Sanatta Mekân Kurgusu Bağlamında Joseph Beuys Yapıtları

1921 yılında Almanya’nın Krefeld şehrinde doğan Joseph Beuys, önce Tıp okumaya karar vermiş daha sonra okulu bırakarak, Alman Hava Kuvvetleri’ne katılmıştır. Kırım’da pilot olarak görevliyken uçağı düşürülmüş, sanatçıyı kurtarmak için vücudunu yağ ve keçe ile sarmışlardır. Bu olay sanatçının yaşamını, yapıtlarını ve düşüncelerini etkilemiştir. Fluxus sanatçıları arasında yer alan Beuys yapıtlarında renkle, nesnelerle ya da biçimlerle psikolojik ve sembolik etkiler yaratmak istemiş, bu etkilerle çeşitli mesajlar vermeye çalışmıştır. Sanatçı farklı düzeneklerle oluşturduğu yapıtlarını gerçek mekânlar içerisinde kurgulamıştır. Sanatçı sanatıyla, bir eylemci, bir kuramcı, bir oyuncu ve bir şaman olduğunu ortaya koymuştur. Bu araştırmada, Joseph Beuys’un yapıtlarını mekân kurgusuna ilişkin bir örnek olarak incelemek ve mekân kurgusu bağlamında önemini göstermek araştırmanın temel amacını oluşturmaktadır. Betimsel tarama modeli ile gerçekleştirilen araştırmada, sanatçı Beuys’un sanatı ve yapıtları ile ilgili literatür taraması yapılmıştır. Beuys’un yapıtlarının incelenebilmesi için öncelikle, sanatçının yaşamı ve sanatı hakkında kısaca bilgi verilmiştir. Daha sonra yapıtları arasından konuya uygun olan örnekler seçilerek incelenmiştir. Bu araştırma Beuys’un yapıtları ile sınırlandırılmıştır. Araştırmanın sonucunda, sanatçının mekân kurgusu bağlamında yapıtları değerlendirilmiştir. Sanatçının mekânlarını kurgulayarak yapıta mekânı dâhil etmesiyle, yapıtlarını oluşturmak için kullandığı malzemeler ve düzenlemeler sanatın yeniden tanımlanmasına katkı sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Fluxus, sanat, sanatçı, sandalye

PDF

___

Anonim (1997). Sanat kitabı: 500 sanatçı 500 sanat eseri. İstanbul: Yem Yayın.
Antmen, A. (2000). A’dan Z’ye 20. yüzyıl sözlüğü. P Sanat Kültür Antika Dergisi, Kış 2000 (16), 17-30.
Antmen, A. (2010). Sanatçılardan yazılar ve açıklamalarla 20. yüzyıl Batı sanatında akımlar. İstanbul: Sel Yayıncılık.
Atakan, N. (1998). Arayışlar resimde ve heykelde alternatif akımlar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Biçer, Y. (2007). Plastik bir olgu olarak çoğaltma. Artist Modern Dergisi, Aralık 2007, 11(84), Artist Yayın Endüstrisi ve Eğitim Hizmetleri Ltd., İstanbul, 36-43.
Buchholz, E., L., Bühler, G. vd. (2012). Sanat (Başvuru Kitapları). İstanbul: NTV Yayınları.
De Waresquıel, E. (2004). İsyankâr yüzyıl, Yirminci yüzyılın başkaldırı sözlüğü (Çev. İsmail Yerguz). İstanbul: Sel Yayıncılık.
Delibaş, L. (2008). Kelt kültürü bağlamında Joseph Beuys ve eserleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Fineberg, J. (2014). 1940’tan günümüze sanat. İzmir: Karakalem Kitabevi Yayınları.
Genç, A. (2007). Köktenci sanatta devrimsel gelgit: kavram-imge diyalektiği. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (1), 153- 175.
Kara, D. (2004). Bir biyofilik olarak Joseph Beuys ve sanatı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Kolektif (1997). Eczacıbaşı sanat ansiklopedisi (Cilt 1.) Tükel, U. Joseph Beuys (s. 232). İstanbul: Yapı- Endüstri Merkezi Yayınları.
Kuoni, C. (1993). Joseph Beuys in America, energy plan for the western man, writings by and ınterviews with the artist. Four Walls Eight Windows, New York.
Lynton, N. (2004). Modern sanatın öyküsü (Çev. Cevat Çapan). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Merdaner, E. (2010). Şamanizm bağlamında Joseph Beuys’un sanatı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Paust, B. (2005). Aslolan çizgidir: Joseph Beuys'un eserlerinde çizimin önemi, Joseph Beuys - aslolan çizgidir, Schloss Moyland Müzesi Koleksiyonundan Bir Seçki, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Pektaş, N. (2006). Kaidesiz heykel. Artist Dergisi, Haziran 2006, Artist Yayın Endüstrisi ve Eğitim Hizmetleri Ltd., İstanbul, 40-46.
Sanat Atlası (2010). Sanat atlası dünyanın en kapsamlı müze kitabı. Seçkin Selvi (Ed.). İstanbul: Boyut Yayıncılık.
Schellman, J., Klüser, B. (1991). Joseph Beuys’ a sorular (Çev. Sebla Kiraz), Hürriyet Gösteri Sanat Edebiyat Dergisi (Joseph Beuys Özel Sayı), Sayı: 133, İstanbul.
Schmuckli, C. (2004). Chronology and selected exhibition history. In Rosenthal, M., with Rainbird, S. and Schmuckli, C. Joseph Beuys actions, vitrines, environment (pp. 150-201). London: Tate Publishing.
Şahiner, R. (2013). Sanatta postmodern kırılmalar. Ankara: Ütopya Yayınevi.
Şen, Ö. (2006). Yirminci yüzyılda avangard sanatın etkisinde dönüşüme uğrayan desen anlayışının Joseph Beuys örneğinde incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
Yılmaz, M. (2006). Modernizmden postmodernizme sanat. Ankara: Ütopya Yayınevi.