UYGUR HALK HEKİMLİĞİ UYGULAMALARINDA ÇAY VE İŞLEVLERİ

Geçmişi Şamanizm dönemi sağaltma pratiklerine kadar uzanan Uygur halk hekimliği, Uygur mutfak kültürü ile yakından ilişkili olup kişinin beslenme düzeni ve şeklinin esas alındığı “kuvvet nazariyesi” temelinde gelişmiştir. Bu amaçla hastalıklardan korunmak ya da tedavi olmak için çeşitli macunlar, şuruplar, şerbetler ve çaylar hazırlanmakta ve bu yiyecekler “davayi ğiza” olarak adlandırılmaktadır. Çalışmamızda Uygur Türklerinin halk hekimliği uygulamalarında koruyucu ve tedavi edici işlevleriyle sıklıkla kullanılmakta olan çaylar tanıtılıp değerlendirilmeye çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Uygur halk hekimliği, Uygur tıbbı, çay.

PDF

___

Abral, Mihriay Abdilim (2005). “Uyğurlarda Yémek-İçmek Adetliri ve Sağlamlik Éni”. Şiñcan Pédagogika Ünivérsitéti İlmiy Jurnili, 3, s. 84-89.
Batmaz, Macidegül (2013). Eski Uygur Türkçesinde Tıp Terimleri. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı. Ankara: Yüksek Lisans Tezi.
Derviş, Ehmed (2004). “Kedimki Uygurlarda Tébabetçilik, Dorigerlik Medeniyiti”. Keşker Pédagogika İnstitüti İlmiy Jurnili, 5, s. 29-37.
Ezizi, Köktap (2010). Hasiyetlik Yémeklirimiz. Pekin: Milletler Neşriyatı.
Habibulla, Abdurehim (2000). Uğur Etnograpiyisi. Urumçi: Şiñcan Halk Neşriyatı.
Haci, Ablikim Nurmuhemmet (2003). Uyğur Tébabiti Yémek-İçmek Rétsipliri. Urumçi: Şiñcan Halk Sehiye Neşriyatı.
Haci, Ablikim Nurmuhemmet (2009). Uyğurlarda Yémek-İçmek Bilen Késel Davalaş. Urumçi: Şiñcan Halk Neşriyatı.
Öger, Adem; Gönel, Tugba (2011). “Uygur Türkleri Arasında Şamanlar ve Tedavi Yöntemleri”. Turkish Studies, 6/4, s. 233-248.
Öger, Adem; Tek, Recep (2016). Risāle-i Aşfezlik (Aşçılık Risalesi). Ankara: Gazi Kitabevi.
Rahman, Abdukerim vd., (1996.) Uyğur Örp Adetliri, Urumçi: Şiñcan Yaşlar Ösmürler Neşriyatı.
Udmiş, Tursuncan Savut (2008a). “Uyğurlarniñ Çay Medeniyiti”. Bulak, 2, s. 83-93.
Udmiş, Tursuncan Savut (2008b). “Uyğurlarniñ Çay Medeniyiti”. Bulak, 3, s. 73-82.