Âşık Şenlik’in İşgal Yıllarında Söylediği Koçaklama ve Destanların Halk Üzerindeki Etkisi

Kars ve çevresi 1877-78 (93 Harbi) Osmanlı Rus savaşından sonra, Rusya’nın hâkimiyetine geçti. Halkın “40 yıllık kara günler” dediği yıllarda Çıldır’da yaşamış olan Âşık Şenlik’in söylemiş olduğu koçaklama ve destan türündeki şiirler, halkın milli ve manevi duygularının diri kalmasını, duygu, düşünce ve eylemde birlik, bütünlük içinde olmasını sağlamıştır. Bu çalışmada Aşık Şenlik’in işgal yıllarında söylemiş olduğu koçaklama ve destan türündeki şiirlerin halk üzerinde niçin ve nasıl etkiler yaptığı tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Âşık Şenlik, destan, koçaklama

The Effect on Public of Epic and Epos Type Poems that Said Aşık Şenlik in Occupancy Years

Kars and its environment was dominated by Russia after 1877-78 (The 93 War) Ottoman-Russian War. Epic type poems that said Aşık Şenlik who lived in Çıldır, in the years when people said “ Black days for 40 years” provided the national and moral feelings of people to remain alive, feeling, thought and action unity and integrity. In this study, it was determined the effects why and how on public of Epic type poems that said Aşık Şenlik in occupancy years.

Keywords:

Aşık Şenlik, epos, epic,

PDF

___

ALPTEKİN, A. B. ve N. COŞKUN (2006). Çıldırlı Âşık Şenlik Divanı. Ankara: Çıldır Belediyesi Yayınları.
ASLAN, E. (1999). Halk Şiirimizde Tarihi Olaylar, Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
ASLAN, E. (2001). Çıldırlı Âşık Şenlik Hayatı-Şiirleri-Karşılaşmaları-Hikâyeleri. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Yayınları.
BAŞGÖZ, İ. (1996). Protesto: Folklorun Beşinci İşlevi (Fonksiyonu). Folkloristik Prof. Dr. Umay Günay Armağanı. Ankara: Feryal Matbaacılık. 1-4.
ÇOBANOĞLU, Ö. (1999). Kıbrıs Türk Halk Kültüründe Halk Kahramanı Kalıbı ve Sosyo-Psikolojik İşlevleri. Millî Folklor, 41, 29-35.
ÇOBANOĞLU, Ö. (2000a). Âşık Tarzı Kültür Geleneği ve Destan Türü. Ankara: Akçağ Yayınları.
ÇOBANOĞLU, Ö. (2000b). İşgal Edilen Vatan Topraklarında Âşık Edebiyatının İşlevleri ve Âşık Şenlik. Âşık Şenlik Sempozyumu Bildirileri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. 69-73.
DEVELLİOĞLU, F. (1993). Osmanlıca – Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
ELİOT, T. S. (1990). Edebiyat Üzerine Düşünceler. (çev. Sevim Kantarcıoğlu). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
ERGİN, M. (1997). Dede Korkut Kitabı I. Ankara: TDK Yayınları.
KARTARI, H. (1977). Doğu Anadolu’da Âşık Edebiyatının Esasları. Ankara: Demet Matbacılık.
KAYA, K. (2000). Edebiyatımızda Âşık Kolları ve Âşık Şenlik Kolu. Âşık Şenlik Sempozyumu Bildirileri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 143-154.
KIRZIOĞLU, M. F. (2000). Çıldırlı Âşık Şenlik (1853-1912)’te Vatan ve Millet Duyguları. Âşık Şenlik Sempozyumu Bildirileri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 161-173.
KIRZIOĞLU, M. F. (1958). Edebiyatımızda Kars II. İstanbul: Işıl Matbaası.
KÖPRÜLÜ, M. F. (1999). Edebiyat Araştırmaları. Ankara: TTK Yayınları.
MAKAS, Z. (2000). Âşık Şenlik’in Borçalı Seferi. Âşık Şenlik Sempozyumu Bildirileri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 199-213.
SAKAOĞLU, S. (1989). Türk Saz Şiiri. Türk Dili Dergisi Türk Şiiri Özel Sayısı III (Halk Şiiri), S.445-450 Ocak Haziran, Ankara: 105-250.
ŞAHİN, S. (1983). Ozanlık Gelenekleri ve Doğulu Saz Şairleri. Ankara: Yorum Matbaacılık.
WELLEK, R. ve A. VARREN (1993). Edebiyat Teorisi, (çev. Ömer Faruk Huyugüzel). İzmir: Akademi Kitabevi.