Kanal İstanbul Projesi'nin Uluslararası Hukuk Açısından Değerlendirilmesi

Türk Boğazları’ndan sağlanan geçişe alternatif oluşturması amacıyla planlanan Kanal İstanbul Projesi, farklı mecralarda tartışılan bir konu haline gelmiştir. Bilimsel açıdan muhtelif disiplinlerin inceleme alanına giren projenin uluslararası hukuk açısından değerlendirmesinin yapılması şüphesiz ki hayati önem arz etmektedir. Projenin hayata ge- çirilmesinin Montrö rejimine aykırılık teşkil edip etmeyeceği ve açılması planlanan kanalın hukuki rejiminin ne şekilde belirleneceği hususları ile alakalı sorular mutlaka cevaplanmalıdır. Türk Boğazları’nın haiz olduğu coğrafi yapısı gemi geçişlerinin hayli zor olmasına sebebiyet vermektedir. Boğazlardan geçiş yapan gemi sayısının her geçen gün artması büyük bir problemdir. Her ne kadar belirli önlemler alınmaktaysa da kaza riski halen yüksektir. Kanal İstanbul Projesi’nin alternatif bir geçiş yolu olarak Türk Boğazları’nı rahatlatma ihtimali muhtelif çalışmalarda tartışılmaktadır. Konu ile ilgili rebus sic stantibus ilkesi çerçevesinde genel bir durum değerlendirmesi yapılması gerekmektedir. Çalışmamız, bu ve benzeri konuları incelerken uluslararası hukukun farklı kurumlarından yararlanarak doktrine katkı sağlayacak bir sonucu ortaya koymayı hedeflemiştir

The Assessment of Kanal Istanbul Project in terms of International Law

Kanal Istanbul Project, which is planned as an alternative passage to Turkish Straits, is discussed with regard to diverse aspects. It has a vital importance to assess this Project, which can be examined on the basis of different disciplines, in terms of international law. Questions like “whether the Project will be against Monteux Regime” and “what kind of legal regime will be constituted for the passage” must be answered. Geographical structure of Turkish Straits causes difficult passages for ships. The increasing number of ships passing through Turkish Straits is a big problem. Although some measures have been taken, the risk of accident is serious. It is discussed in diverse studies that Kanal Istanbul Project, as an alternative passage, can relieve the traffic of Turkish Straits. It is required to make an assessment in the framework of rebus sic stantibus principle related to the subject. Our study, which examines abovementioned topics, intends to reach a result that can contribute to the doctrine by using diverse institutions of international law.

___

  • Abdullahzade, Cevat, “Gemilerden Kaynaklanan Petrol Kirliliği: Türk Hukukundaki Son Gelişmelerin Değerlendirilmesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt. 58, Sayı. 4, 2009.
  • Acer, Yücel ve İbrahim Kaya, Uluslararası Hukuk İngilizce Özetli Ders Kitabı (İstanbul: Legal Yayınevi, 2012).
  • Aksar, Yusuf, Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk II (Ankara: Seçkin Yayınevi, 2013).
  • Alexander, Lewis M., “International Straits”, içinde Horace B. Robertson, der., The Law of Naval Operations (Rhode Island: U.S. Naval War College Press, 1991).
  • Aust, Anthony, Handbook of International Law (Cambridge: Cambridge University Press, 2005).
  • Brown, Edward Duncan, The International Law of the Sea - Volume I Introductory Manual (England: Darmouth Publishing Company, 1994).
  • Bullington, John P., “International Treaties and the Clause “Rebus Sic Stantibus””, University of Pennsylvania Law Review, Vol. 76, No. 1927.
  • Cassese, Antonio, International Law (Oxford: Oxford University Press, 2005).
  • Churchill, Robin Rolf ve Alan Vaughan Lowe, The Law of the Sea (Manchester: Manchester University Press, 1999).
  • Demirkıran, Murat, “Türk Boğazları’ndan Geçiş Rejimi ve Geçiş Rejimi ile İlgili Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 22.11.2001 Gün E: 2001/4-955 K:2001/1073 Sayılı Kararı”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Ergon A. Çetingil ve Prof. Dr. Rayegan Kender’e 50. Birlikte Çalışma Yılı Armağanı, 2007.
  • Dördüncü, Muharrem, “1714 Küçük Kaynarca Antlaşmasından 1841 Londra Sözleşmesine Kadar Boğazlar Meselesi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt. 3, Sayı. 1, 2001.
  • Ece, Jale Nur, “İstanbul Boğazı’ndaki Deniz Kazaları”, Deniz Haber, 20 Mart 2014, http://www.denizhaber.com/index.php?sayfa=yazar&id=11&yazi_id=100095.
  • Ece, Jale Nur, “İstanbul Boğazındaki Deniz Kazalarının Seyir ve Çevre Güvenliği Açısından Analizi ve Zararsız Geçiş Koşullarında Değerlendirilmesi”, (Basılmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, 2005).
  • Ece, Jale Nur, “Montrö Boğazlar Konferansı Tutanaklarından Tarihe Düşen Notlar ve Kanal İstanbul”, Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM), Rapor No. 155, 2013.
  • Gupta, U.N., The Law of the Sea (New Delhi: Atlantic Publisher, 2005).
  • Jian, Bing Bing, The Regime of International Straits (Oxford: Clerendon Press, 1998).
  • Kaye, Stuart B., “The Torres Straits”, içinde Gerard J. Mangone, der., International Straits of the World (Netherlands: Martinus Nijhoff Publishers, 1997).
  • Klabbers, Jan, An Introduction to International Institutional Law (Cambrdige: Cambridge University Press, 2002).
  • Kuran, Selami, Uluslararası Deniz Hukuku (İstanbul: Türkmen Kitabevi, 2009).
  • Lowe, Vaughan, International Law (Oxford: Oxford University Press, 2007).
  • Malone, Linda A., International Law (New York: Aspen Publishers, 2011).
  • Martin, Ana G. Lopez, International Straits – Concept, Classification and Rules of Passage, (Berlin: Springer Publisher, 2010).
  • Moloo, Rahim ve Alex Khachaturian, “The Compliance with the Law Requirement in International Investment Law”, Fordham International Law Journal, Vol. 34, N. 6, 2001.
  • Öğüt, Selman, “Başarısız Devlet Kavramının İncelemesi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt. 19, Sayı. 3, 2013.
  • Özman, Aydoğan, “Devletlerin Egemenliği ve Milletlerarası Teşekküller”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt. 25, Sayı. 1-4, 1964.
  • Özman, Aydoğan, Deniz Hukuku I - Kaynaklar, Kişiler, Nesneler, Ulusal Deniz Alanları, (Ankara: Turhan Kitabevi, 2006).
  • Pazarcı, Hüseyin, Uluslararası Hukuk (Ankara: Turhan Kitabevi, 2009).
  • Shaw, Malcolm N., International Law (Cambridge: Cambridge University Press, 2003). Sur, Melda, Uluslararası Hukukun Esasları (İstanbul: Beta Yayınevi, 2010).
  • Topsoy, Fevzi, “Türk Boğazları’nın Mevcut Hukuki Statüsü Işığında Alternatif Kanal Tartışmaları: Hukuki Yaklaşım”, Zirve Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt. 1, Sayı. 1, 2012.
  • Topsoy, Fevzi, “Uluslararası Deniz Hukuku Kuralları Işığında gemi Trafik Hizmetleri (VTS) Sistemi ve Operatörlerinin Hukuki Statüsü”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt. 12, Sayı. 1-2, 2013, s. 907.
  • Uzun, Elif, “Tehlikeli Madde Taşıyan Ticaret Gemileri Hakkında Milletlerarası Standartlar ve Boğazlardan Geçiş”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, Cilt. 23, Sayı. 1-2, 2003.
  • Ünlü, Nihan, “The Legal Regime of the Turkish Straits”, içinde Gerard J. Mangone, der., International Straits of the World (Netherlands: Martinus Nijhoff Publishers, 2002).
  • Vank, M. Deniz, “Uluslararası Boğazların Hukuki Statüsü, Geçiş Rejimleri ve Türk Boğazları”, Ankara Barosu Dergisi, Cilt. 1, Sayı. 6, 1998.
  • Warbrick, Colin, “The Subject of the International Legal Order”, içinde Malcolm D. Evans, der., International Law, (New York: Oxford University Press, 2003).
  • Yhturriaga, Jose A. De, Straits Used for International Navigation – A Spanish Perspective (Netherlands: Martinus Nijhoff Publishers, 1991).