Yapıbozumcu Çağdaş Sanat Pratikleri

ÖZ Postmodernizmin eleştirel söylemi olan yapıbozum, felsefi bir konum olmaktan ziyade pek çok disiplinin bir araya geldiği ortak bir düşünce düzlemini ifade eder. Post-yapısalcı düşünür Jacques Derrida'nın geliştirdiği bu yöntem, ikili karşıtlıklar üzerine kurgulanmış tüm yapılardaki çelişkileri deşifre ederek çökertmeyi hedeflemektedir. Yapıbozum yöntemi, feminist kuramın önünü açmış ve 1960’lardan itibaren erkek egemen sanat tarihine alternatif okuma yöntemleri geliştirilmiştir. Öte yandan bu yöntem, çağdaş sanat pratikleri üzerinde de etkili olmuş ve hem sanat yapıtında dilin kurgulanma süreçlerine odaklanarak gösterge gösteren gösterilen arasındaki ilişkileri tersyüz etmeye, hem de toplumsal yaşamın içindeki ikilemleri ortaya çıkartmaya yönelik yapıbozumcu eserler üretilmiştir. Bu çalışmada, yapıbozumcu bir tavırla, gerek yaşam gerekse sanat alanındaki ikili karşıtlıkları deşifre etmeye yönelik çok katmanlı eserler üreten Jasper Johns, Kezban Arca Batıbeki, Ardan Özmenoğlu, Şakir Gökçebağ, Judy Chicago ve Gülsün Karamustafa’ya ait birer eserin çözümlemesi yapılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Derrida, Yapıbozum, Çağdaş Sanat, Çoğul Anlam, Feminist Teori

PDF

___

Altuğ, T. (2001). Dile Gelen Felsefe, İstanbul:Yapı Kredi Yayınları.
Bircan,U. (2015). “Saussure’de Dil, Dilbilim ve Göstergebilim”, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 13 (25) s. 43-66.
Çalıkoğlu, L. (2008). Çağdaş Sanat Konuşmaları-3 90’lı yıllarda Türkiye’de Çağdaş Sanat, İstanbul:YKY
Erdemci, F., Germaner, S., Koçak, O., Germaner, Semra., Öndin, Nilüfer., Öztürk, Rana., Pelvanoğlu, Burcu., Rona, Zeynep., Yayıntaş, Arzu., Yıldız, Esra.(2008).
Modern ve Ötesi: 1950-2000 (Genişletilmiş 2. Baskı). (LizAmado, Nazım Dikbaş, VictoriaHolbrook Çev.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi
Fineberg, J. (2014). 1940’tan Günümüze Sanat (Simber Atay Eskier, Göral Erinç Yılmaz Çev.). İzmir: Karakalem
Fırıncı Orman, Türkan (2015), “Jacques Derrida Düşüncesinde “Dil”, Kilikya Felsefe Dergisi, (1) s. 61-81.
Hançerlioğlu, O. (1973). Felsefe Sözlüğü (2. Baskı). İstanbul:Remzi
Harvey, D. (1999). Postmodernliğin Durumu (2. Baskı) (Sungur Savran Çev.). İstanbul: Metis
Heinrich, B. (2007). Gülsün Karamustafa: Güllerim Tahayyüllerim, İstanbul:YKY
Hekman, Susan (1999) Bilgi Sosyolojisi ve Hermeneutik (Bekir Balkız Çev.). İstanbul: Paradigma Yayınları.
Sarup,M. (2004). Post-Yapısalcılık ve Postmodernizm, (2. Baskı) (Abdülbaki Güçlü Çev.). Ankara: Bilim Sanat Yayınları
Saussure, Ferdinand de (2001). Genel Dilbilim Dersleri, (Çev. Berke Vardar). İstanbul: Multilingual.
Selvi, Y. (2014). Feminist Teori ve Sanat Üzerinde Derrida Etkisi: Yapıbozum. İdil, 3 (11), s.79-98.
Söylemez, Meltem (2011). Feminist Sanat ve Yapısöküm Kadın İmgeleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (8) s. 1-10
Ward, G. (2014). Postmodernizmi Anlamak (Tufan Göbekçi Çev.). İstanbul: Optimist
Zariç, Mahfuz (2014). Göstergebilim ve Yapıbozumdan Postmodernist Yapısal Eleştiriye. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, (9) s. 751-767.