Türkiye'nin Taraf Olduğu Birleşmiş Milletler Anlaşmalarının Meclis Onay Süreci: 1961, 1971 ve 1988 Uyuşturucu Konvansiyonlarının İncelenmesi

Türkiyenin ulusal uyuşturucuyla mücadele politikası, Türkiyenin taraf olduğu ve imzaladığı 1961, 1971 ve 1988 tarihli Birleşmiş Milletler (BM) Uluslararası Uyuşturucu Kontrol Konvansiyonlarından (UN International Drug Control Conventions) etkilenmiş ve bu minvalde ulusal düzeyde cezai yaptırımlar uygulamaya konulmuştur. Söz konusu üç büyük sözleşmenin genel amacı, uyuşturucuların kontrolü amacıyla birtakım uluslararası düzenlemeler tesis etmektir. Bu çalışmada, BM sözleşmelerinin ortaya çıkış süreci, Türkiyedeki yansımaları ve bu sü- reçte Türkiye Büyük Millet Meclisinin (TBMM) (Alt komisyon ve Genel Kurul) konuyu nasıl ele aldığı incelenecektir. Ayrıca, söz konusu süreç- te uyuşturucu kontrolünün siyasi ya da ideolojik bir çerçevede ele alı- nıp alınmadığı tartışılacaktır. Nitel yöntem olarak, sözleşmelere ilişkin Meclis tutanakları, raporlar ve arşivler kullanılmıştır. Sonuç itibariyle, uyuşturucu sözleşmelerinin meclis sürecinde apolitik bir yaklaşım içerisinde görüşülerek kabul edildikleri görülmüştür. Her üç sözleşme bakımından da siyasi parti ve iktidarların uyuşturucu konusunda birbirlerinden farklı düşünmedikleri tespit edilmiş, Meclis alt komisyonu ile genel kurul süreçlerinde katılım ve tartışmaların neredeyse hiç yapılmamış ve sözleşmelerin parlamentodan itirazsız geçmiş olması, Meclisin konuya atfettiği önemi göstermesi açısından oldukça anlamlı bulunmuştur.

The Analysis of UN International Drug Control Conventions of 1961, 1971, and 1988

Turkeys national policy on the fight against drugs has been mainly influenced by the United Nations (UN) International Drug Control Conventions of 1961, 1971, and 1988, which have been ratified and adopted by the Grand National Assembly of Turkey (TBMM) at the national level. The main purpose of these three major conventions is to codify international control measures against illicit drugs. The objective of this paper is to analyze the history of these UN conventions, their implications on Turkey and the approach adopted by the TBMM (SubCommission and the General Assembly) during the ratification process. Moreover, the study will discuss whether or not the drug issue has been dealt within a political and ideological framework. Minutes of parliamentary sessions, reports and archives will be used as part of a qualitative method. It can be concluded that the ratification and the adoption process of the above-mentioned drug conventions in the parliament have been apolitical (in other words politically neutral). All the political parties and the governments have adopted a similar approach towards this issue. Additionally, the fact that there was a limited participation and discussion at the sub-committee meetings/general assembly and no objection was presented during the ratification process have shown the importance attached to the drug problem by the Turkish Parliament.

PDF

___

Akgül, Arif ve İlkay Akyay, Uyuşturucu Maddeler ve Sınıraşan Uyuşturucu Kaçakçılı- ğı, içinde Demir, Oğuzhan Ömer ve Küçükuysal, Bahadır der. Sınıraşan Organize Suçlar, (Ankara: Adalet Yayıncılık, 2011), ss. 35-62.
Akgül, Arif ve Alican Kaptı,Türkiyenin Uyuşturucu ile Mücadele Politikası: Politika Süreç Analizi, içinde Sözer vd., der., Yerelden Küresele Sınıraşan Suçlar (Ankara: Polis Akademisi Yayınları, 2010), ss. 75-99.
Albay, Rona, Uluslararası Antlaşmaların Türk Hukukundaki Yeri, TBB Dergisi, Sayı: 70, 2007, ss. 187-213.
Armağan, Servet, 1982 Anayasasında Uluslararası Andlaşmaların İmzalanması ve Onaylanması Sistemi, 14.11.2013, http://www.anayasa.gov.tr/files/pdf/anayasa_ yargisi/anayargi/armagan.pdf.
Armaoğlu, Fahir, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (İstanbul: Alkım Yayınevi, Cilt 1-2, 15. Baskı, 2005).
Babaoğlu, Ali Nahit, Uyuşturucu ve Tarihi (İstanbul: Kaynak Yayınları, 1997).
Balcılar, Mustafa, Meclis Konuşması, TBMM Tutanak Dergisi, 35. Birleşim, Dönem: 19, Cilt: 98, Oturum: 3, 18.11.1995.
Başlar, Kemal, Uluslararası Antlaşmaların Onaylanması, Üstünlüğü ve Anayasal Denetimi Üzerine, 14.11.2013, http://www.anayasa.gen.tr/baslar-90nciMadde.pdf.
Dinçmen, Filiz Konsey Konuşması, Milli Güvenlik Konseyi Tutanak Dergisi, 12. Birleşim, Cilt: 1, 27.10.1980.
Ekinci, Tarık Ziya, Meclis Konuşması, Millet Meclisi Tutanak Dergisi, 117. Birleşim, Dönem: 2, Cilt: 8, Toplantı: 1, 22.7.1966.
Eler, Hasan Basri, Meclis Konuşması, TBMM Tutanak Dergisi, 35. Birleşim, Dönem: 19, Cilt: 98, Oturum: 3, 18.11.1995.
Gözler, Kemal, Uluslararası Andlaşmaları Akdetme ve Onaylama Yetkisi: Bir Karşılaş- tırmalı Anayasa Hukuku İncelemesi, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt. 56, No. 2, 2001, ss. 71-101.
Gözler, Kemal, Anayasa Hukukuna Giriş (Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları, 9. Baskı, 2006).
KOM Daire Başkanlığı, Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele 2012 Raporu, (Ankara: KOM Yayınları, 2013).
Oğuz, Ali, Meclis Konuşması, TBMM Tutanak Dergisi, 35. Birleşim, Dönem: 19, Cilt: 98, Oturum: 3, 18.11.1995.
Milli Güvenlik Konseyi Tutanak Dergisi, 12. Birleşim, Cilt. 1, 27 Ekim 1980.
Pietschmann, Thomas vd., A Century Of International Drug Kontrol, 100 Years, 2009, www.unodc.org.
Şahin, Seyfi, Meclis Konuşması, TBMM Tutanak Dergisi, 35. Birleşim, Dönem. 19, Cilt. 98, Oturum. 3, 18.11.1995.
TBMM, 1988 Tarihli Uyuşturucu Ve Psikotrop Maddelerin Kaçakçılığına Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesinin TBMM Gerekçesi, TBMM Tutanak Dergisi, 35. Birleşim, Dönem. 19, Cilt. 98, 18.11.1995.
This Day in History: The Shanghai Opium Commission, 1909, 25.12.2009, http:// www.unodc.org/unodc/en/frontpage/this-day-in-history-the-shanghai-opiumcommission-1909.html.
The 1912 Hague International Opium Convention, 25.12.2009, http://www.unodc. org/unodc/en/frontpage/the-1912-hague-international-opium-convention.html
The 1925 Geneva Opium Conventions, 08.11.2013, http://www.druglibrary.org/ schaffer/library/studies/canadasenate/vol3/chapter19_1925_Geneva.html.
The 1931 Geneva Narcotics Manufacturing and Distribution Limitation Convention / 1931 Bangkok Opium Smoking Agreement, 08.11.2013, http://www.druglibrary. org/schaffer/library/studies/canadasenate/vol3/chapter19_1931_geneva.html.
The 1936 Geneva Convention for the Suppression of the Illicit Traffic in Dangerous Drugs, 08.11.2013, http://www.druglibrary.org/schaffer/library/studies/canadasenate/vol3/chapter19_1936_geneva.htm.
Uyuşturucu Maddelere Dair 1961 Tek Sözleşmesine Katılımımızın Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun, 29.05.2014, http://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_ KARARLAR/kanuntbmmc050/kanuntbmmc050/kanuntbmmc05000812.pdf.
Ünaldı, Mustafa, Meclis Konuşması, TBMM Tutanak Dergisi, 35. Birleşim, Dönem. 19, Cilt. 98, Oturum. 3, 18.11.1995. World Drug Report 2009, 09.11.2013,