Öğretmenlik uygulamalarının öğretmen adaylarının özyeterlik inancı ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumu üzerindeki etkisi

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlik uygulamalarının öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutum ve özyeterlik inançları üzerindeki etkisini incelemektir. Bu araştırma bir karma yöntem araştırması olup, bu çalışmada karma yöntem araştırma desenlerinden biri olan açıklayıcı ardışık desen kullanılmıştır. Bu araştırmanın çalışma grubunu, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programında öğrenim görmekte olan öğretmen adayları (n = 14) teşkil etmiştir. Yapılan araştırmada, nicel verilerin analizinde parametrik test istatistikleri kullanılırken, nitel verilerin analizinde ise içerik analizi tekniği işe koşulmuştur. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre, öğretmenlik uygulamalarının öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumları üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olduğu sonucuna ulaşılırken, bu uygulamaların öğretmen adaylarının özyeterlik inançlarını geliştirmede etkili olmadığı sonucuna varılmıştır.

The effect of teaching practices on pre-service teachers’ sense of efficacy belief and attitude towards teaching profession

The purpose of this study was to examine the effect teaching practices onpre-service teachers’ attitude towards teaching profession and sense ofefficacy beliefs. The explanatory sequential design, which is one of themixed methods research designs, was used in this study. The study group ofthis research consisted of pre-service teachers who were studying at NiğdeÖmer Halisdemir University, Faculty of Education, Pedagogical FormationTraining Certificate Programme (n = 14). While parametric test statisticswere used in the analysis of the quantitative data, content analysistechnique was employed in the analysis of the qualitative data. According tothe results of the study, it was concluded that teaching practices have astatistically significant effect on the attitude of pre-service teachers towardsthe profession and that these practices were not effective in developingtheir sense of efficacy beliefs.

PDF

___

Akpınar, M., Çolak, K., & Yiğit, E.Ö. (2012). Öğretmenlik uygulaması dersi kapsamında sosyal bilgiler öğretmen adaylarının yeterliklerine yönelik uygulama öğretmenlerinin görüşleri. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 36, 41–67.
Aktağ, I. (2011). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen yeterliği üzerine etkisi. Spor Bilimleri Dergisi, 22(1), 13–23.
Akyıldız, S. (2017). Pedagojik formasyon öğretmen adaylarının öğretim sürecinin düzenlenmesine yönelik özyeterlik inançlarının incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 566–598.
Aslan, M., & Sağlam, M. (2017). Öğretmelik uygulaması dersinin uygulama öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 62, 33–50.
Aslan, M., & Sağlam, M. (2018). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 144–162.
Auerbach, C., & Silverstein, L. B. (2003). Qualitative data: An introduction to coding and analysis. New York: New York University Press.
Avcı, E. K., & İbret, B. Ü. (2016). Öğretmenlik uygulaması-II dersine ilişkin okul öncesi öğretmen adaylarının görüşlerinin değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(5), 2519–2536.
Aydın, R., & Sağlam, G. (2012). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının belirlenmesi (Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Örneği). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 257–294.
Aydın, S., Selçuk, A., & Yeşilyurt, M. (2007). Öğretmen adaylarının okul deneyimi II dersine ilişkin görüşleri (Yüzüncü Yıl Üniversitesi örneği). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5, 75–90.
Azar, A. (2003). Okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerine ilişkin görüşlerinin yansımaları. Milli Eğitim, 159, 181–194.
Bakaç, E., & Özen, R. (2017). Öğretmen adaylarının materyal tasarımı öz-yeterlik inanç düzeylerinin teknolojik pedagojik alan yeterlikleri bağlamında incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 613–632.
Bayrakdar, U., Batık, M. V., & Barut, Y. (2016). Özel eğitim öğretmen adaylarının öğretmen özyeterlik düzeyleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 133–149.
Ben-Peretz, M. (2001). The impossible role of teacher educators in a changing world. Journal of Teacher Education, 52(1), 48–56.
Berg, B. L., & Lune, H. (2011). Qualitative research methods for the social sciences (8th ed.). Boston, MA: Pearson.
Bogdan, R. C., & Biklen, S. K. (2003). Qualitative research of education: An introductive to theories and methods (4th ed.). Boston: Allyn and Bacon.
Creswell, J. W. (2012). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Thousand Oaks, CA: Sage.
Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Creswell, J. W., & Clark, P. V. (2011). Designing and conducting mixed methods research (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Çapa, Y., Çakıroğlu, J., & Sarıkaya, H. (2005). Öğretmen özyeterlik ölçeği Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 30(137), 74–81.
Çeliköz, N., & Çetin, F. (2004). Anadolu öğretmen lisesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarını etkileyen etmenler. Milli Eğitim, 162, 139–157.
Çelikten, M., Şanal, M., & Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 207–237.
Dadandı, İ., Kalyon, A., & Yazıcı, H. (2016). Eğitim fakültesinde öğrenim gören ve pedagojik formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançları, kaygı düzeyleri ve öğretmenlik mesleğine karşı tutumları. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 253–269.
Demirtaş, H., Cömert, M., & Özer, N. (2011). Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim, 36(159), 96–111.
Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. (Eds.). (2005). Handbook of qualitative research (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Dikmen, M., & Tuncer, M. (2018). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutumun çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi. Harran Education Journal, 3(1), 24–38.
Eker, C. (2015). Öğretmenlik uygulaması dersinin sınıf öğretmeni adaylarının mesleki yeterlilikleri kazanmaları üzerine etkisi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(4), 246–256.
Ekinci, N., & Tican-Başaran, S. (2015). Okul deneyimi dersinin öğrencilerin öğretmenlik algılarına etkisi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 13–24.
Elkatmış, M., Demirbaş, M., & Ertuğrul, N. (2013). Eğitim fakültesi öğrencileri ile formasyon eğitimi alan fen edebiyat fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik öz yeterlik inançları. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(3), 41–50.
Eraslan, L., & Çakıcı, D. (2011). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 427–438.
Erdoğdu, M. Y., & Kurt, F. (2012). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yeterlik algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Electronic Journal of Education Sciences, 1(2), 23–36.
Erlandson, D. A., Harris, E. L., Skipper, B. L., & Allen, S. D. (1993). Doing naturalistic inquiry: A guide to methods. Thousand Oaks, CA: Sage.
Gall, M. D., Gall, J. P., & Borg, W. R. (2003). Educational research: An introduction (7th ed.). Boston: Allyn & Bacon.
Glesne, C. (2011). Becoming qualitative researchers: An introduction (4th ed.). Boston, MA: Pearson.
Gökçe, E., & Demirhan, C. (2005). Öğretmen adaylarının ve ilköğretim okullarında görev yapan uygulama öğretmenlerinin öğretmenlik uygulaması etkinliklerine ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38(1), 43–71.
Görgen, İ., & Çokçalışkan, H. and Korkut. Ü. (2012). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adayları, uygulama öğretmenleri ve uygulama öğretim üyeleri açısından işlevselliği. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28, 56–72.
Gülşen, C., & Seyratlı, E.(2014). Formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(3), 2146–9199.
Hacıömeroğlu, G., & Şahin, Ç. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının uygulama öğretmenleri hakkındaki özel alan yeterlikleri algısı. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 473–486.
Harmandar, M., Bayrakçeken, S., Kıncal, R. Y., Büyükkasap, E., & Kızılkaya, S. (2000). Kazım Karabekir eğitim fakültesinde okul deneyimi uygulaması ve sonuçlarının değerlendirilmesi. Milli Eğitim, 148, 3–6.
HEC (1998). Fakülte-okul işbirliği. Ankara: YÖK/Dünya Bankası Yayınları.
HEC (2007). Eğitim fakültesi öğretmen yetiştirme lisans programları. Retrieved from http://www.yok.gov.tr/web/guest/icerik//journal_content/56_INSTANCE_rEHF8BIsfYRx/10279/%2017589
HEC (2018). Öğretmen yetiştirme lisans programları. Retrieved from http://www.yok.gov.tr/ogretmenyetistirme-lisans-programlari
Howell, D. C. (2006). Statistical methods for psychology (7th ed.). Pacific Grove, CA: Cengage Wadsworth. İnan, Ö. G. C., & Özgen, A. G. K. (2008). Matematik öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması sürecinde öğrencilere düşünme becerilerini kazandırmadaki yeterliliklerine yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. Electronic Journal of Social Sciences, 7(25), 39–54.
Kana, F. (2014). Türkçe eğitiminde öğretmenlik uygulaması dersi: Bir durum çalışması. Tarih Okulu Dergisi, 7, 745–764.
Kılıç, D. (2004). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adayları üzerine etkisinin değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 172–184.
Koç, G., & Demirel, Ö. (1999). Öğretmenlik uygulaması dersinin gazi üniversitesi mesleki eğitim fakültesi öğrencileri üzerindeki etkileri. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 27–36.
Krueger, R. A. (1994). Focus groups: A practical guide for applied research (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Merriam, S. B. (1998). Qualitative research and case study applications in education. San Francisco: Jossey-Bass.
Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
MoNE (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Ankara: Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü.
MoNE (2018). Uygulama öğrencilerinin Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim-öğretim kurumlarında yapacakları öğretmenlik uygulamasına ilişkin yönerge. Retrieved from https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_06/25172143_YYnerge.pdf.
Nalçacı, A., & Sökmen, Y. (2016). Öğretmen adaylarının mesleği tercih nedenleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 717–727.
Oğuz, A. (2004). Okul deneyimi I dersinin öğretmen adayları üzerindeki etkileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11, 141–162.
Öksüz, Y., & Coşkun, K. (2012). Öğretmenlik uygulaması I-II derslerinin zihin engelliler öğretmen adaylarının özyeterlilik algılamaları üzerindeki etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 131– 155.
Özaydın, T. E., Çavaş, P., & Cansever, B. A. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının özyeterlik inançlarının değerlendirilmesi. Ege Eğitim Dergisi, 18(1), 1–30.
Özay-Köse, E. (2014). Okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerine yönelik öğrenci ve öğretmen öğretim elemanı tutumları (Erzurum örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 1–17.
Özkan, H. H. (2012). Öğretmenlik formasyon programındaki öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının incelenmesi (SDÜ Örneği). Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 29– 48.
Özkan, H. H., Albayrak, M., & Berber, K. (2005). Öğretmen adaylarının ilköğretim okullarında yaptıkları öğretmenlik uygulamasının yetişmelerindeki rolü. Milli Eğitim, 168, 1–26.
Özkılıç, R., Bilgin, A., & Kartal, H. (2008). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 7(3), 726–737.
Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Plano Clark, V., & Ivankova, N. (2016). Mixed methods research: A guide to the field. Thousand Oaks, CA: Sage.
Rıza, E. T., & Hamurcu, H. (2000). Sınıf öğretmenliği bölümü öğrencilerinin okul deneyimi ve öğretmenlik uygulamasına yönelik görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 91–97.
Sağır, M., Bilen, K., & Ercan, O. (2014). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adaylarının öz yeterlik ve ders anlatımlarına ilişkin algılarına etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 97–114.
Sağlam, M., & Kürüm, D. (2005). Türkiye ve Avrupa Birliği ülkelerinde öğretmen eğitiminde yapısal düzenlemeler ve öğretmen adaylarının seçimi. Milli Eğitim, 167, 53–70.
Sarıçoban, A. (2008). Okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerine ilişkin uygulama öğretmenleri ve öğretmen adaylarının görüşleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 31–55.
Semerci, N., & Semerci, Ç. (2004). Türkiye’de öğretmenlik tutumları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 137, 137–146.
Shavelson, R. J. (2012). Statistical reasoning for the behavioral sciences (3rd ed.). Boston: Allyn & Bacon.
Şişman, M., & Acat, B., M. (2003). Öğretmenlik uygulaması çalışmalarının öğretmenlik mesleğinin algılanmasındaki etkileri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 235–250.
Tarman, B. (2012). Öğretmenlik deneyimi dersinin öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik inançlarına etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 1951–1973.
Tashakkori, A., & Teddlie, C. B. (1998). Mixed methodology: Combining qualitative and quantitative approaches. Thousand Oaks, CA: Sage.
Taşkın, Ç. Ş., & Hacıömeroğlu, G. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının özyeterlik inançları: Nicel ve nitel verilere dayalı bir inceleme. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 21–40.
Topkaya, Y., Tokcan, H., & Kara, C. (2012). Öğretmenlik uygulaması dersi hakkında sosyal bilgiler öğretmen adaylarının görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(7), 663–678.
Toprakçı, E. (2003). Okul deneyimi II dersinin teori ve pratiği. Eğitim Araştırmaları, 10, 146–152.
Tschannen-Moran, M., & Hoy, A. W. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17(7), 783–805.
Tschannen-Moran, M., Hoy, A. W., & Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of Educational Research, 68(2), 202–248.
Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45(45), 109–127.
Yalçın, İ. E., & Akay, C. (2015). Eğitim fakültesi ve pedagojik formasyon sertifika programlarında öğrenim gören öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleği yeterliklerine yönelik görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 179–197.
Yenice, N., & Alpak-Tunç, G. (2016). Pedagojik formasyon programına katılan öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutumları ile mesleki öz yeterliklerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 144–155.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6th ed.). Ankara: Seçkin Publications.