67 A 90 11 Numaralı Kırım Kadı Siciline Göre Kırım’da Kölelik

İnsanlık tarihi kadar eski olan kölelik müessesesi İslam ile birlikte Osmanlı Devleti’ne de intikal etmiş, Osmanlı coğrafyasında varlığını sürdüren bu kurumu doğuran temel düşünce ucuz emek ve savaşlarda elde edilen esirlerin toplumsal ve ekonomik hayata aktarılması düşüncesidir. Canlı bir köle ticaretinin yapıldığı Kırım Yarımadası’nın sosyo-ekonomik dinamiklerinden biri olan kölelik kurumunun geçmişine ışık tutmak için dönemin mahkeme kayıtları olan kadı sicillerinden yola çıkılarak yapılan bu çalışma Kırım’da etnik ve cinsiyet bakımından köleliğin sosyal boyutları ile kölelerin azat edilme durumları üzerinde durmayı hedeflemektedir. Ayrıca Mahkeme kayıtlarına konu olan kölelerin durumları ile ilgili değerlendirmelerde bulunulacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Köle, Kölelik, Kırım

Slavery in Crimea According to the Court Records Registry Numbered 67 A 90 11

The institution of slavery, which was as old as history of mankind, had been transferred to Ottoman Empire with Islam. The main idea behind this institution, which had been carried on in Ottoman Empire, is having cheap labor and using prisoners of wars in social and economic life. This study was condusted based on the court records of the period to shed light on the history of slavery insitution, which was one of the socio-economic dynamic of Crimean Peninsula where a live slave trade is carried out. It aims to focus on the social dimensions of slavery in terms of ethnicity and gender, and the liberation of slaves in Crimea. In addition, evaluations will be made on the status of the slaves, the subjects of court records.

Keywords:

Slave, Slavery, Kırım,

PDF

___

Kırım Kadı Sicilleri: 67 A 90 11 Kitap ve Makaleler AKBEL, Mustafa, (2017). “Osmanlı Başkentinde Kölelerin durumu ve Azatlar: Galata Örneği (1718-1730”), Journal of History and Future, V.III, I. I. AKGÜNDÜZ, Ahmet, (2006). İslam Hukukunda Kölelik- Cariyelik Müessesesi ve Osmanlı’da Harem, Osmanlı Araştırmaları Vakfı, İstanbul. AKKAYA, Mustafa, (2011).” Xvıı. Yüzyılın İlk Çeyreğinde Üsküdar’da Köle Ticareti, Kölelerin Ticaretle Uğraşması”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.14,S. 25. AKYILMAZ, Gül, (2014), “Osmanlı Hukukunda Köleliğin Sona Ermesi İle Düzenlemeler ve Tanzimat Fermanından Sonra kölelik” , Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S.1/2. AYDIN, Mehmet Akif- Hamidullah, Muhammed, (2002). “Köle”, DİA; C.XXVI, Ankara. BAGATUR, (2011). Sibel, “Osmanlı’da Kölelik ” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi. BAYARSLAN, (2009) Hüseyin, “ Osmanlı Devleti’nde Köleleştirme ve Azat Yöntemleri”, Ulakbilge, C.5, S. 10. CEYLAN, Metin, (2014). “İslam Hukukunda Kaçan Köle (Abık)”, Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 4, S. 7. ÇAKIR, İbrahim Ethem, (2014). “Osmanlı Toplumunda Köle ve Cariyeler” , Sofya 1550-1684, Türkiyat Araştırma Dergisi. S.36. EKİN, Ümit, (2010). “17. Yüzyılın Sonlarında Rodosçuk Kazasında Kölelerin Toplumsal Statüsü”, Tarih Araştırmaları Dergisi, 29(47) Ankara. EKİNCİ, Ekrem Buğra, (1995). “Tarihimizde Kölelik”, Köleleri Evlat Sayan Medeniyet, Tarih ve Medeniyet, S.11. İNALCIK, Halil,(2003). Osmanlı İmparatorluğu’nun Klasik Çağı (1300-1600), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul. KÖSE, Ensar, (2015). “Kefe Limanı ve Karadeniz Ticareti (18. Yüzyıl)”, Türk Deniz Ticareti Tarihi Sempozyumu, 29 Nisan-1 Mayıs, Ordu. ÖZTÜRK, Yücel, (2000). Osmanlı Hâkimiyetinde Kefe, 1475-1600. T.C Kültür Bakanlığı, Ankara. ____________ (1995). “XIII. ve XVII. Yüzyıllarda Karadeniz Ticareti”, Türk Dünyası Araştırmaları, S. 97, İstanbul, ______________(2015). Doğu Avrupa Türk Mirasının Son Kalesi Kırım, Çamlıca Yayınları, İstanbul. SAK, İzzet, (1989). “ Konya’da Köleler (16. Yüzyıl Sonu 17. Yüzyıl)”, The Journal Of Ottoman Studies, IX, İstanbul. TURAN, Ahmet Nezihi, (2009). “ Bahçesaray Köleleri (17. -18. Yüzyıllar)”, Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, S. 48. YAĞCI, Zübeyde Güneş, (2006). “16. Yüzyılda Kırım’da Köle Ticareti”, Karadeniz Araştırmaları, VIII. Balkan Kafkas Doğu Avrupa ve Anadolu İncelemeleri Dergisi, 8(15). ___________________(2011)“ İstanbul Gümrük Defterlerine Göre Karadeniz Köle Ticareti (1606-1607)”, History Studies, 3(2). YAĞCI, Zübeyde Güneş, YAŞA, Fırat, (Ed.) (2017). Osmanlı Devleti’nde Kölelik, Ticaret, Esaret, Yaşam, Tezkire Yayınları, İstanbul. YAŞA, Fırat, (2014)“Kırım Hanlığı’nda Köleliğin Mali ve Sosyal Boyutları”, Gaziantep University Journal of Social Sciences,13 (3).