Doğu Kazakistan Tarbagatay Yamacındaki Şilikti Baygetöbe Kurganı

Kazakistan topraklarında geçmişten günümüze kalan abidelerin en yaygın olanı kurganlardır. Bu sanatsal yapılar günümüzde hâlâ bozkırın ve dağ eteklerinin manzarasını süslemektedir. Özellikle Doğu Kazakistan’da yer alan İskit-Saka Kurganları, hem yapıları hem de içlerinde barındırdıkları eşyalar dolaysıyla, Türk Kültür Tarihi açısından büyük önem taşımaktadır. Doğu Kazakistan’ın Tarbagatay yamacında bulunan Şilikti Mezarlığı Prof. Dr. A. Toleubaev tarafından araştırılmaktadır. Bu çalışmada, üçüncü bir "Altın Adam"ın bulunduğu Şilikti Baygetöbe kurganı, buluntularıyla birlikte ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Doğu Kazakistan, Tarbagatay, İskit-Saka, Şilikti Baygetöbe, Kurgan

Shilikti Baygetobe Kurgan Located in Tarbagatay Slope (Eastern Kazakhstan)

The most common of the remaining monuments located on Tarbagatay slope from past to present are kurgans. This artistic structures still illustrates the landscape of foothills and mountain steppe. Especially, The Scythian-Saka Kurgans located in Eastern Kazakhstan, with its structures and finds they contain, present the great importance for the Turkish Cultural History. Shilikti Cemetery which is located in Tarbagatay slope (Eastern Kazakhstan) is investigated by Prof. Dr. A. Toleubaev. In this study, Shilikti Baygetobe kurgan, where were found third “Golden Man”, have been investigated with its finds.

Keywords:

Eastern Kazakhstan, Tarbagatay, Scythian-Saka, Shilikti Baygetobe, Kurgan,

PDF

___

AKİSHEV, K. A. (1978). Issyk Mound (The Art of Saka in Kazakhstan). Moskow: Iskusstvo Yayınları.
BAYKUZU, T. D. (2006). Çin Topraklarındaki Bazı Türk Soylularının Kurganları (VII- VIII yüzyıl). Ege Üniversitesi Tarih İncelemeleri Dergisi, XXI, 1, 1-18.
BEYSENOV, A. Z. (2011). Sarıarka - Dalalıq Örkeniyettiñ Altın Besigi. Almatı: Technology of Imaging Yayıncılık.
DURMUŞ, İ. (2002). İskit Kültürü. Türkler IV. Cilt, Eds. S. Koca vd. Ankara: 15-25.
DAVLETOV, T. B. (2007). Türk Kültüründe Pars. Türk Dünyası Kültür ve Sanat Dergisi, 23, 30-33.
GORBUNOV, A. P.; SAMAŞEV, Z. S. ve SEVERSKİY, E. V. (2000). Berel (Veçnaya Merzlota - Khranitelnitsa Drevnostey). Almatı: Ekson Mobil Yayıncılık.
İSİN, A. (2004). Şıñgıstauv, Berel, Şilikti, Abralı (1999-2003 zhılgı arkheologiyalıq zertteuler). Semey.
KARA, A. (2007). Eski Devirlerden Günümüze, Kazakistan ve Kazaklar. İstanbul: Selenge Yayınları.
KELİMBETOV, N. (2010). Türk Halkların Ortak Edebi Eserleri. (çev. Abdulvahab Kara). İstanbul: Alatav Yayınevi.
OMAROV, G. K. (2008). Şilikti Dalasındağı Altın Qorğan. “Alaş” Tarikh- Etnologiyalıq Ğılımi Zhurnal, №5 (20), Almatı: 58-68.
OMAROV, G. K. ve Zhumataev, R. S. (2008) Altay Men Tarbagatay Köşpeliler Madeniyetterindegi Keybir Ortaqtastıqtar men Erekşelikter, QazUU Khabarşısı Tarikh Seriyası, №4 (51), Almatı: 142-145
OMAROV, G. K. (2009). Şilikti zhane Sağanoba Qorğandarınıñ Zertteluınen (Çernikovtıñ Zhariyalanbağan 1959 zhılğı Arkhiv Materiyaldarı Negizinde). Qazaqstandağı Etnostardıñ Dastürli Madeniyetine Qatıstı Muzey Zhinaqtarı, Zertteu Maseleleri men Saqtau Perspektivaları,attı seminar materiyaldarı 28 - 29 Kasım 2008, Almatı: 82-84.
ÖGEL, B. (1971). Türk Kültürünün Gelişme Çağları. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
ÖGEL, B. (1972). Türklerde Kartal ve Kartal Arması. Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Dergisi, 118, 208-226.
ROUX, J. P. (1999). Altay Türklerinde Ölüm (çev. A. Kazancıgil). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
SAMAŞEV, Z. A.; TÖLEUBAEV, A. ve DJUMABEKOVA, G. (2004a). Treasures Of The Steppe Chieftains (Issyk, Berel, Chilikty, Araltobe). Almatı: Berel Yayıncılık.
SAMAŞEV, Z. ve MYLNİKOV, V. (2004). Woodworking of Ancient Cattle-Breeders of Kazakh Altai. Ekson Mobil Yayıncılık.
SAMAŞEV, Z.; ERMOLAEVA, A. ve KUŞ, G. (2007). The Ancient Treasures of The Kazakh Altai. Almatı: Öner Yayıncılık
ŞARAFAT, Zh. (2008). Calaulıdan Tabılğan Altın Tac ben Gauhar Qayda?. Qazaqstan Zaman Gazetesi, 13 Kasım: 14.
TÖLEUBAEV, A. (2012). 3 Results of Multidisciplinary Studies And Reconstructions of Materials From The Baigetobe Kurgan At Shilikty. Nomads And Networks (The Ancient Art and Culture of Kazakhstan). Eds. Stark, S., Rubinson, K. S., Samashev, Z. S., Chi, J. Y., New York: 51-61.
TÖLEUBAEV, A. (2007). Arkhitektura Nazemnoy Konstruksii Kurgana №1 Gruppi Şilikti-3. Ezhelgi Taraz Eskertkişteri, Materiyali Mezhdunarodnoy Nauçno- Praktiçeskoy Konferentsii, Taraz: 108-113.
TÖLEUBAEV, A. (2004). Kharakteristika Zolotikh İzdelii iz 2-Çiliktinskogo Mogilnika. İstoriçeskaya rol Aleksandra Guboldta i Ego Ekspeditsii v Razvitii Mirovoy, Regionalnoy i Nasionalnoy Nauki, Almatı: 161 - 164.
TÖLEUBAEV, A. (2005a). Nadmogilnoe Soorucenie Sakskogo ‘‘zolotogo’’ Kurgana iz Arkheologiçeskogo Kompleksa Çilikti. Materiali Mezhdunarodnoy Nauçno- Praktiçeskoy Konferentsii ‘‘Kazakhstan i Vneşnii Mir; İstoriya i Sovremennost, Almatı: 1-25.
TÖLEUBAEV, A. (2005). Şiliktinskoe Zoloto Rannesakskogo Vremeni. Kulturnoe Nasledie Kazakhstana, Almatı: 507-512.
TÖLEUBAEV, A. (2009). Altın Adam - Şilikti Patşasınıñ Bükil Saltanatı Qalpına Keltirildi. Ayqın Gazetesi, 159 (1340) 28 Ağustos: 3.
URKOVA, L. (2007). Kazakistan’da Bulunan Üç Altın Adam. Türk Dünyası Kültür ve Sanat Dergisi, 23, Ankara: 18-21.
ÜNAL, F. (2008). Kazak Türklerinde Defin Merasimi ve Aş Verme Geleneği. Ahmet Yesevi Üniversitesi Bilig Dergisi, 45, Ankara: 104-128.
ZEYNEŞ, İ. (2002). Kazak Türkleri. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları