ULUSLARARASI HUKUKTA DENİZ TERÖRİZMİ VE DENİZ HAYDUTLUĞUNUN MUKAYESESİ

Denizde gerçekleşen en eski suçlardan biri olan deniz haydutluğu uluslararası toplumun denizde adaleti sağlama gayretlerinin başından beri evrensel yargı yetkisine tabi olmuştur. Deniz haydutluğunun çağlar boyunca değişik şekillerde devam eden uzun soluklu varlığına rağmen, uluslararası hukukta kodifikasyon süreci Harvard Araştırma Grubunun 1932'deki çalışmalarıyla başlamış, 1958 Cenevre Açık Denizler Sözleşmesiyle devam etmiş ve yarım yüzyıl sonunda 1982 tarihli Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesiyle son bulmuştur. Deniz haydutluğuna göre uluslararası sahneye daha geç çıkan deniz terörizmi, 1988 tarihli Denizde Seyir Güvenliğine Karşı Yasadışı Eylemlerin Önlenmesine Dair Sözleşme'nin imzalanmasına vesile olan ve 1985'te Akdeniz'de gerçekleşen Achille Lauro olayı ile birlikte yeniden uyanmıştır. El-Kaide terör örgütü ABD'nin Ortadoğu'da artan etkinliğine karşı 11 Eylül saldırılarından aylar önce deniz terörü mücadelesi başlatmış ve Aden limanında bulunan ABD savaş gemisi USS COLE'u terörist bot saldırısı ile vurmuştur. Ekim 2002'de Yemen açıklarında Fransa bayraklı tanker Limburg'a gerçekleştirilen bir diğer El-Kaide saldırısından sonra deniz güvenliğinin sağlanması uluslararası terörizmle mücadelede öne çıkmıştır. Denizde gerçekleşen ve iç içe geçmiş iki suç olan deniz haydutluğu ve deniz terörizmi pek çok benzerliğe sahip olsa da, dikkate alınması gereken önemli farklılıklar da söz konusudur. Bu makalede ilk olarak, genel ve özel tanımları dahil olmak üzere, deniz haydutluğunun kodifikasyon sürecini ele alınmaktadır. Müteakiben BMDHS tanımı kapsamında suçun unsurlarıyla ilgili detaylı açıklamalar yapılmakta, deniz terörizminin genel özellikleri ve SUA sözleşmesinden söz edildikten sonra deniz haydutluğu ve deniz terörizmi arasındaki benzerlikler ve farklılıklar ortaya konmaktadır. Nihayet deniz kökenli bu iki uluslararası suça ilişkin öz bir karşılaştırma yapılmaktadır.

(A COMPARISON BETWEEN MARITIME TERRORISM AND MARITIME PIRACY IN INTERNATIONAL LAW)

Maritime piracy, one of the oldest crimes conducted at sea, have come under the universal jurisdiction since the very beginning of international community's attempts to secure international justice at sea. Despite maritime piracy's long-lasting existence in different forms through ages, codification process under international law had begun with Harvard Research Groups efforts in 1932, followed by Geneva Convention on the High Seas in 1958, and through nearly a half century, finalized by United Nations Convention on Law of the Sea in 1982. Maritime terrorism, newly promoted to the international scene compared to maritime piracy, aroused by the Achille Lauro incident on Mediterranean in 1985, subsequently led to the adoption of the Convention for the Suppression of Unlawful Acts against the Safety of Maritime Navigation. Al-Qaida launched a maritime terror campaign several months before 9/11 attacks, hitting United States guided-missile USS COLE with terrorist boat attack in port Aden, as a response to increasing United States involvement in the Middle East. After another Al-Qaida directed attack against France flagged supertanker Limburg off coast Yemen in October 2002, providing maritime security came up to the fore in international counter-terrorism efforts. Maritime piracy and maritime terrorism, two intertwined crimes taking place at sea, have indeed many similarities, but there are also significant differences should be taken into account. This article initially analyses the codification process of maritime piracy, including general and specific definitions of maritime piracy. Then it gives a detailed explanation about elements of crimes according to UNCLOS definition. After having cited general specifications of maritime terrorism and SUA Convention, it discusses similarities and differences between maritime piracy and maritime terrorism. Eventually it sets out a brief comparison of two maritime-based international crimes.

PDF

___

KİTAPLAR:
BATIR Kerem, Yirmibirinci Yüzyılda Deniz Haydutluğu ve Ulusla- rarası Hukuk, USAK Yayınları, Ankara, 2011.
ELLEMAN Bruce A., Piracy and Maritime Crime Historical and Modern Case Studies, Naval War College Press, New Port Rhode Island, 2010.
GUILFOYLE Douglas, Shipping Interdiction and the Law of the Sea, Cambridge University Press, Cambridge, 2009.
HENG Russel Hiang-Khng and SEN Rahul (ed), Regional Outlook Southeast Asia 2006-2007, Institute of Southeast Asian Studies Press, Hong Kong, 2006.
HERBERT-BURNS Rubert (ed), Lloyd's MIU Handbook of Mari- time Security, Auerbach Publications, Boca Raton, 2009.
MIDDELBURG Annemarie, Piracy in a Legal Context: Prosecution of Pirates Operating off the Somalia Coast, Wolf Legal Publishers, Nijme- gen, 2011.
ÖKTEM A.Emre ve KURTDARCAN R.Bleda, Deniz Haydutluğu ve Korsanlık, Denizler Kitabevi, İstanbul, 2011.
PAZARCI Hüseyin, Uluslararası Hukuk, Turhan Kitabevi, Ankara, 2013.
RUBIN Alfred P., The Law of Piracy, Naval War College Press, Newport Rhode Island, 1988.
MAKALELER:
AZUBUIKE Lawrance, "International Law Regime Against Piracy", Annual Survey of International & Comparative Law, Vol. 15 Issue 1, 2010.
CHANG Diana, "Piracy Law and the Effetive Prosecution of Pira- tes", Boston College International & Comparative Law Review, Vol. 33,2010.
COLLINS Rosemary and HASSAN Daud, "Applications and Short- comings of the Law of the Sea in Combating Piracy: A South East Asian Perspective", Journal of Maritime Law and Commerce, Vol. 40 No:1, Ja- nuary 2009.
DIREK Ömer F. vd., "Somalia and the Problem of Piracy in Interna- tional Law", Uluslararası Hukuk ve Politika Dergisi, Cilt 6 Sayı 24, 2010.
DUBNER Barry Hart, "On the Definition of the Crime of Sea Piracy Revisited: Customary vs. Treaty Law and the Jurisdictionai Impiications Thereof", Journal of Maritime Law & Commerce, Vol.42 No:1, January 2011.
ELAGAB Omer, "Somalia Piracy and International Law: Some As- pects", Australian and New Zealand Maritime Law Journal, Vol. 24, 2010.
EVİN Bekir, "Uluslararası Hukukta Deniz Haydutluğu Kavramı ve Şiddet Faktörü", Güvenlik Bilimleri Dergisi, 1/1, Kasım 2012.
FARRELL Richard, "Maritime Terrorism Focusing on the Probab- le", Naval War College Review, Vol. 60 No:3, Summer 2007.
HALBERSTAM Malvina, "Terrorism on the High Seas: The Achille Lauro, Piracy and the IMO Convention on Maritime Safety ", The Ameri- can Journal of International Law, Vol. 82 No:2, April 1988.
KURT Hayrettin, "Deniz Haydutluğuna ve Terörizmine İlişkin Ulu- sal Mevzuatımızdaki Yeni Gelişmeler", Akademik Teklif, Sayı: 1, Tem- muz 2013.
MEDNIKAROV Bojan and KOLEV Kiril, "Terrorism on the Sea, Piracy and Maritime Security", Information & Security An International Journal, Vol. 19, 2006.
NANDA Ved P., "Maritime Piracy: How Can International Law and Policy Address This Growing Global Menace", Denver Journal of Interna- tional Law and Policy, Vol. 39:2, Winter 2011.
NYMAN Elizabeth, "Modern Piracy and International Law: Defini- tional Issues with the Law of the Sea", Geography Compass, Vol. 5/11, 2011.
ODHIAMBO E.O.S. et.al., "Prosecuting Somalia Pirates as Terro- rists", Journal of Defence Resources Management, No: 2/2, 2011.
STERIO Milena, "Fighting Piracy in Somalia (and Elsewhere): Why More Is Needed?", Fordham International Law Journal, Vol. 33 Issue 2,
TOPAL Ahmet Hamdi, "Uluslararası Hukukta Deniz Haydutluğu ve Mücadele Yöntemleri", Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı 59/1, 2010.
TEZLER:
ADRIANSEN Berit, Combating Piracy off the Coast Of Somalia. Ju- risdiction over Interdiction and Prosecution, Faculty of Law, University of Oslo, Oslo, 2010.
LANHAM Honor, Walk the Plank: Somalia Pirates and International Law, Faculty of Law, University of Otago, Dunedin, 2009.
RAPORLAR:
HANSEN Stig Jarle, Piracy in the Greater Gulf og Aden: Myths, Misconceptions and Remedies, Norwegian Institute for Urban and Regio- nal Research Report, October 2009.
MOLLER Bjorn, Piracy, Maritime Terrorism and Naval Strategy, Danish Institute for International Studies Report, Report Nu:02, 2009.
İNTERNET KAYNAKLARI:
Birleşmiş Milletler Resmi İnternet Sayfası, https://treaties.un.org/
Türk Dil Kurumu Resmi İnternet Sayfası, http://www. http://tdk.org.tr/
UNESCO Resmi İnternet Sayfası, http://www.unesco.org/
SÖZLEŞMELER VE KARARLAR:
1856 Paris Deklarasyonu.
1932 Harvard Araştırma Grubu Deniz Haydutluğu Taslak Konvansiyonu.
1958 Cenevre Açık Denizler Sözleşmesi.
1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi.
1988 Denizde Seyir Güvenliğine Karşı Yasadışı Eylemlerin Önlenmesine Dair Sözleşme.
2005 Denizde Seyir Güvenliğine Karşı Yasadışı Eylemlerin Önlenmesine Dair Sözleşme'ye Ek Protokol.
2009 IMO Code of Practice for the Investigation of Crimes of Piracy and Armed Robbery Against Ships.
United Nations Security Council Resolution Nu:S/RES/2125 (2013). International Law Commission Articles, Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts 2001, Article 10.