Daha İyi Bir Yaşam Arayışımızda Bilimin Rolü: Bilim ve Değerler

Bilimsel kuramlar değerlerimizden etkilenir. Bunu kabul etmek bilimsel gerçekçiliği reddetmeyi gerektirmez. Üstelik bilimsel kuramlar her ne kadar bizim değerlerimizle şekilleniyor olsalar da, onlar tarafından belirlenmezler. Bu yazıda bazı örnekler üzerinden bir birini destekleyecek üç görüş savunacağım. İlki bilimsel doğruların epistemik olmayan değerlere bağlı olduğu. İkincisi bunun zorunlu olarak bir kuşkuculuğa ya da sosyal inşacılığa yol açmayacağı. Bilimsel gerçekçi bir noktadan da bu görüşün kabul edilebileceği. Üçüncü olarak ise bilimin bu değerleri dönüştürme gücü olduğu. Bu yolla bilim yaşamlarımızı yalnızca teknolojik yeniliklere yol açarak değil aynı zamanda düşünme biçimimizi hatta ahlaki değerlerimizi dönüştürerek de etkiler.

Anahtar Kelimeler:

Bilimsel Gerçekçilik, Epistemik Olmayan Değerler, Bilimin Özerkliği

Role Of Science in Our Search for a Better Life: Science and Values

Scientific theories are influenced by our values. Admitting this does not mean rejecting scientific realism. Moreover even though scientific theories are shaped by our values they are not determined by these values. In this paper I will defend three related views. First, scientific truths are dependent on non-epistemic values. Secondly, this does not necessarily lead to a skeptical or social constructivist position. The role of non-epistemic values can be admitted even from a scientific realist perspective. Thirdly, that science is capable of transforming these values. In this way science not only influences our lives via producing technology but it also transforms our way of thinking even our moral values.

Keywords:

Scientific Realism, Non-epistemic Values, Scientific Autonomy,

PDF

___

Biddle, J. B. (2018) “ ‘Antiscience Zealotry’? Values, Epistemic Risk, and the GMO Debate” Philosophy of Science, 85, 3, 360-379.
Darwin, C. R. (1859). On the Origin of Species by Means of Natural Selection or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life. London: John Murray.
Elliot, K. H., Norris, D. R., Betini, G. S., Dworkin, I. (2017). “Scared Fitless: Context-Dependent Response of Fear to Loss of Predators over Evolutionary Time in Drosophila melanogaster”. FACETS, 2, 342-354.
Galileo, (1957[1615]). “Letter to the Grand Duchess Christina”. çev. Stillman Drake, Discoveries and Opinions of Galileo içinde NY: Anchor Books, 175-216.
Haraway, D. (2010). “Mutevazi_Tanik@Ikinci_Binyil”. Başka Yer içinde, ed. M. G. Sökmen, çev. Güçsal Pusar, Metis Yayınları, 257-290.
Kitcher, P. (2001). Science, Truth, and Democracy. Oxford: Oxford Uni. Press.
Kitcher, P. (2006). “Science in a Democratic Society”. Scientific Realism and DemocraticSociety: The Philosophy of Philip Kitcher(PoznańStudies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, vol. 101) içinde, ed. Wenceslao J. Gonzalez (2011) Amsterdam/New York, NY: Rodopi, 95-112.
Longino, H. E. (1987). “Can There be a Feminist Science”. Hypatia, 2, 51-64.
McKenna, M. (2017). Big Chicken. National Geographic Partners, LLC.
Shapin, S ve Schaffer, S. (2011). Leviathan and the Air-Pump. Princeton, Oxford: Princeton Uni. Press.