İZMİR MAKAM MÜZİĞİ’NE İZ BIRAKAN NURSAL ÜNSAL’IN HAYATI VE SANATÇI KİMLİĞİ

Nursal Ünsal 12 Mart 1939 yılında Erzurum’da dünyaya geldi. Aslen Aydın'lı olan sanatçının müzikle olan tanışması Aydın Mȗsîki Cemiyeti'nde başladı. Ailesinden gelen mȗsîki geleneği neticesinde  keman öğrenmeye karar verdi. Kemanî olan babasının Mustafa Kemal Atatürk gibi önemli bir lider ve Hasan Ferit Alnar gibi değerli bir müzisyenin huzurunda keman çalması Ünsal'ı iyi bir keman sanatçısı olması yönünde etkiledi. Maddi imkansızlıklarla içerisinde bir çocukluk dönemi geçiren Nursal Ünsal, babasız büyümenin verdiği zorluklarla büyüdü; yaptığı evlilikler sebebiyle özel hayatında da problemlerle dolu bir hayat yaşadı ve üç çocuk sahibi oldu. Müzisyen kadın kimliğini ve başarılarını kabul ettirebilmek için başta üç erkek kardeşi olmak üzere; ailesel ve toplumsal alanda sıkıntılar yaşadı. Keman çalmaya dokuz yaşında başlayan Ünsal, her zaman bir kadın gibi değil bir “erkek gibi” güçlü keman çalma konusunda sürekli babasından öğütler aldı. Rȗşen Kam, Fahri Kopuz, Halil Bedii Yönetken, Mesut Cemil, Münir Nurettin Selçuk, Fahire Fersan, Refik Fersan, Nuri Halil Poyraz, Refik Ahmet Sevengil gibi önemli isimlerin jüri olduğu sınavda başarı gösteren Ünsal; hem keman, hem de ses sanatçısı olarak Ankara Radyosu’na kabul edildi. İcracılığının yanı sıra eğitimci yönüyle de Devlet Koroları’na, Üniversitelere, T.R.T. Radyosu’na birçok sanatçı yetiştirerek öncelikle, İzmir müzik hayatında izler bırakan binlerce kişiye hocalık yaptı ve “hocaların hocası” olarak anıldı. Keman çalma tekniğini hem Batı müziği, hem makam müziği tekniğine göre geliştirdi ve kendi geliştirdiği tekniğini öğrencilerine de öğretti. Aynı zamanda çok iyi bir ses sanatçısı olan Nursal Ünsal, şarkı söyleme tekniğini keman çalarken de kullandı. Keman yayını ses tellerine; kemanın gövdesini de insan vücuduna benzeterek hem keman, hem de insan gövdesinden güzel ve temiz ses çıkarmanın tek ölçütünün güç unsuru olduğunu savundu. Çalıştırdığı korolarda öğrencilerine geliştirdiği bu teknikten yola çıkarak dersler veren Nursal Ünsal, verdiği yüzlerce konser, yetiştirdiği öğrencileri ile makam müziği alanında önemli çalışmalara imza attı. Batı müziği disiplinini makam müziğine uyarladı. Nursal Ünsal, 2008 yılında yakalandığı  kanser hastalığından kurtulamayarak 2009 yılında vefat etti. Nãaşı İzmir Güzelbahçe Mezarlığı’na defnolundu.Bu makale, makale yazarının iki ay boyunca yaptığı araştırmalar ve Nursal Ünsal’ı yakından tanıyan arkadaşları ve aile üyeleri ile yaptığı kişisel görüşmeler neticesinde yazılmış bu malake ile daha evvel hakkında kapsamlı bir çalışma yapılmamış olan Nursal Ünsal ile ilgili geleceğe bir bilgi aktarımı yapılması  özellikle kadın müzisyenler üzerine çalışan ya da çalışacak olan akademisyen ve araştırmacılara bir kaynak olması amaçlanmıştır.  

THE LIFE AND IDENTITY OF NURSAL ÜNSAL WHO HAD A DISTINCT INFLUENCE OF IZMİR TURKISH MUSIC

Nursal Ünsal was born in Erzurum on 12 March in 1939. The artist, who was originally from Aydın, began to meet music in Aydın Music Society. That her father name was “Kemani” and playing the violin in front of precious people such as Atatürk and Hasan Ferit Alnar influenced her to become a good violonist. Nursal Ünsal, having a difficult childhood, struggled with the difficulties of fatherless growth, lived a turbulent life in her marriages and private life. Nursal Ünsal had three children from her marriages. Firstly, she had familial and social problems to make her brothers accept her musician identity and accomplishments. Ünsal, who started to play violin at the age of 9, always took advices from her father about strong violin playing lie a man not a lady. Ünsal, who had a great names success in the exam in which theorie were great names suc as Ruşen Kam, Fahri Kopuz, Halil Bedii Yönetken, Mesut Cemil, Münir Nurettin Selçuk, Fahire Fersan, Refik Fersan, Nuri Halil Poyraz, Refik Ahmet Sevengil was accepted both as a violinist and a vocalist to Ankara Radio. She trained many artists and teachers to state choirs, universities and TRT Radio taught thousand of people who touched the spirit of İzmir and she was unique musican to be called as professor. She devoleped the violin playing tecniquie according to both western and maqam music and taught her own developed technique to her students. Nursal Ünsal, who was also very goos voice artist, used the information of singing when playing the violin, she stated that the only criterion for making a nice and clean sound from both the violin and body is power by listening violin bow to human body. Nursal Ünsal, who continued her musical Works not in composition field by in the field of sound an instrumantation, died in 2009. This article was written as a result of author’s personal interviews with her friends and family members who knew   Nursal Ünsal closely and two months of research by the author and is is aimed to transfer information to the future about Nursal Ünsal who has  not been studied extensively before and especially to be a resource for academicians and researchers working on women musicians.

___

  • Apaydın, Z., Nursal Ünsal Birtek’in Hayatı ve İcracı Kişiliği, Ege D.T.M.K Lisans Bitirme Tezi, İzmir, 2000 Hürriyet Ege,18 Kasım 1993, s:2.
  • İzmir Zafer Gazetesi, Radyo İlavesi Eki,1 Mart 1954,s:1.
  • İzmir Yeni Asır Gazetesi,26 Ağustos 1967,s:5.
  • Öztürk, S., Gümüşhane Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergi, S: 2, s:122, Haziran 2010. (http://dergipark.gov.tr/download/article-file/84352) 13/10/2018-21:50.
  • Radyo Gazetesi, 2 Şubat 1966.
  • Yeni Asır Gazetesi, Sarmaşık Eki, 29 Haziran 1971.
  • Zafer Gazetesi, Radyo İlavesi, 22 Aralık 1970.
  • Kişisel görüşmeler: Güven Yağtu ile 11.17.18 ve 19.09.2018 tarihlerinde yapılan telefon görüşmesi Kaya Bekat ile 17.04.2018 tarihinde İzmir Bornova’daki evinde yapılan kişisel görüşme Nursal Ünsal’ın kızı Niran Ünsal ile 23.07.2018 tarihinde İstanbul Beykoz’daki NÜ Müzik Stüdyosu’nda yapılan kişisel görüşme
  • Niran Ünsal özel arşivi. (Nursal Ünsal’dan seçkiler 1986 TRT Bant Kayıt). Güven Yağtu özel arşivi.
  • https://www.youtube.com/watch?v=QHksyIdxA1w
  • https://www.sabah.com.tr/niran-unsal-kimdir 11.10.2018- 20:44
  • http://www.hurriyet.com.tr/gundem/keman-sanatcisi-nursal-unsal-birtek-vefat-etti-13226474
  • Uyup Da Eller Sözüne Şüphelere Dalıyorsun https://www.youtube.com/watch?v=koXAqFPJy5s
  • Güzel bir göz beni attı bu derin sevdaya https://www.youtube.com/watch?v=tfgYxNWN96A
  • Gönlüm seni nasıl özler arardı https://www.youtube.com/watch?v=4wFL9jOtVPk
  • Ayrılık akşamında bütün renkler kaybolur https://www.youtube.com/watch?v=PmJL5F-Fbtc
  • Menekşelendi sular https://www.youtube.com/watch?v=O5YL-839kuI
  • Gelmedin Aylar Oluyor https://www.youtube.com/watch?v=4wFL9jOtVPk
  • İzmirlinin Cumbasında Kafesi https://www.youtube.com/watch?v=Sy_hgzoUhtQ
  • Ah O Gözler Siyah Gözler https://www.youtube.com/watch?v=AMhI4faff_o
  • Beni Sana Bağlayan Gözlerinin Rengidir https://www.youtube.com/watch?v=YmQawGYtyZA
  • Bahar Bitti Güz Bitti Artık Bülbül Ötmüyor https://www.youtube.com/watch?v=3ortYDYI0Jk
  • Bir Gün Olur Okşar Dil-i Ümit Perver https://www.youtube.com/watch?v=1ITOusZEH1M
  • Saymadım Kaç Yıl Oldu https://www.youtube.com/watch?v=KGeaiC_INPM
  • Yalan Değil Pek Kolay Olmayacak https://www.youtube.com/watch?v=VuSsuwqa9J8
  • Hayatta Yalnız Serabı Var Sana Olan Sevgimin https://www.youtube.com/watch?v=semMM1tAkj8
  • Aşkın Bana Bir Gizli Elem Oldu Güzel yar https://www.youtube.com/watch?v=Gb7SmfjuefI
  • Muhayyer Kürdi Saz Semasi https://www.youtube.com/watch?v=c5tdujrdgfg
  • Ferahfeza Keman Taksimi https://www.youtube.com/watch?v=mpq1QDsXJ2c