Milli Mücadele Yıllarında Bilecik’te Yaşanan Firar Olayları

Savaş dönemleri asayiş problemlerinin fazlaca yaşandığı dönemler olmuştur. Buna bağlı olarak ordu içerisinde de firar olayları en temel sorunlardan biri haline gelmiştir. 20. Yüzyılın başlarından itibaren Osmanlı Devletinin içerisinde bulunduğu zor şartlar, uzun soluklu savaşları körüklemiş dolayısıyla Türk ordusu fazlasıyla yıpranmıştır. Bunun doğal bir sonucu olarak da ordu içerisinde firar olayları bir hayli artmıştır. Özellikle I. Dünya Harbinde İttihatçılar ordudan firarların önüne geçmek ve orduyu ayakta tutabilmek amacıyla idam cezasına çarptırmak gibi caydırıcı cezalar uygulamıştır. Milli Mücadele hareketinin başlarında ise Osmanlı ordusu terhis edildiği için yeni bir ordunun kurulması elzem hale gelmiştir. Düzenli ordu olarak ifade edilen bu ordunun kurulması ve ayakta tutulabilmesi de son derece güç olmuştur. Özellikle Bilecik ve çevresinde ilk tohumları atılan düzenli ordu kurma çalışmaları ve sonrasında bu coğrafyada yaşanan İnönü, Eskişehir Kütahya ve Sakarya Muharebeleri esnasında firar olayları fazlaca yaşanmıştır. Mustafa Kemal ve arkadaşları ise ordunun asker ihtiyacını karşılamak amacıyla bazı tedbirler almaya çalışmıştır. Bu çalışmada Bilecik ve çevresinde yaşanan Firar olayları ve bunu karşı alınan önlemler ele alınacaktır.    

Prison-Breaking Events in Bilecik in the National Struggle Years

War periods were the periods of public order problems. As a result, the fugitive events in the army have become one of the main problems. Since the beginning of the 20th century, the difficult conditions in the Ottoman Empire caused long-term wars and thus the Turkish army was heavily worn down. As a natural consequence of this, the fugitive events in the army have increased considerably. In particular, during the First World War, the Unionists imposed deterrent penalties, such as the death penalty, in order to prevent desertion from the army and to keep the army alive. In the beginning of the National Struggle movement, the establishment of a new army has become essential as the Ottoman army was demobilized. This army, which is expressed as a regular army, was extremely difficult to establish and maintain. Especially in Bilecik and around, during the attempts of first seeds were thrown in the regular army, and the battles of Inönü, Eskişehir Kütahya and Sakarya were extremely experienced. Mustafa Kemal and his friends tried to take some measures in order to meet the needs of the military. In this study, the desertion events in and around Bilecik and the measures taken against it will be discussed.

___

  • ATASE Arşv. İSH. Kol. 1240, 56aa. ATASE Arşv. İSH. Kol. 1240, G:56, B:56-aa. ATASE Arşv. İSH. Kol. 1240, G:56, B:56-aaa. ATASE Arşv. İSH. Kol. K:1062, G:20, B:20–47. ATASE Arşv. İSH. Kol. K:567, G:82, B:82–2. ATASE İSH, K:567, G:82, B:82–1, BOA. DH. EUM. AYŞ, D:61, B:35. Cebesoy, Ali Fuat, Milli Mücadele Hatıraları, Temel Yayınları, İstanbul, 2000. Devecioğlu, Celal, İstiklal Savaşında Bilecik, Yayınlanmamış hatıra, 1993. Sorguç, Erdoğan, Yd. P. Tğm. İbrahim Sorguç’un Anıları (İstiklal Harbi Hatıratı) İzmir, 1996. Aybars, Ergün, İstiklal Mahkemeleri, Doğan Kitapçılık, İstanbul, 2014. Akın, Rıdvan, TBMM Devleti, iletişim Yayınları, İstanbul, 2001. Bilgin, Taner, Milli Mücadele Döneminde Bilecik, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Yayınları, Bilecik, 2015. TBMM GCZ. C.1, 5 Temmuz, 1336:87. TBMM GCZ. C.1, 5 Temmuz, 1336:88. TBMM ZC. C.22, D.1, İç. 3, 29 Temmuz 1338: 65–66. TBMM ZC. C.3, D.1, İçt.1, 02.09. 1336: 490–497. TBMM ZC. C.4, D.1, İç.1, 18.09.1336: 192 TBMM ZC. C.4, D.1, İç.1, 23.09.1336: 289. TBMM ZC. C.5, D.1, İç.1, 25.10.1336: 195. TBMM ZC. C.7, D.1, İç.1, 08.01.1337: 21. TBMM ZC. C.7, D.1, İç.1, 29.12.1336: 72–73.