Emel ALAÇAM, Ayten DALDAL, Ahmet Cahit İYİLİKLİ

TAKİP HUKUKUNDA İCRANIN GEÇİCİ DURDURULMASI

İcra ve İfl as Hukukunda, takip hukukuna ilişkin bir uyuşmazlığın çözümü bağlamında ihtiyati tedbir mahiyetiyle takibin geçici durdurulmasını öngören genel bir düzenleme mevcut değildir. Şikâyet, cebri icra işleminin iptali yolu olup, kural olarak maddi hukuka müteallik bir karar alınması söz konusu olmadığından, maddi hukuk yönünden sonuç doğmayacak ve kural olarak doğrudan takibi durdurma niteliğinden yoksun olacaktır. Zira haksız ve mesnetsiz şikayet marifetiyle takipleri akamete uğratmak, cebri icranın amacına aykırılık oluşturacaktır. Takibe karşı ödeme, mehil ve zamanaşımına dayalı icranın geri bırakılması talepleri çalışma konumuzun dışındadır. Nitekim İİK’nun 36. maddesi, İcra ve İfl as Kanunu’nda özel hüküm bulunmadıkça (İİK’nun 97/14, 269/c, 276/2), icra mahkemesi kararları hakkında uygulanmayacaktır. Dolayısıyla icra mahkemesi kararlarına karşı kanun yoluna başvurulması satıştan başka icra muamelelerini durdurmayacağından, biz bu başlık altında takibe karşı borçlunun yapacağı şikayet ya da itiraz üzerine mahkeme ara kararı ile takibin geçici olarak durdurulması hususunu tetkik edeceğiz. Bu sebeple eldeki etüt, şikayet ve itiraz üzerine icra mahkemesi ile genel mahkemeler tarafından ara kararı marifetiyle icranın geçici durdurulmasına matuf ve mahsus olduğundan diğer konular ve bu bağlamda uzlaştırma suretiyle yeniden yapılandırma ve konkordato talebi üzerine ticaret mahkemesi tarafından tesis edilen takiplerin durdurulmasına matuf kararlar da inceleme alanımızın şümulüne dahil olmayacaktır. İcra mahkemesi kararıyla takibin geçici durdurulması, takibi mevcut haliyle dondurarak, bir sonraki icra işleminin devamına engel olur, lakin bu kararın, takibin geldiği aşamaya kadar ki sürece bir etkisi olmayacaktır. Örneğin haciz yapılmış ise, takibin geçici durdurulması kararı, hacizlerin fekkini sağlamayacaktır. Nitekim bu husus, alacaklı ve borçlu menfaatinin dengelenmesi, silahların eşitliği ve ölçülülük ilkelerinin de bir gereğidir. İcra takibinin geçici durdurulmasına mahsus tedbir mahiyetindeki ara kararı ile İcra ve İfl as Kanunu 106 ve 110. maddelerindeki haciz ve satış isteme süreleri de işlemeyecektir. Genel mahkemede görülen bir davada, dava konusu hakkın cebri icrada satılacak olması eldeki davayı konusuz bırakacak nitelikte olması ihtimalinde genel mahkeme satışın geçici durdurulmasına karar verebilmelidir. İhtiyati tedbir kararı, malvarlığının cebri icra ile satışına engel değil ise de, dava konusunun, dava dışı cebri icra satışı ile konusuz kalacağı durumlarda mahkeme eldeki davanın kesinleşmesine kadar satışın durdurulmasına karar verebilmelidir. Zira ihtiyati tedbirde teminat altına alınan şey, dava konusunun bizatihi kendisidir.

Anahtar Kelimeler:

Takip Hukuku, İcranın Geçici Durdurulması, Şikâyet, İtiraz

PDF

___

AKİL Cenk, Takip Konusu Adi Sene? eki Sahtelik İddiasının İcra Takibine Etkisi, DEÜHFD, C. 16, Özel Sayı, 2014, (s. 2405- 2422).
ASLAN Kudret, Hacizde İstihkak Davası, Ankara 2005.
ARSLAN Ramazan, İcra-İfl as Hukukunda İhale ve İhalenin Feshi, Ankara 1984.
ARSLAN Aziz Serkan, İcra Takip İşlemleri, Ankara 2018.
BARLAS Nami, Türk hukuk Sisteminde Banka Teminat Mektupları, İstanbul 1986.
BERKİN Necmeddin, Tatbikatçılara İcra Hukuku Rehberi, İstanbul 1980.
BORAN- Güneysu Nilüfer, İcra Hukukunda Taşınmazların Kıymet Takdiri, Ankara 2020.
BÖRÜ Levent, Kambiyo Senetlerine Özgü Haciz Yolu İle Takipte İmzaya İtirazın Takibi Durdurup Durdurmayacağın Değerlendirilmesi, Batider, 2012-4, (s. 257- 262).
CANPOLAT Ferhat, Banka Garantisinin Veya Banka Garantisinden Doğan Alacağın Haczi Durumu, Batider 2008 Aralık, C. XXIV, S. 4, ( s. 157- 171).
ERDÖNMEZ Güray, Adi Ve Resmi Sene? e Sahtelik İddiasının Hukuk Davalarına ve İcra Takiplerine Etkisi, TBB Dergisi, 2016, S. 123, ( s. 147- 208).
ERİŞİR Evrim, Geçici Hukuki Korumanın Temelleri ve İhtiyati Tedbir Türleri, İstanbul 2013.
İYİLİKLİ Ahmet Cahit, Hukuk Yargılamasında Kesin Hüküm, Ankara 2020. ( Kesin Hüküm)
İYİLİKLİ Ahmet Cahit, Taşınmazın Mülkiyetinin Tescilden Önce İktisap Hallerinden Mahkeme Hükmüne Göre İktisap Eden Kişinin İhalenin Feshi Davası Açmaya Yetkisi Bulunup Bulunmadığı Üzerine Düşünceler Ve Tahliller, TAAD, 2016, S. 27, ( s. 515- 547). ( Tescilsiz İktisap).
İYİLİKLİ Ahmet Cahit, Tasarrufun İptali Davalarında Kambiyo Senetleri Bağlamında Alacaklı Borç İlişkisi, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, Aralık 2019, S. 15, ( s. 255- 310). ( Tasarrufun İptali).
İYİLİKLİ Ahmet Cahit, Taşınmazın Aynına İlişkin İlamın Mevzuunu Oluşturan Taşınmaz Mülkiyet Hakkına Vaziyet Eden Takyidatlara Etkisi, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, Ankara 2017, S. 10, ( s. 293- 407). ( Mülkiyet).
İYİLİKLİ Ahmet Cahit, Haciz İhbarnameleri, Ankara 2012.
KURU Baki, İcra Ve İfl as Hukukunda Menfi Tespit Davası ve İstirdat Davası, Ankara 2003.
KURU Baki, Hukuk Davasında Adi Sene? eki İmzanın İnkar Edilmesinin İcra Takibine Etkisi, Legal- Mihder, 2012, C. 8, S. 23, s. 8, 9, ( s. 3- 10).
KONURALP Cengiz Serhat, İcra İfl as Hukukunda İhtiyati Tedbirler, İstanbul 2013.
PEKCANITEZ Hakan, İcra – İfl as Hukukunda Şikâyet, Ankara 1986.
PEKCANITEZ Hakan/ÖZEKES Muhammet/AKKAN Mine/TAŞ Korkmaz Hülya, Medeni Usul Hukuku, C. III, İstanbul 2017, s. 2461.
PEKCANITEZ Hakan/ ATALAY Oğuz/ ÖZEKES Muhammet, Medeni Usul Hukuku, Yetkin Yayınları, 13. Basım, Ankara 2012.
PEKCANITEZ/ATALAY/SUNGURTEKİN- ÖZKAN/ ÖZEKES, İcra ve İfl as Hukuku, 10. Baskı, Ankara 2012.
TANRIVER Süha, İlamlı İcra takibinin Dayanakları Ve İcranın İadesi, Ankara 1996.
TUNCER- Kazancı, İdil, Yargı Kararları ve 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu Çerçevesinde İhtiyati Tedbirlere İlişkin Bazı Sorunlar, Legal Mihder 2012/3, C. 8, S. 23,
UYAR Talih, Menfi Tespit Davalarında Takibin Durdurulması İçin Borçlu Tarafından Yatırılan Teminatın İşlevi, TBBD, Mayıs 2018, S. 136, (s. 395-409). ( Teminat)
UYAR Talih, Takip Dayanağı Senedin Sahte Olduğu İleri Sürülerek İcra Takibinin Teminatsız Durdurulması, İBD 2013/2, (s. 488- 516).
YILMAZ Ejder, Geçici Hukuki Himaye Tedbirleri, C.I, Ankara 2001.