ÇAĞDAŞ KARAPAPAK ŞAİRİ RAFİG HÜMMET’İN YAŞADIĞI DÖNEMDEKİ MEVCUT YÖNETİMİ VE DÜZENİ ELEŞTİRDİĞİ ŞİİRLERİ

Bugün çoğunluğu Gürcistan’da yaşayan Karapapak Türklerinin tarihi çok eskilere dayanmaktadır. Yaşadıkları topraklarda hiçbir zaman dil ve edebiyatlarından kopmayan Karapapak Türkleri, geçmişten günümüze kendi edebî şahsiyetlerini yetiştirmeye devam etmektedirler. Rafig Hümmet, Karapapak edebiyatının en önemli şairlerinden biridir. Bu çalışmada, Rafig Hümmet’in yaşadığı dönemdeki mevcut yönetimi ve düzeni eleştirdiği şiirleri ele alınmaktadır. Hümmet’in şiirlerini yazmaya başladığı ilk yıllar, Sovyet yönetiminin hüküm sürdüğü döneme denk gelmektedir. Şair bu dönemde, Sovyet baskısından dolayı mevcut yönetim hakkındaki fikirlerini açıkça dile getiremez; bu nedenle duruma sessiz kalmak yerine düşüncelerini dolaylı yollardan veya semboller kullanarak ifade etme yolunu seçer. Rafig Hümmet’in Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra yazdığı şiirlerinde ise önceki devre göre daha açık bir anlatım ifadesi görülür. Şair, bu dönemde de haksızlıklar karşısında susmayarak mevcut yönetimin aksaklıklarını kaleme alır. Bu çalışmanın konusunu, Rafig Hümmet’in bu iki farklı dönemde yazdığı, yönetimi ve düzeni eleştirdiği şiirleri oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Rafig Hümmet, Karapapak Türkleri, Karapapak edebiyatı

PDF

___

Akpınar, Y. (1994). Azeri edebiyatları araştırmaları. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Alyılmaz, S. (2003). Borçalılı bilim adamı eğitimci, şair Valeh Hacılar (Hayatı-Sanatı¬-Şiirleri). Ankara.
Alyılmaz, S. (2010). Gürcistan Türklerinin yeniden yükselen sesi: “Varlık” gazetesi. Karadeniz Araştırmaları, S. 25, s. 115-124.
Babaşlı, M. (2007). Çarlık Rusyası Döneminden günümüze Azerbaycan’da din-devlet ilişkileri. Uluslararası Türk Dünyasının İslamiyete Katkıları Sempozyumu, Isparta, Süleyman Demirel Üniversitesi Yay.
Baş, O. (ed.) (2014). Çağdaş seçkin Azerbaycan şiiri. Bakü: Türk Dünyası İnfo.
Hümmet, R. (2000). Salam Dünyenin Yiyesi. Bakü: Elm Yay.
Hümmet, R. (ed.) (2007). Edebi Gürcüstan. Tiflis: Universal Yay.
Karakaş, Ş. (2008). Sovyet edebiyatı hakkında bazı tespitler. Ahmet B. Ercilasun Armağanı, (Haz. E. Arıkoğlu), Ankara: Akçağ, 459-469.
Selim, S. (2016). Karapapak (Terekeme) Türkleri ve çağdaş Karapapak şairi Rafig Hümmet. III. Uluslararası Türk Dünyası Sempozyumu, Bakü, 567-572.
Selim, S. Kişisel Görüşme, 13 Mayıs 2016, Tiflis.
Selim, S. (2018). Rafig Hümmet’in şiirleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Uygur, E. (2011). Sovyetler Döneminde Azerbaycan toplumunun yeniden yapılanmasında edebiyat adamlarının rolü. Türk Yurdu, 287, 156-159.
Qehreman, İ, (2001). Menim şerlerim menim avtoportlerim. Azerbaycan XXI Esr, No 30, Bakü.