frankfurt a.M., 1998.
Erdem, Ümit, Yargıtay 12. Ceza Dairesi (2014-2016) Kararlarında Hekimin Sorumluluğu, Legal, İstanbul, 2016.
Erman, Barış, Ceza Hukukunda Tıbbi Müdahalelerin Hukuka Uy- gunluğu, Seçkin, Ankara, 2003.
Eroğlu, Fulya, "Hasta Hakları Yönetmeliği'nde Yer Alan Haklara İlişkin Bir İnceleme", Suç ve Ceza, 2009/3.
Erol Sarıyev, Ayşe, Alternatif Tıbbî Yöntemlerden Kaynaklanan Hukukî Sorumluluk, Adalet, Ankara, 2015.
Hakeri, Hakan, Tıp Hukuku, 10.b., Seçkin, Ankara, 2015.
Helle, Jürgen - Frölich, Jürgen - Haindl, Hans, "Der Heilversuch in der klinischen Prüfung von Arzneimitteln und Medizinprodukten", NJW 2002, 857 vd.
Kasapoğlu Turhan, Mine, "Türkiye'de Klinik Araştırmalarda Etik Kurulların Rolü", I. Uluslararası Katılımlı Ulusal Tıp Hukuku Kongresi (Ed. Hakan Hakeri - Cahid Doğan), Legal, İstanbul, 2016.
Kirkit, Ecem, Tıbbî Müdahalenin Hukuka Uygunluğu, Adalet, An- kara, 2016.
Koca, Mahmut - Üzülmez, İlhan, Türk Ceza Hukuku Özel Hü- kümler, 3.b., Seçkin, Ankara, 2016.
Özalp, Tuba - Özalp, Faruk, Hekimin Cezai Sorumluluğu, 2.b., Adalet, Ankara, 2016.
Özbek, Veli Özer - Doğan, Koray, "İnsan Üzerinde Deney Suçu (TCK m. 90)", Prof. Dr. Uğur Alacakaptan'a Armağan, c.1, İstanbul Bilgi Üniversitesi yayını, İstanbul, 2008.
Özbek, Veli Özer - Kanbur, Mehmet Nihat - Doğan, Koray - Bacaksız, Pınar - Tepe, İlker, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 9.b., Seçkin, Ankara, 2015.
Özgül, Mehmet Emin, Yeni Tıbbi Yöntemlerin Hukuka Uygunlu- ğu, XII Levha, İstanbul, 2010.
Öztürk, Esra, Klinik İlâç Araştırmalarında Hukukî Sorumluluk, Yetkin, Ankara, 2013.
Şen, Ersan, İnsan Üzerinde Bilimsel Deney ve Deneme Suçları, V. Türk-Alman Tıp Hukuku Sempozyumu, Tıp Ceza Hukukunun Güncel Sorunları, Ankara 2008.
Şener, Nurhan, "Kök Hücre Araştırmaları, Etik ve Yasal Tartışma- lar", Hukuk Gündemi, 2012/1.
Ünver, Yener, "Türkiye'de Ceza Hukuku Alanında Yapılan Yakın Tarihli Düzenlemelerde Tıp Hukukuna İlişkin Birkaç Sorun", Uluslararası Katılımlı I. Tıp Etiği ve Tıp Hukuku Sempozyum Kitabı, Nobel Tıp Kita- bevleri, İstanbul, 2005.
Ünver, Yener, "İnsan Üzerinde Deney ve Deneme Suçları", Marma- ra Üniversitesi Hukuk Fakültesi Sağlık Hukuku Sempozyumu, İstanbul, 2007.
Ünver, Yener, "İnsan Üzerinde Deney ve Deneme Suçu", Klinik Araştırmalar Kitabı 2014, Ankara, 2014.
Yarsuvat, Duygun - Bayraktar, Köksal, "Yeni Türk Ceza Kanu- nundaki Bazı Suçlar Karşısında Tıbbi Uygulamaların Durumu", GÜHFD, yıl: 3, Sy. 2, 2004/2, Edren Kuntalp'e Armağan, c. II.
Yaşar, Hasan Tahsin - Artuç, Mustafa - Yaşar, Osman, Yorumlu Uygulamalı Türk Ceza Kanunu, 2.b., Adalet, Ankara, 2014.