EMNİYET PERFORMANS GÖSTERGELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: TÜRKIYE’DEKİ UÇUŞ EĞİTİM OKULLARI BAĞLAMINDA BIR İNCELEME

Havayolu taşımacılığının sunduğu faydaların elde edilmesi havayolu taşımacılığının emniyetli bir biçimde sürdürülebilmesi ile mümkündür. Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü emniyeti daha da artırmak ve kaza sayılarını azaltabilmek amacıyla emniyet yönetiminde dünyayı olması gerektiği gibi gören paradigmanın ürünü olan düzenleme temelli yaklaşımın yanına dünyayı olduğu gibi gören paradigmanın ürünü olan performans temelli yaklaşımı eklemiştir. Bu yaklaşım gerçek hayat şartlarında emniyet performansını artırmaya odaklanan Emniyet Yönetim Sisteminin (EYS) uygulanmasını gerektirmektedir. Bu kapsamda emniyet performansının doğru bir biçimde ölçülmesi son derece önemlidir. Doğru bir ölçüm ise Safety Performance Indicators'ların (SPIs) geçerli bir biçimde tasarlanmasına bağlıdır. Bu çalışmanın kapsamını Türkiye'deki uçuş eğitim organizasyonları -flight training organizations- (FTOs) oluşturmaktadır. Çalışmada FTO'larda emniyeti ölçmek için hangi emniyet performans göstergelerinin kullanıldığı ve çalışmaya katılan uzmanlara göre hangilerinin daha geçerli ve önemli olduğu konusunda üzerinde hemfikir olunacak SPI'ların listesi çıkartılmıştır. Sonrasında elde edilen veriler akademik bir yaklaşımla incelenerek emniyeti ölçecek geçerlilikte olup olmadıkları tespit edilmiştir. Araştırmada verilerin toplanmasında ve analiz edilmesinde Delphi tekniği kullanılmıştır. 1 yıllık zaman dilimini kapsayan 5 Delphi turu sonunda uçuş okullarında emniyeti doğru bir biçimde ölçtüğü düşünülen ve katılımcıların üzerinde hem fikir oldukları 64 SPI elde edilmiştir. Araştırma sonunda SPI tasarımında bazı hata ve sorunların olduğu tespit edilmiş ve bu durum SPI tasarımının yeni bir gereklilik olmasına bağlanmıştır. Çalışmanın SPI tasarımındaki ve dolayısıyla EYS'deki başarıyı artıracağı düşünülmektedir

EVALUATION OF SAFETY PERFORMANCE INDICATORS OF FLIGHT TRAINING ORGANIZATIONS IN TURKEY

Safety is a precondition for taking full advantage of air transportation. The International Civil Aviation Organization (ICAO) has now adopted performance-based approach in addition to the regulatory-based with a view to improving safety and decreasing the number of accidents. This new approach requires the implementation of the Safety Management System (SMS), which focuses on increasing safety performance under real-life conditions. The success of its implementation depends on measuring safety performance accurately, and the accurate measurement relies on designing the Safety Performance Indicators (SPI) appropriately. The ultimate aim of this study is to enable design of more effective indicators, and thus to contribute to the improvement of Safety Management Systems. The scope of this study is limited to flight training organizations (FTOs) in Turkey. For the purpose of this study, we first produced a list of SPIs used to measure safety in FTOs, on the validity and significance of which experts were asked to come to an agreement. We then adopted an academic approach to the data collected to determine whether the list of SPIs is valid enough to measure safety under real-life conditions. The Delphi Method was used for data collection and analysis in this study. At the end of five Delphi round extending over a period of one year, we obtained 64 SPIs, which – participants agreed that – measure safety accurately. The research has shown that there were some mistakes and problems related to SPI design, which probably derives from the fact that SPI design is a new quite new requirement in aviation safety. The results of this study are expected to contribute to the improvement of SPI design and hence the success of SMS

PDF

___

ATAG. (2012, Mart 22). Towards Sustainable Aviation. Geneva, Switzerland.
Cova, T. J., & Conger, S. (2004). Transportation Hazards. M. (ed.) içinde, Handbook of Transportation Engineering (s. 17.1-17.24). New York: McGraw Hill.
Daft, R. L. (2008). Management. (8.basım), Southwestern: Thomson.
Dyreborg, J. (2009). The causal relation between lead and lag indicators. Safety Science, 47 (4), 474-475.
Emil, M. F., Yılmaz, H. H., & Rijkeghem, C. V. (2005). Kamu Borcu Nasıl Oluştu? Bu Noktaya Nasıl Gelindi? İstanbul: Tesev Yayınları Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri Serisi.
Erikson, S. G. (2009). Performance indicators. Safety Science, 47 (4), 468.
Gerede, E. (2015a). A study of challenges to the success of the safety management system in aircraft maintenance organizations in Turkey. Safety Science, 73, 106-116.
Gerede, E. (2015b). A qualitative study on the exploration of challenges to the implementation of the safety management system in aircraft maintenance organizations in Turkey. Journal of Air Transport Management, 47, 230-240.
Gençtürk, e., & Akbaş, y. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Coğrafya Alan Standartlarının Belirlenmesi: Delphi Tekniği Uygulaması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2).
Gerede, E. (2016). Emniyet Performansının Ölçülmesi ve İzlenmesi. E. Gerede içinde, Havacılık Emniyeti (s. 158- 184). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Hale, A. (2009). Why Safety Performance Indicators? Safety Science, 47(4), 479-480.
Hatcher, T., & Colton, S. (2007). Using the internet to improve HRD research: The case of the web-based Delphi research technique to achieve content validity of an HRD‐oriented measurement. Journal of European Industrial Training, 31(7), 570-587. doi:10.1108/03090590710820060
Heavisides, J. and Thompson, K. (2011). Investigating the Application of Leading and Lagging Indicators to the rail industry: Measuring Safety Performance. Rail Safety and Standards Board.
Hollnagel, E. and Woods, D. D. (2006). Epilogue – Resilience Engineering Precepts, içinde: Resilience engineering: Concepts and Precepts, Editor: E. Hollnagel, D. D. Woodsand, N. Leveson, Aldershot: Ashgate.
Hsu, C.-C., & Sandford, B. A. (2007). The Delphi Technique: Making Sense of Consensus. Practical Assesment, Research & Evaluation, 12(10), 1-8.
Hung, H.-L., Altschuld, J. W., & Lee, Y.-F. (2008). Methodological and conceptual issues confronting a crosscountry Delphi study of educational program evalutation. Evaluation and Program Planning, 31, 191- 198.
IATA. (2007). Aviation Economic Benefits. (M. Smyth, & B. Pearce, Dü) Switzerland: IATA.
ICAO, (2009). Safety management manual. Doc 9859 AN/474, (2.basım), Montreal, Quebec.
ICAO, (2013a). Safety management manual. Doc 9859 AN/474 (3.basım), Montreal, Quebec.
ICAO, (2013b). Safety management. Annex 19 to the Convention on International Civil Aviation, Montreal, Quebec.
Köklü, N. (1995). Tutumların Ölçülmesi ve Likert Tipi Ölçeklerde Kullanılan Seçenekler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 28(2), 81-93.
Linstone, H. A., & Turoff, M. (2002). The Delphi Method Techniques and Applications. Ocak 18, 2017 tarihinde https://pdfs.semanticscholar.org/8634/72a67f5bdc67e4782306efd883fca23e3a3d.pdf adresinden alındı
Linz, M. (2012). Scenarios for the aviation industry: A Delphi-based analysis for 2025. Journal of Air Transport Management, 22, 28-35.
Lohmann, G., Albers, S., Koch, B., & Pavlovich, K. (2009). From Hub to Tourist Destination-An explorative study of Singapore and Dubai's Aviation-Based Transformation. Journal of Air Transportation, 205-211.
Löfmark, A., & Mårtensson, G. (2017). Validation of the tool assessment of clinical education (AssCE): A study using Delphi method and clinical experts. Nurse Education Today, 82-86.
O'Connor, W. E. (2001). An Introduction to Airline Economics Sixth Edition. London: Praeger.
OECD, (2008). Guidance on developing safety performance indicators related to chemical accident prevention, preparedness and response: For Industry. (2.basım), OECD Environment, Health and Safety Publications, Series on Chemical Accidents No. 19. OECD Publications: Paris.
Øien, K., Utne, I.B., Tinmannsvik, R.K. and Massaiu, S. (2011). Building Safety Indicators: Part 2 –Application, practices and results. Safety Science, 49 (2), 162-171.
Powell, C. (2003). The Delphi Technique: myths and realities. Journal of Advanced Nursing, 41(4), 349-382.
Reiman, T. and Pietikäinen, E. (2012). Leading indicators of system safety – Monitoring and driving the organizational safety potential. Safety Science, 50 (10), 1993-2000.
Saçaklıoğlu, F., Karababa, A. O., Döner, B., Özakbaş, E. E., Kitapçıoğlu, G., Kandiloğlu, G., . . . Gürsoy, Ş. T. (2005). Tıp Eğitiminde Müfredatın Geliştirilmesi İçin Toplumumuzun Öncelikli Sağlık Sorunlarının Belirlenmesi.
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi , Halk Sağlığı Anabilim Dalı. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
Safety Management International Collaboration Group, (2013). Measuring Safety Performance: Guidelines for Service Providers.
Sharkey, S. B., & Sharples, A. Y. (2001). An approach to consensus building using the Delphi technique: developing a learning resource in mental health. Nurse education today, 21(5), 398-408.
Skumolski, G. J., Hartman, F. T., & Kahn, J. (2007). The Delphi Method for Graduate Research. Journal of Information Technology Education, 6(1), 1-21.
Step Change in Safety, (2003). Leading Performance Indicators: Guidance for Effective Use. Aberdeen.
Şahin, A. E. (2001). Eğitim Araştırmalarında Delphi Tekniği ve Kullanımı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 215-220.
Şahin, A. E. (2010). Professional status of elementary teaching in Turkey: a Delphi study. Teachers and Teaching: theory and practice, 16(4), 437-459.
Terzi, H., & Gazioğlu, C. (2014). Pozitif Emniyet Kültürü Temel Öğelerini Esas Alan Kazasay Olayları (Near Miss) Raporlama Sistemi. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 6(1), 23-58.
UK Health and Safety Executive, (2006). Developing process safety indicators: a step-by-step guide for chemical and major hazard industries.
Verstraeten, J. G., Roelen, A. L. C. and Speijker, L. J. P. (2014). Safety performance indicators for system of organizations in aviation. Aviation Safety and Certification of new Operations and Systems Grant Agreement No: 314299.