Sürdürülebilir Kalkınmanın Sağlanmasında Uluslararası Çalışmalar ve Eleştirileri

Klasik iktisat teorisi ekonomik büyümenin var olan bütün sorunların çözümünü beraberinde getireceği düşüncesinden hareketle kalkınmayı sadece iktisadi değerler ile ilişkilendirmiştir. Ancak 1960’larla birlikte bu klasik yaklaşımın yoksulluk, açlık, eşitsizlik, doğal kaynakların tükenmesi, ekolojik felaketler gibi küresel sorunların çözümünden çok uzak olduğu anlaşılmaya başlanmış ve özellikle 1980’li yılların sonlarına doğru kalkınmanın, ekonomi, çevre ve sosyal boyutları ile ele alınması gerektiği ve kalkınmada sürdürülebilirliğinin gerekli olduğu anlayışı hâkim olmuştur. BM tarafından hazırlanan “Binyıl Kalkınma Hedefleri” ve devamı niteliğindeki “Gündem 2030: Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları” bu anlayışın bir ürünüdür. Yerel ve küresel ölçekte sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması için yapılan bu uluslararası çalışmalardan olumlu sonuçlar alınmıştır. Ancak buna rağmen bu konuda yapılan uluslararası çalışmaların birçok eksik yönü de bulunmaktadır. Bu çalışmada sürdürülebilir kalkınma ile ilgili temel kavramlar olan sürdürülebilirlik ve kalkınma kavramları üzerinden kavramsal bir çerçeve hazırlanmış, çalışmanın devamında Birleşmiş Milletler tarafından 2015 yılında yapılan “Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi” sonucunda 193 ülkenin uygulamayı taahhüt ettiği “2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları” eylem çağırısının sürdürülebilir kalkınmaya etkileri üzerine bir durum değerlendirmesi yapılmış ve uluslararası çalışmalara yapılan eleştirilere dikkat çekilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sürdürülebilirlik, Kalkınma, Sürdürülebilir Kalkınma, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları, Sustainability, Development, Sustainable Development, Sustainable Development Goals

International Studies and Criticisms in Ensuring Sustainable Development

Classical economic theory associated development only with economic values, based on the idea that economic growth would solve all existing problems. However, by the 1960s, it was understood that this classical approach was far from solving global problems such as poverty, hunger, inequality, depletion of natural resources, and ecological disasters. This led, particularly towards the end of the 1980s, to the understanding that development should be approached with its economic, environmental and social dimensions in mind, and that its sustainibility is necessary for development. The UN’s "Millennium Development Goals" and its successor "Agenda 2030: Sustainable Development Goals" reflect this understanding. Positive results have been achieved through international studies on sustainable development at both the local and global level. However, there are many shortcomings of international studies on this subject In this study, a conceptual framework is first presented on the concepts of sustainability and development, which are the fundamental concepts of sustainable development. In the continuation of the study, as a result of the "Sustainable Development Summit" held by the United Nations in 2015, a situation assessment was made on the effects of the "2030 Sustainable Development Goals" action call accepted by 193 countries on sustainable development, and attention was drawn to the criticisms made on international studies.

Keywords:

Sustainability, Development, Sustainable Development, Sustainable Development Goals,

PDF

___

AKGÜL, Urungu (2010), "Sürdürülebilir Kalkınma: Uygulamalı Antropolojinin Eylem Alanı", Antropoloji Dergisi, S.24, ss.133-164.
AKYILDIZ, Fulya (2011), "Binyıl Kalkınma Hedefleri, İnsan Hakları ve Demokrasi", Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.2(14), ss.39-60.
ALAGÖZ, Mehmet (2004), "Sürdürülebilir Kalkınmanın Paradigması", Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, S.4(8), ss.1-23.
BAŞPINAR, Anıl ve ÖZVARIŞ, Şevkat Bahar (2021), "Covıd-19’un Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Üzerine Etkileri", Sağlık ve Toplum Dergisi, S.31(2), ss.3-13.
BİLGİLİ, Muhammed Yunus (2017), "Ekonomik, Ekolojik ve Sosyal Boyutlarıyla Sürdürülebilir Kalkınma", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, S.10(49), ss.559-569.
BM TÜRKİYE (2022), “Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları”, BM Türkiye Kurumsal Web Sayfası, 25 Mayıs 2022, https://turkey.un.org/tr/sdgs/10 (Erşim Tarihi: 03.08.2022).
BOZLOĞAN, Recep (2010), "Sürdürülebilir Gelişme Düşüncesinin Tarihsel Arka Planı", Journal of Social Policy Conferences, S.50, ss.1011-1028.
CARANT, Jane Briant (2016), "Unheard Voices: A Critical Discourse Analysis of the Millennium Development Goals Evolution into the Sustainable Development Goals", Third World Quarterly, S.38(1), ss.16-41.
DALY, Herman E. (2006), "Sustainable Development: Definitions, Principles, Policies", The Future of Sustainability (Ed. Marco Keiner), Springer Publisher, Dordrecht, ss.39-53.
DU PISANI, Jacobus A. (2006), "Sustainable Development – Historical Roots of the Concept", Environmental Sciences, S.3(2), ss.83–96.
GLADWIN, Thomas N., KENNELLY, James J. ve KRAUSE, Tara-Shelomith (1995), "Shifting Paradigms for Sustainable Development: Implications for Management Theory and Research", Academy of Theory and Research, S.3(3), ss.874-907.
GÜRLÜK, Serkan (2010), "Sürdürülebilir Kalkınma Gelişmekte Olan Ülkelerde Uygulanabilir Mi?", Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, S.5(2), ss.85‐99.
KAYPAK, Şafak (2012), "Ekolojik Turizm ve Sürdürülebilir Kırsal Kalkınma", KMÜ Sosyal ve Ekonomi̇k Araştırmalar Dergi̇si, S.14(22), ss.11-29.
KOPNINA, Helen (2020), "Education for Sustainable Development Goals (ESDG): What is Wrong with ESDGs, and What Can We Do Better?", Education Sciences, S.10(10), ss.261(2-14).
MEADOWCROFT, James (1997), "Planning, Democracy and the Challenge of Sustainable Development", International Political Science Review, S.18(2), ss.167-189.
MOLDAN, Bedrich, JANOUSKOVÁ, Svatava ve Hák, Tomas (2012), "How to Understand and Measure Environmental Sustainability: Indicators and Targets", Ecological Indicators, S.17, ss.4–13.
ÖZMEHMET, Ecehan (2008), "Dünyada ve Türkiye Sürdürülebilir Kalkınma Yaklaşımları", Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, S.3(12), ss.1853-1876.
PEŞKİRCİOĞLU, Nurettin (2016), "2030 Sürdürülebilir Kalkinma Hedefleri: Küresel Verimlilik Hareketine Doğru", Anahtar Dergisi, S.28(335), ss.4-9.
SACHS, Jeffrey D., KROLL, Christian, LAFORTUNE, Guillaume, FULLER, Grayson ve WOELM, Finn (2021), Sustainable Development Report 2021, Cambridge Press, Cambridge.
SALAS-ZAPATA, Walter Alfredo, RI´OS-OSORİO, Leonardo Alberto ve CARDONA-ARIAS, Jaiberth Antonio (2016), "Methodological Characteristics of Sustainability Science: A Systematic Review", Environ Dev Sustain, S.19, ss.1127–1140.
SARAÇ, Bilal ve ALPTEKİN, Nesrin (2017), "Türkiye’de İllerin Sürdürülebilir Kalkınma Göstergelerine Göre Değerlendirilmesi", Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, S.13(1), ss.19-49.
SABBAĞ, Jale (2020), "Thomas R. Malthus’un ve Karl Marx’ın Yoksulluk ve Nüfus Kavramlaştırması", Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, S.12(1), ss.37-51.
STRATEJİ VE BÜTÇE BAŞKANLIĞI (2022, 05 25), “Sürdürülebilir Kalkınma Hakkında Temel Bilgiler”, T.C. Kalkınma Bakanlığı Sürdürülebilir Kalkınma Kurumsal Web Sayfası, http://www.surdurulebilirkalkinma.gov.tr/temel-tanimlar/ (Erşim Tarihi: 03.08.2022).
SWAIN, Rajula Bali (2017), "A Critical Analysis of the Sustainable Development Goals", Handbook of Sustainability Science and Research (Ed. Walter Leal Filho), Springer Publisher, New York, ss.341-355.
SWAIN, Rajula Bali ve YANG-WALLENTIN, Fan (2019), "Achieving Sustainable Development Goals: Predicaments and Strategies", International Journal of Sustainable Development & World Ecology, S.20, ss.96–106.
ŞAHİN, İsmail ve KUTLU, Salih Ziya (2014), "Cittaslow: Sürdürülebilir Kalkınma Ekseninde Bir Değerlendirme", Journal of Tourism and Gastronomy Studies, S.2(1), ss.55-63.
T.C. CUMHURBAŞKANLIĞI STRAJİ VE BÜTÇE BAŞKANLIĞI (2019), Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Değerlendirme Raporu, T.C. Cumhurbaşkanlığı Yayını, Ankara.
T.C. DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI (2022), “Sürdürülebilir Kalkınma”, T.C. Dışişleri Bakanlığı Kurumsal Web Sayfası, 25 Mayıs 2022, https://www.mfa.gov.tr/surdurulebilir-kalkinma.tr.mfa (Erşim Tarihi: 03.08.2022).
TIRAŞ, H. Hayrettin (2012), "Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre: Teorik Bir İnceleme", Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S.2(2), ss.57-73.
TOLUNAY, Ahmet ve AKYOL, Ayhan (2006), "Kalkınma ve Kırsal Kalkınma: Temel Kavramlar ve Tanımlar", Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, S.1(2), ss.116-127.
TORUNOĞLU, Ethem (2004), “TÜBİTAK Vizyon 2023 Panel İçin Notlar: Sürdürülebilir Kalkınma Paradigması Üzerine Ön Notlar”, TÜBİTAK Kurumsal Web Sayfası, 10 Mayıs 2022, https://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/vizyon2023/csk/EK-16.pdf (Erşim Tarihi: 03.08.2022).
TULDER, Rob Van, RODRIGUES, Suzana B., MIRZA, Hafiz ve SEXSMITH, Kathleen (2021), "The UN’s Sustainable Development Goals: Can Multinational Enterprises Lead the Decade of Action?", Journal of International Business Policy, S.4, ss.1-21.
UN SDSN (2022), “Sürdürülebilir Kalkınma Raporu 2021”, UN SDSN Corporate Web Page, 25 Mayıs 2022, http://unsdsn.boun.edu.tr/sdr2021/ (Erşim Tarihi: 03.08.2022).
UNDP (2022), “What are the Sustainable Development Goals?”, UNDP Corporate Web Page, 25 Mayıs 2022, https://www.undp.org/sustainable-development-goals (Erşim Tarihi: 03.08.2022).
WCED (1987), Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future, Oxford University Press, Oxford.
WIERSUM, K. Freerk (1995), "200 Years of Sustainability in Forestry: Lessons from History", Environmental Management, S.19(3), ss.321–329.