YAKUP DOĞAN, ESRA SARAÇ, ÖZGE ÇİÇEK ŞENTÜRK

PERCEPTIONS OF MIDDLE SCHOOL STUDENTS ABOUT ENVIRONMENTAL PROBLEMS, AND THEIR CAUSES AND SOLUTIONS1

Bu çalışmada, ortaokul öğrencilerinin çevre sorunları, çevre sorunlarının nedenleri ve çevre sorunlarının çözümüne yönelik algılarının ortaya konması amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma deseni benimsenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu bir devlet ortaokulunda 5., 6., 7., ve 8. sınıfta öğrenim gören 61 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma verileri araştırmacılar tarafından hazırlanan "Çevre Sorunları Görüşme Formu" ile elde edilmiştir. Elde edilen veriler nitel verilerin betimsel analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Öğrencilerin görüşme sorularına verdikleri yanıtlardan hareketle elde edilen kodlar; "çevre sorunları", "çevre sorunlarının nedenleri," "çevre sorunlarının görüldüğü yerler," "çevre sorunlarına yönelik çözüm üreticiler," "çevre sorunlarının önlenmesine yönelik öneriler" şeklindeki beş tema altında toplanmış ve sunulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre, öğrencilerin çevre sorunları, çevre sorunlarının nedenleri ve çevre sorunlarının çözümüne ilişkin algılarının oldukça sınırlı olduğu görülmüştür. Öğrencilerin büyük çoğunluğu, çevre sorunlarını tanımlarken çevre sorunlarını yere çöp atma olarak ifade etmiştir. Öğrenciler; güncel ve küresel çevre sorunları olan asit yağmurları, iklim değişikliği, biyoçeşitliliğin azalması, erozyon vb. çevre sorunlarına hiç değinmemişlerdir

ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN ÇEVRE SORUNLARI, NEDENLERİ VE ÇÖZÜMLERİNE YÖNELİK ALGILARI

This study has aimed to reveal the perceptions of middle school students about environmental problems, and their causes and solutions. Qualitative research design has been adopted in the research, in which the study group consists of 61 students studying at 5th, 6th, 7th and 8th grade in a state middle school. The research data were obtained from the "Environmental Problems Interview Form" prepared by the researchers, and analyzed by the qualitative descriptive analysis technique. The codes obtained from the answers given by the students to the interview questions were gathered and presented under five themes, which had all been previously determined: "environmental problems", "reasons for environmental problems", "places where environmental problems are observed", "problem solvers for environmental problems", "suggestions for the prevention of environmental problems". The results of the research have revealed that the perceptions of students about environmental problems, and their causes and solutions are very limited. The vast majority of students have stated that environmental problems are the problem of throwing garbage on ground. They have never touched on current and global environmental problems such as acid rains, climate change, reduction of biodiversity, erosion etc

PDF

___

Afacan, Ö. ve Güler, M.P.D. (2011). “Sürdürülebilir Çevre Eğitimi Kapsamında Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması”, 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 27–29 April, Antalya, Turkey.
Akıllı, M. ve Genç, M. (2015). Ortaokul Öğrencilerinin Çevre Okuryazarlığı Alt Boyutlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 5(2), 81-97.
Aktepe, S. ve Girgin, S. (2009). İlköğretimde Eko-okullar ve Klasik Okulların Çevre Eğitimi Açısından Karşılaştırılması. İlköğretim Online, 8(2), 401-414.
Alerby, E. (2000). A Way of Visualizing Children’s and Young People’s Thoughts About the Environment: A Study of Drawings. Environmental Education Research, 6(3), 205–222.
Artun, H. ve Okur, M. (2015). Ortaokul Öğrencilerinin Çevre Kavramına Yönelik Bilgi ve Çevreyi Anlama Düzeylerinin Belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, (277-293).
Artun, H. ve Özsevgeç, T. (2015). Ortaokul Öğrencilerinin Çevre Eğitimine Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 27-48.
Aslan, O., Sağır, Ş. U. ve Cansaran, A. (2008). Çevre Tutum Ölçeği Uyarlanması ve İlköğretim Öğrencilerinin Çevre Tutumlarının Belirlenmesi. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 283-295.
Atasoy, E. (2006). Çevre İçin Eğitim. Çocuk-Doğa Etkileşimi. Bursa: Ezgi Kitabevi.
Aydın, F. ve Çepni, O. (2012). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Karabük İli Örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 189-207.
Badem, N. (2010). 4. Sınıf Öğrencilerinin Gezi Gözlem ile Desteklenmiş Öğretimin Çevre Kirliliği ile İlgili Farkındalıklarının Oluşumuna Etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
Bonnet, M. & Williams, J. (1998). Environmental Education and Primary Children’s Attitudes towards Nature and the Environment. Cambridge Journal of Education, 28(2), 159-174.
Bruyere, B. L., Wesson, M. & Teel, T. (2012). Incorporating Environmental Education into an Urban After-School Program in New York City. International Journal of Environmental & Science Education, 7(2), 327–341.
Cömert, H. (2011). Çevre Sorunları ve Etkileri Konusundaki İşbirlikli Öğrenme Etkinliklerinin Öğrencilerin Bilgi, Tutum ve Davranışlarına Etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Cutter-Mackenzie, A. (2009). Multicultural School Gardens: Creating Engaging Garden Spaces in Learning about Language, Culture, and Environment. Canadian Journal of Environmental Education, 14,122–135.
Çelikbaş, A., Yalçınkaya, T., ve Banoğlu., K. (2013). “İlköğretim Öğrencileri Gözü ile Çevre ve Çevre Eğitimi”, 3rd International Geography Symposium, Antalya.
Erdoğan, M. (2009). Fifth Grade Students’ Environmental Literacy and the Factors Affecting Students’ Environmentally Responsible Behaviors. Unpublished doctoral dissertation, METU Graduate School of Socıal Scıences, Ankara.
Erdoğan, M., Kostova, Z. & Marcinkowski, T. (2009). Components of environmental literacy in elementary science education curriculum in Bulgaria and Turkey. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 5(1), 15-26.
Erol, G. H. & Gezer, K. (2006). Prospective of Elementary School Teachers’ Attitudes toward Environment and Environmental Problems. International Journal of Environmental and Science Education. 1(1), 65-77.
Erten, S. (2004). Çevre Eğitimi ve Çevre Bilinci Nedir, Çevre Eğitimi Nasıl Olmalıdır? Çevre ve İnsan Dergisi, Ankara: Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın Organı.
Geray, C. (1995). Çevre Koruma Bilinci ve Duyarlılığı İçin Halkın Eğitimi. Yeni Türkiye Özel Sayısı. 5, 665.
Hsu, S. J. (2004). The Effects of an Environmental Education Program on Responsible Environmental Behavior and Associated Environmental Literacy Variables in Taiwanese College Students. The Journal of Environmental Education, 35(2), 37–48.
İbrahim, R., Amin, L. & Yaacob, M. (2011). Promoting Environmental Literacy Through General Education at the University Level: UKM’s Experience. The International Journal of Learning, 17(12), 151–160.
Kışoğlu, M. (2009). Öğrenci Merkezli Öğretimin Öğretmen Adaylarının Çevre Okuryazarlığı Düzeyine Etkisinin Araştırılması. Yayınlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Kuzu, T. (2008). Aytül Akal’ın Masallarıyla Çocukta Çevre Bilinci Geliştirme. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 327–339.
Littledyke, M. (2004) Primary Children’s Views On Science And Environmental İssues: Examples Of Environmental Cognitive And Moral Development. Environmental Education Research, 10(2), 217-235.
Loughland, T., Reid, A. & Petocz, P. (2002) Young People’s Conceptions of Environment: A Phenomenographic Analysis. Environmental Education Research, 8(2), 187-197.
Mahidin, A. M. M. & Maulan, S. (2010). Understanding Children Preferences of Natural Environment as a Start for Environmental Sustainability. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 38, 324 – 333.
Mancl K., Carr, K. & Morrone, M. (1999). Environmental Literacy of Ohio Adults. Ohio Journal Science, 3, 57–61.
MEB. (2013). Fen Bilimleri Dersi (3-8.Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayınları
Mete, A. ve İşçen, C. F. (2015). İlköğretim Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Bilgi ve Tutumlarına Çevre Koruma Kulübü’nün Etkisi. Turkish Studies,10(11), 1145-1164.
Negev, M., Garb, Y., Biller, R., Sagy, G. & Tal, A. (2010). Environmental Problems, Causes, And Solutions: An Open Question. The Journal of Environmental Education, 41(2), 101–115.
Okur, E. & Yalçın-Özdilek, Ş. (2011). Environmental Attitude Scale Developed by Structural Equation Modeling. Elementary Education Online, 11(1), 85–94.
Ökeşli, T.F. (2008). Relationship between Primary School Students’ Environmental Literacy and Selected Variables In Bodrum. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, ODTÜ, Ankara. Unpublished master thesis, METU Graduate School of Socıal Scıences, Ankara.
Özdemir, O. (2007). Yeni Bir Çevre Eğitimi Perspektifi: “Sürdürülebilir Gelişme Amaçlı Eğitim”. Eğitim ve Bilim, 32(145), 23-39
Sadık, F., Çakan, H. ve Artut, K. (2011). Çocuk Resimlerine Yansıyan Çevre Sorunlarının Sosyo-Ekonomik Farklılıklara Göre Analizi. İlköğretim Online, 10(3), 1066-1080.
Sağlam, S. (2012). İlköğretim 4 ve 5. Sınıf Öğrencilerine Göre Çevre Sorunlarının Betimlenmesi Ve Öğrencilerin Çevre Konularına İlişkin Tutumları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
Sağlam, S. ve Güler, M. P. (2013). İlköğretim 4 ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutum ve Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. International Journal of Social Science.6(4), 283-303.
Seçgin, F. Yalvaş, G. ve Çetin, T. (2010). “İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Karikatürler Aracılığıyla Çevre Sorunlarına İlişkin Algıları”, International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 11–13 November, Antalya, Turkey.
Taycı, F. ve Uysal, F. (2009). “Çorlu’da Birinci ve İkinci Kademe İlköğretim Öğrencilerine Çevre Eğitimi Konusunda Uygulanan Anket Çalışması”, Fen, Sosyal ve Çevre Eğitiminde Son Gelişmeler Sempozyumu, 18–20 Kasım, Giresun, Türkiye.
Teksöz, G., Şahin, E. ve Ertepınar, H. (2010). Çevre Okuryazarlığı, Öğretmen Adayları ve Sürdürülebilir Bir Gelecek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 307–320.
Topkaya, Y. (2016). Eğitici Çizgi Romanların Çevre Sorunlarına Yönelik Bilişsel ve Duyuşsal Öğrenmeler Üzerindeki Etkisi. Eğitim ve Bilim, 41(187), 199-219. Doi: 10.15390/EB.2016.5713
Ünal, F. (2011). İlköğretimde Sürdürülebilir Çevre Eğitiminde Suyun Yeri. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 132, 68–73.
Ürey, M. ve Aydın, M. (2014). İlköğretim Fen VE Teknoloji Dersi Programında Yer Alan Çevre Konularına Yönelik Bir Program Analizi. e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi,1(1), 37-50.
Yalçınkaya, E. (2013). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerine Göre Çevre Sorunları: Nitel Bir Çalışma. Marmara Coğrafya Dergisi sayı: 27, 416-439.
Yardımcı, E. ve Bağcı-Kılıç, G. (2010). Çocukların Gözünden Çevre ve Çevre Sorunları. İlköğretim Online, 9(3), 1122-1136.
Yavuz, M., Balkan Kıyıcı, F. ve Atabek Yiğit, E. (2015). “Ortaokul Öğrencilerinin Çevre ve Çevre Bilinci Algısının Çizim Yöntemi İle İncelenmesi”, VI. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, Ankara, Türkiye.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldız, K., Sipahioğlu, Ş. ve Yılmaz, M. (2009). Çevre Bilimi ve Eğitimi. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
Yılmaz, Ş., Timur, S. & Timur B. (2013). Secondary School Students’ Key Concepts and Drawings About the Concept of Environment. Anthropologist, 16(2), 45-55.
Zengin, U. ve Kunt, H. (2013). Ortaokul Öğrencilerinin Ağaç ve Çevreye Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(23), 155-16