PROSPECTIVE SOCIAL STUDIES TEACHERS' PERCEPTIONS ON THE CONCEPT OF "CITIZEN(SHIP)"
PROSPECTIVE SOCIAL STUDIES TEACHERS' PERCEPTIONS ON THE CONCEPT OF "CITIZEN(SHIP)"
The concept of citizenship had its roots in ancient Greek and Rome and showed great change anddevelopment in the modern age when nation-states rose. Many states were affected by thisprocess of change and development of this concept. Turkey that transformed from empire tonation-state also had to adapt itself to these changes. So, the Republic of Turkey attached crucialimportance to citizenship education based on the experience from the period of the OttomanEmpire. Thus, the Turkish Republic benefited from educational practices to gain citizens commoncitizenship identity. This function of education remains valid today. This study aimed to revealprospective social studies teachers’ metaphors regarding citizenship which has an importantplace in social studies education and the basis of citizenship education. A total of 139 prospectivesocial studies teachers, studying at a state university in the Western Black Sea region of Turkey inthe 2017-2018 academic year, voluntarily participated in the study. The phenomenologicalmethod, one of the qualitative research methods, was used. The data were collected by askingthe prospective teachers: "Citizen(ship) is like/looks like............. Because..............". The data wereanalyzed by content analysis. The prospective social studies teachers’ metaphors regarding theconcept of citizenship were a flower, family, water, tree, sun, breath, earth, vein, ant, society,light, mineral, oxygen, seed.
___
- Arat, Y. (1998). Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet ve Vatandaşlık.75. Yılda Tebaadan Yurttaşa Doğru. (Ed. Artun
Ünsal). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Aydın, M. (2016). Beş Nitel Araştırma Yaklaşımı. Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma
Ve Araştırma Deseni. (Çev. Ed. M. Bütün ve S. Beşir Demir). Siyasal Kitapevi: Ankara, 69-110.
- Bakioğlu, A. & Kurt, T. (2009). Öğretmenlerin Demokrasi, Vatandaşlık Ve Vatanseverlik Algılarının Nitel Olarak
İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 29, 19-39.
- Çolak, K. (2015). Sosyal Bilgiler İle Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi Derslerinde Küresel Vatandaşlık Eğitimi.
Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Dewey, J. (1966). Democracy and Education: An Introduction to The Philosophy of Education. New York:
FreePress.
- Dere, İ., Kızılay, N. & Alkaya, S.(2017). ‘İyi Vatandaş’ Kavramı, Ailede Ve Okulda “İyi Vatandaşlık” Eğitimi
Hakkında Velilerin Görüşleri ve Algıları. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 8(30), 1974-
1993.
- Doğanay, A., Çuhadar, A., & Sarı, M. (2007). Öğretmen Adaylarının Siyasal Katılımcılık Düzeylerine Çeşitli
Etmenlerin Etkisinin Demokratik Vatandaşlık Eğitimi Bağlamında İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada
Eğitim Yönetimi Dergisi, 50, 213-246.
- Durgun, Ş. (2010). Cumhuriyetçi ve Liberal Anlayış Çerçevesinde Türkiye’de Vatandaşlık Sorunsalı. Çankırı
Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 65-92.
- Esendemir, Ş. (2008). Türkiye’de ve Dünyada Vatandaşlık. Eski Sorular / Yeni Arayışlar. Ankara: Birleşik Yayınevi.
- Eurydice. (2012). Citizenship Education in Europe. Brussels, Belgium: Author.
- Evans, M. (2006). Educating for Citizenship: What Teachers Say and What Teachers Do. Canadian Journal of
Education, 29(2), 410-435.
- Ertürk, E. (2008). Yeni Ders Kitaplarında Milliyetçi Söylem ve Vatandaşlık Anlayışının Dönüşümü. (Ed: F. Keyman)
Aydınlanma, Türkiye ve Vatandaşlık. İstanbul: Ofset Yayınevi.
- Ersoy, F. (2012). Annelerin Vatandaşlık Algısı, Çocuklarda Vatandaşlık Bilinci Geliştirme Uygulamaları ve
Karşılaştıkları Sorunlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 2111-2124.
- Faulks, K. (2006). Rethinking Citizenship Education İn England: Some Lessons From Contemporary Social and
Political Theory. Education, Citizenship, and Social Justice, 1(2), 123-140.
- Gagnon, P. (2003). Educating Democracy: State Standards to Ensure A Civic Core. Washington, DC: Albert
Shanker Institute.
- Gürses. F. (2010). Türkiye’de Ders Kitaplarında Yurttaşlık: Cumhuriyetin Kuruluş Yıllarından Bugüne Kavramsal
Dönüşüm. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Kadıoğlu, A. (2008). Aydınlanma, Vatandaşlık ve Kadın: Türkiye örneği. (Ed: F. Keyman) Aydınlanma, Türkiye ve
Vatandaşlık. İstanbul: Ofset Yayımevi.
- Kan, Ç. (2009). Sosyal Bilgiler Eğitiminde Küresel Vatandaşlık. Pamukkale üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,
26, 25-30.
- Kansu, C. Ç. (2017). Öğretmen Adaylarının Etkili Vatandaşlık Yeterlik Düzeylerinin ve Demokrasi Anlayışına İlişkin
Algılarının İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 25-36.
- Kara, C.,Topkaya,Y. & Şimşek, U. (2012). Aktif Vatandaşlık Eğitiminin Sosyal Bilgiler Programındaki Yeri. Journal
of World of Turks, 4(3), 147-159.
- Karatekin, K. & Uysal, C. (2018). Ecological Citizenship Scale Development Study. International Electronic
Journal of Environmental Education, 8(2), 82-104
- Kayasandık, F. (2015). Ekolojik Vatandaşlık Kavramının Fen Eğitiminde Bütüncül Bir Yaklaşımla
Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü,
Kastamonu.
- Kerr, D. (2003). Citizenship Education in England: The Making of a New Subject. JSSE-Journal of Social Science
Education, 2(2).
- Kılınç, E. (2015). Sınıf Öğretmenleri İle Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin İyi Vatandaş Kavramı Hakkındaki
Görüşleri. Route Educational and Social Science Journal. 2(3),194-206.
- Kılınç, N. & Dere, İ. (2013). Lise Öğrencilerin “İyi Vatandaş” Kavramı Hakkındaki Görüşleri. Journal of Social
Studies Education Research,4(2), 103-124.
- Kızılay, N.(2015). Sosyal Bilgiler Öğretmenim: Bana Göre İyi Vatandaş. International Periodical for the
Languages, Literature and History of Turkish or Turkic,10(11), 987-1006.
- Kuş, Z. & Aksu, A.(2017). Vatandaşlık ve Vatandaşlık Eğitimi Hakkında Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin İnançları.
Uluslararası Türk eğitim Bilimleri Dergisi, 5(8), 18-41
- Lapayese, Y. V. (2003). Toward a Critical Global Citizenship Education. Comparative Education Review, 47(4),
493-501.
- Martin, L.A. (2008). Elementary and Secondary Teacher Education Students’ Perspectives on Citizenship. Action
in Teacher Education, 30(3), 54-63.
- Martin, L. A. & Chiodo, J. J. (2007). Good Citizenship: What Students in Rural Schools Have to Say About it.
Theory & Research in Social Education, 35(1), 112-134.
- MEB, (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul Ve Ortaokul 4. 5. 6. Ve 7. Sınıflar). Ankara.
- Memişoğlu, H. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Görüşlerine Göre Vatandaşlık Eğitimi. Electronic Turkish
Studies, 9(5), 1565-1585.
- Merey, Z., Karatekin, K. & Kuş, Z.(2012). İlköğretimde Vatandaşlık Eğitimi: Karşılaştırmalı Kuramsal Bir Çalışma.
Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(3), 795-821.
- Miles, M, B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Source Book. (2nd ed).
Thousand Oaks, CA: Sage.
- Namlı Altıntaş, İ. & Kozaner, Ç.(2016). Sınıf Öğretmenliği ve Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Adaylarının Aktif
Vatandaşlık Değerleri Açısından Karşılaştırılması. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(34), 505-518.
- NCSS, (2005).National Standards for Social Studies Teachers.
www.socialstudies.org./standards/teacherssandard internet sayfasından 1 Kasım 2018 tarihinde
alınmıştır.
- O’Brien, J.L. & Smith, J.M. (2011). Elementary Education Stuents’ Perceptions of “Good” Citizenship. Journal of
Social Studies Education Research, 2(1), 21-36.
- Oğuz, K. A. (2007). Fedekar Eş Fedekar Yurttaş (Yurt Bilgisi Ve Yurttaş Eğitimi 1970- 1990).İstanbul: Kitap
Yayınevi.
- Ozulu, S. (2015). Siyasi Partilerin Vatandaşlık Yaklaşımları: 2002 Sonrası Dönem ve Yeni Anayasa Yapım Süreci.
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Turgut Özal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Osmanoğlu, A. E., Adak, N. & Dereli, E. (2013). 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Vatandaşlık Algısı. Bingöl
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(5), 63-88.
- Osmanoğlu, A. E. (2012). Türkiye ve Mısır Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Vatandaşlık Algısının Karşılaştırmalı
Analizi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(3), 43-61.
- Özmen, C. (2011). Sosyal Bilgiler Eğitiminde Vatandaşlık Aktarımı Yaklaşımına İlişkin Öğretmen Görüşleri.
Mustafa Kemal Üniversitesi, 8(15), 435-455.
- Öztürk, M. (2015). Ortaokul Öğrencilerin Dijital Vatandaşlık Düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu.
- Prior, W. (1999) What it Means to Be a “Good Citizen” in Australia: Perceptions of Teachers, Students, and Parents. Theory & Research in Social Education, 27(2), 215-247.
- Polat, E. (2011). Osmanlı’dan Günümüze Vatandaşlık Anlayışı. Ankara Barosu Dergisi, 3, 128-156.
- Scheerens, J. (2011). Indicators on informal learning for active citizenship at school. Educational assessment,
evaluation and accountability, 23(3), 201-222.
- Saban, A. (2008). Okula İlişkin Metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496.
- Saban, A. (2009). Öğretmen Adaylarının Öğrenci Kavramına İlişkin Sahip Oldukları Zihinsel İmgeler. Türk Eğitim
Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
- Sağlam, F. (1998). Cumhuriyet Döneminde İnsan Hakları Vatandaşlık. 75. Yılda Tebaadan Yurttaşa Doğru.(Ed.
Artun Ünsal). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Şahin, F. & Çermik, F. (2014). Küresel Vatandaşlık Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Güvenilirlik ve Geçerlilik
Çalışması. Doğu Coğrafya Dergisi, 31, 207-2018.
- Şimşek, U., Tıkman, F., Yıldırım, E. & Şentürk, M. (2017). Sosyal Bilgiler ve Sınıf Öğretmenlerinin Gözünden
Vatandaşlık Eğitimi: Nitel Bir Çalışma. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 2017(32),
913-925.
- Sönmez, V. & G. Alacapınar, F. (2017). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Sarıipek, D. B. (2006). Sosyal Vatandaşlık ve Günümüzde Yaşadığı Dönüşüm: Aktif Vatandaşlık. Çalışma ve
Toplum Dergisi, 2, 67-95.
- Uğurlu B., N. (2013). 8. Sınıf Amerikan ve Türk Öğrencilerinin Vatandaşlık Algıları. Eğitim ve Bilim Dergisi,
38(170), 281-293.
- Uğulu, C. T. (2011). Avrupa Birliği ve Türkiye’de Vatandaşlık Eğitimi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(37),
153-169.
- Üstel, F. (1999). Yurttaşlık ve Demokrasi. Ankara: Dost Yayınları.
- Yeşilbursa, C.C. (2015). Turkish Pre-Service Social Studies Teachers’ Perceptions of “Good Citizenship.
Educational Research and Reviews, 10(5), 634-640.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yiğit, E. Ö. (2017). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Gözünden Vatandaşlık ve Türk Vatandaşlığı. Elementary
Education Online,16(2), 406-427.