Osmanlı sosyo-ekonomik yapısının ana unsurunu, üretim ile arz-talep dengesi oluşturmuştu. Üretimin asıl kaynağını ise tarım ve tarıma bağlı faktörler oluşturmaktaydı. Bu sebeple kırsal kesimdeki üretim unsurları, her zaman merkezî yönetimin denetimi altında olmuştu. Tarımsal üretim sürecinde köylüler, bazı olumsuzluklarla karşılaşmışlardı. Bu bağlamda yaşadıkları olumsuzlukları divâna arz eden köylüler, haklarında merkezî yönetimin ne gibi tedbirler aldığının bildirilmesini istemişti. Köylülerin gerek beşerî sebeplere bağlı sorunları, gerek tarım alanlarının tohumla buluştuğu süreçten elde edilen hâsılatın pazarlanmasına kadar geçen zamanda karşılaşmış oldukları sorunlar karşısında nasıl davrandıklarının araştırılması gerekmiştir. XVI. yüzyılın ikinci yarısında köylülerin tarımsal faaliyetlerinde, emek ve sermaye etrafında, klasik tarım faaliyetlerini devam ettirmeleri, tarımda yaşanan sorunlara çözüm bulamayışları, bir dönümde elde edilen ürün oranını olumsuz yönde etkilediği görülmüştür. Köylülerin klasik tarım metotlarına devam etmeleri, tarımı iklimsel koşullara bağlı yapmaları ve vergiler üzerinde bazı devlet memurlarının (ehl-i örf ile ehl-i şer’) köylüleri suiistimal etmeleri karşısında merkezî yönetimin ne gibi tedbirler aldığı da açıklanmıştır. Burada devletin, köylülerin kronik sorunları karşısındaki fonksiyonunun tespiti oldukça önem arz etmekteydi. Osmanlı Devleti, tarım alanlarının ekilip biçilmesine ve köylülerden tahsil edeceği vergilerin toplanmasına oldukça önem vermişti. Ancak köylülerin klasik tarımsal faaliyetleri dışında topraklarını ekip biçmeleri için köylüleri organize edemediği gibi onların gerek tahsildarlar tarafından gerekse konar-göçer ile eşkıyalar tarafından istismar edilmelerine de tam anlamıyla mani olamamıştı. Bu bağlamda merkezî yönetim XVI. yüzyılın ikinci yarısında, kırsal yerlerde sağlanan vergi gelirlerinin azalmamasına ve şehirlerin temel gıda maddelerinin (hububat ve et vs.) sağlanmasında güçlüklerin yaşanmamasına önem vermişti. XVI. yüzyılın ikinci yarısında tarımsal üretimin önemli bir sac yağını oluşturan köylülerin üretimden pazara karşılaştıkları sorunların neler olduğu, yetiştirmiş oldukları ürünlerin pazarlanmasında ne gibi zorluklarla karşılaştıkları ve yaşanan sorunların tarımsal faaliyetler üzerindeki tesirleri ‘mühimme defterleri’ne istinaden ele alınıp incelenmiştir. Devletin en önemli gelir kalemleri arasında tarımsal faaliyetlerde elde edilen vergiler oluşturmaktaydı. Bu bağlamda Osmanlı Devleti, köylülerin karşılaştıkları sorunları divân-ı hümâyûna arzları neticesinde ne gibi kararlar aldığı, sosyo-ekonomik yapı içerisinde önemli bir yere sahip olan reâyânın /köylülerin, üretimden pazara kadar geçen süreçte karşılaştıkları beşerî ve doğal sorunların, üretim üzerindeki etkileri araştırılmıştır. 

The main element of the Ottoman socio-economic structure consisted of production and supply-demand balance. The main source of production was agriculture and agriculture-related factors. For this reason, the elements of production in rural areas have always been under the control of central government. During the agricultural production process, the peasants faced some problems. In this context, the peasants who presented the negativity to the Imperial Council, wanted to be informed about what measures the central government took. It was necessary to investigate how the peasants behaved in the face of both human-related problems and the problems they faced during the period from the process of the agricultural fields where the seeds met to the marketing of the proceeds.It was explained that the peasants continued classical farming methods and made agriculture dependently on climatic conditions and what kind of measures the central government took against the abuse of the peasants in taxation by some civil servants.Here, the determination of the state's function against the chronic problems of the peasants was very important. The Ottoman State attached great importance to the cultivation of agricultural lands and the collection of taxes to be collected from the peasants.However, apart from the classical agricultural activities of the peasants, it was neither able to organize the peasants to cultivate their land, nor could fully prevent them from being exploited by the collectors and by the nomads and the bandits.In this context, the central government in the second half of the sixteenth century emphasized that the tax revenues provided in rural areas should not be reduced and that the cities would not have difficulties in providing basic foodstuffs (cereals and meat etc.). In the second half of the sixteenth century, the problems faced by the peasants who constitute an important pillar of agricultural production, from production to market, the difficulties they faced in the marketing of the products they have grown and the effects of the problems on agricultural activities were examined with reference to the registration books. Among the most important income items of the state were taxes on agricultural activities.In this context, from production to market, the effects of human and natural problems on production faced by people / peasants who have an important place in socio-economic structure and what kind of decisions the Ottoman State took after the problems faced by the peasants were presented to the Imperial Council were investigated.