19. Yüzyılın Son Çeyreğinde Osmanlı Mahkemelerinde Vasi Tayini

İnceleyeceğimiz makale Osmanlı hukuk yapısı çerçevesinde şekillenmiş mahkeme kayıtları içerisindeki bir sicil defterinde yer alan vasî / hukuki temsilci davalarıdır. Bu davalardan; Vasîlik ile ilgili konuların hangi nedenlerle ele alındığını, böyle bir durumun ortaya çıkmasında etkili olan durumları, vasîliğin ne demek olduğunu, hukuki temsilci olarak vasî’nin yükümlülükleri ve sınırları, vasî atanan kişilerin hak ve sorumluluklarının neler olduğu ya da olabileceği incelenmektedir. Ayrıca Osmanlı hukuk yapısında gerçekleşen değişimlerin/ düzenlemelerin mahkeme kayıtlarına yansıma şekilleri ile Osmanlı toplum yapısında ortaya çıkan değişim ve gelişmeler üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Şer’iyye Sicil Kaydı, Hüccet defteri, Vasî, Hukuki Temsilci, Vasîlik

Guardian Assignment in the Ottoman Courts in the Last Cuarter of the 19th Century

The article we will examine is case law / legal representatives in a record book in court records formed in the frame of Ottoman legal structure. From these cases; It examines the reasons for the issue of vassal status, the conditions that are effective in the emergence of such a situation, what it means, the obligations and boundaries of the legal entity as the legal representative, and the rights and responsibilities of the persons appointed as legal representatives. In addition, the forms of reflection of changes in Ottoman law structure to court records and changes and developments in Ottoman society structure are emphasized.

Keywords:

Şer’iyye Registry Record, Hüccet Book, Guardian, Legal Representative, Guardianship,

PDF

___

Abacı, Nurcan, Bursa Şehri’nde Osmanlı Hukuku’nun Uygulanması ( 17. Yüzyıl), T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 2001. Akgündüz, Ahmet, İslam Hukuku ve Osmanlı Tatbikatı Araştırmaları, Osmanlı Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul 2009. Anadolu Kazaskerliği ve Sadareti, 122 No’lu Şer’iyye Sicil Defteri. Argıt, Betül İşpirli, "Osmanlı Hukuk Çalışmaları’nda Kadın", Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt:3, Sayı:5, 2005, s. 577. Arsali Sadri Maksudi, Türk Hukuk Tarihi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2014. Aydın, M. Akif, Türk Hukuk Tarihi, Beta Yayınları, İstanbul 2015. Aydın, M. Akif, Osmanlı Aile Hukuku, Klasik Yayınları, İstanbul 2017. Bağdatlı, Selahattin, “Kişi”, Hukuk Sözlüğü, Derin Yayınları, İstanbul 2012, s. 395. Ekinci, Ekrem Buğra, İslam Hukuku “Umumi ve Hususi Hükümler”, Arı Sanat Yayınları, İstanbul 2016. Ekinci, Ekrem Buğra, Osmanlı Hukuku “Adalet ve Mülk”, Arı Sanat Yayınları, İstanbul 2017. Kayhan, Şaban, Hukukun Temel Kavramları, Seçkin Yayınları, Ankara 2011. Kılıç, Rüya, Deliler ve Doktorları “Osmanlıdan Cumhuriyet’e Delilik, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul 2015. Özcan, Azmi vd, “Hüccet”, İslam Ansiklopedisi, C.18, Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 1998, s. 446. Özcan, Azmi vd, “Vesayet”, İslam Ansiklopedisi, C. 43, Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 1998, s. 67. Özcan, Tahsin, Osmanlı Toplumu’nda Yetimlerin Himayesi ve Eytam Sandıkları, İÜ İlahiyat Fakultesi Yayınları, İstanbul 2006. Özgür, Hüseyin, "Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Halk Sağlığı Hizmetleri", Osmanlı, 5.Cilt, (edt. Hasan Celal Güzel, Güler Eren,) Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 1999-2004, s. 117. Pamuk, Şevket, Osmanlı Devleti’nde Para’nın Tarihi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2012. Yazıcı, Nesimi, Osmanlı’da Yetimlerin Korunması Üzerine Bazı Değerlendirmeler, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakultesi Yayınları, Sayı:I, Ankara 2007. Yılmaz, Fehmi, “Vasî”, Osmanlı Tarihi Sözlüğü, Gökkubbe Yayınları, İstanbul: 2010, s. 680. Yücel, Hasan, "Osmanlı Devleti’nde Vakıflar ve Kadın (16. ve 17. Yüzyıllar)", Osmanlı, (Edt: Hasan Celal Güzel, Güler Eren), Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 1999-2004, s. 49.