COĞRAFYA EĞİTİMİ İÇİN BİR ÖĞRENME MEKÂNI: MÜZELER

Müzeler çağdaş eğitim paradigmalarında okuldaki öğrenme süreçlerini destekleyen tamamlayıcı eğitim mekânları olarak görülmekte ve öğrencilere zengin öğrenmeler sağlamaktadır. Coğrafyanın; insanı mekânı ve bunların karşılıklı etkileşimini konu alan yapısı ile müzelerin bu etkileşimin ürünlerini içermesi müzelerin coğrafya eğitiminde kullanılmasını kolaylaştırmaktadır. Buna karşın müzeler, coğrafya eğitiminde sınırlı sayıda yapılan çalışmalara konu olmuştur. Bu bağlamda coğrafya dersinde müzelerin nasıl kullanılacağına ilişkin yapılacak yeni çalışmalar, öğretmenlerin doğrudan uygulama imkânı bulacağı örnekler olması nedeniyle önem arz etmektedir. Bu manada yapılan çalışmada coğrafya eğitiminde müzelerin kullanımına ilişkin bir uygulama önerisi geliştirmek amaçlanmıştır. Tasarım sürecinde öncelikle coğrafya öğretmenleri ve alan uzmanlarının görüşleri alınarak coğrafya dersi öğretim programında yer alan bir kazanım belirlenmiştir. Daha sonra bu kazanıma yönelik, müze eğitimi öncesinde yapılması gereken ön hazırlıkları içeren “çalışma yaprağı”, müze eğitimi sırasında yapılabilecek etkinlikleri içeren “uygulama yönergesi” ve müze eğitimi sonrasında sınama durumlarını ölçmeyi amaçlayan “ölçme-değerlendirme etkinlikleri” tasarlanmıştır. Tasarlanan uygulama önerisinin yapı ve görünüş geçerliliğin sağlanması için iki coğrafya eğitimi alan uzmanı ve bir dil uzmanı görüşüne alınmıştır. Gelecekte yapılacak araştırmalarda coğrafya öğretim programında yer alan farklı kazanımlar dikkate alınarak belirlenen tasarım çerçevesinde, zenginleştirilmiş uygulamalar gerçekleştirilmesi önerilebilir. Ayrıca müzelerin coğrafya eğitiminde kullanılmasıyla ilgili yapılacak deneysel çalışmalarda tasarlanan uygulama örneği kullanılarak, öğrencilerin coğrafya dersine ilgileri ve tutumları arasındaki ilişkiler incelenebilir.

A LEARNING PLACE FOR GEOGRAPHIC EDUCATION: MUSEUMS

In contemporary educational paradigms, museums are seen as complementary educational spaces that support learning processes at school and provide students with rich learning. Geography, having an interactive structure with human and spaces and reciprocally along with museums containing products of those interactions simplifies the use of them in education. On the other hand, museums have been the subject of a limited number of studies in geography education. In this context, new studies on how to use museums in geography lessons are important because they will be examples for teachers and an opportunity to apply them directly. In this sense, it is aimed to develop an application proposal regarding the use of museums in geography education. In the design process, an achievement in the geography curriculum was determined by taking the opinions of geography teachers and field experts first. Next ,a "worksheet", which includes the preliminary preparations to be made before the museum education, "implementation instructions" that include the activities that can be done during the museum education, and an "assessment-evaluating activities" that aim to measure the testing situations after the museum education were designed for this achievement. In order to ensure the construct and face validity of the designed application proposal, two geography education experts and a language expert were consulted. For future researches, more enriched applications within the framework of the design can be suggested, bearing the various educational attainments in the geography curriculum in mind. In addition, the relationships between students' interests and attitudes towards the geography lesson can be examined by using the application sample designed in experimental studies on the use of museums in geography education.

PDF

___

Abacı, O. (2005). Çocuk ve müze. Morpa Kültür.
Akyürek, T. (2011). İlköğretim I. kademe görsel sanatlar dersinde müze eğitiminin tarh ve kültür bilinci oluşturulmasındaki önemi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
Altın, B. N. & Oruç, S. (2007).Tarih ve coğrafya eğitiminde müze eğitimi ve yaratıcı drama. I. Ulusal İlköğretim Kongresi’nde sunulan bildiri. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Anderson, D., Lucas, K. B., Ginns, J.S. &, Lynn, D. (2000). Development of knowledge about electricity and magnetism during a visit to a science museum and related post-visit activities. Science Education, 84. 658 - 679.
Anderson, D., Kisiel, J. & Storksdieck, M. (2010). Understanding teachers' perspectives on field trips: discovering common ground in three countries. The Museum Journal, 49. 365 - 386.
Ata, B. (2002). Müzelerle ve tarihî mekânlarla tarih öğretimi: tarih öğretmenlerinin “müze eğitimine” ilişkin görüşleri [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Gazi Üniversitesi.
Atalay, N. (2011). İlköğretim I. kademede müze eğitiminin görsel sanatlar kültürüne etkileri [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Marmara Üniversitesi.
Atilla, U. (2017). Görsel sanatlar dersi müze eğitimi konusunun 8. sınıf öğrencilerinin sanatsal değerlendirme yapabilmelerine olan etkilerinin incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi.
Aydoğan, Y. (2020). Kültürel miras bilinci kazanımıyla ilgili müze eğitimi dersi üzerine bir durum çalışması [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Anadolu Üniversitesi.
Bayraktar, H. (2006). Konya merkezindeki müzelerin ve tarihi mekânların tarih öğretiminde kullanılmasına ilişkin lise tarih öğretmenlerinin görüşlerinin değerlendirilmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
Behrendt, M. & Franklin, T. (2014). A review of research on school field trips and their value in education. International Journal of Environmental and Science Education, 9(3), 235-245.
Buyurgan, S. (2007). Tarih dersi kapsamında programlı bir müze ziyareti. Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu’nda sunulan bildiri. Bakü.
Buyurgan S (2017). Verimli bir müze ziyaretini nasıl gerçekleştirebiliriz? Milli Eğitim, 46(214), 317 - 343.
Buyurgan, S. (2019). Müzede eğitim. Öğrenme ortamı olarak müzeler. Pegem Akademi.
Buyurgan, S. & Mercin, L. (2010). Görsel Sanatlar Eğitiminde Müze Eğitimi ve Uygulamaları. GÖRSED Yayınları.
Çelebi, D. (2012). Disiplin temelli sanat eğitimi modelinde müze eğitimi ve uygulamalarının yeri ve ülkemizdeki uygulama olanakları [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
Çerkez, S. (2019). Sosyal bilgiler dersinde müze eğitimine dayalı öğretim uygulamalarının öğrencilerin akademik başarısına ve tutumlarına etkisi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kastamonu Üniversitesi.
Demir, A. (2015). Sosyal bilgiler öğretim programında müze eğitimiyle ilişkilendirilen kazanımların gerçekleştirilmesine yönelik sosyal bilgiler öğretmenlerinin yaklaşımları (Tokat ili örneği) [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
Ekelik, H. G. (2010). Sosyal bilgiler derslerine müze faaliyetlerinin planlanması (Konya müzeleri örneği) [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi.
Falk, J. & Dierking, L. (2010). School field trips: assessing their long‐term ımpact. Curator: The Museum Journal, 40(3), 211-218.
Genç, S. & Buyurgan, S. (2018). Oyuna dayalı müze etkinliklerinin öğrenci erişi ve görsel sanatlar dersine karşı tutumları üzerine etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 19(3), 687-699.
Göğebakan, Y. & Buyurgan, S. (2013). Öğrencilerin kültür varlıklarını tanıma ve sahip çıkma ile ilgili kazanımlarını gerçekleştirme bakımından görsel sanatlar ve sosyal bilgiler derslerinin ilişkilendirilmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(1), 191-205.
Gülbetekin, M. (2021). Müzeleriṅ coğrafya eğitiminde kullanılması. 5. Uluslararası Bilimsel Çalışmalar Kongresi’nde (UBCAK) sunulan bildiri. Ankara.
Gürken, T. (2004). İlköğretim II. Kademe müze eğitiminin önemi üzerinde araştırma. Bursa örneğinde [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Uludağ Üniversitesi.
Gürbüz, E. (2017). Sınıf öğretmenlerinin müze eğitimine ilişkin görüşlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
Hacısalihoğlu, Ö. (2013). Orta öğretim görsel sanatlar eğitiminde tarihi çevre ve müze bilincinin incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
Haden, C. (2010). Talking about science in museums. Child Development Perspectives, 4(1), 62 - 67.
İnce, Z. (2019). Müzelerin coğrafya eğitimine katkısı: İslam bilim ve teknoloji tarihi müzesi. Ulakbilge, 58 476– 492. doi: 10.7816/ulakbilge-09-58-10
Karadeniz, C. & Çıldır, Z. (2014). İngiltere’de Müze Eğitimi “Londra’dan İzlenimler.’’ Kalem Kitap.
MEB Ortaöğretim Tarih 9 Ders Kitabı (2019). Devlet kitapları.
Memiş, E. (2002). Genel tarih. Tablet Yayınları.
Meydan, A. & Akkuş, A. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin tarihi ve kültürel değerlerin kazandırılmasındaki önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 29, 402-422. https://doi.org/10.14781/mcd.92390
Nuzzacı, A. (2006). General education and museum education: between singularity and plurality. Revista Complutense de Educación, 17(1), 65-75.
Onur, B. (2012). Çağdaş müze eğitim ve gelişim. Müze psikolojisine giriş. İmge.
Önder, A., Abacı, O. & Kamaraj, I. (2009). “Müzelerin eğitim amaçlı kullanımı projesi”: İstanbul arkeoloji Müzesi’ndeki marmara örneklemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(25), 103-117.
Özbek, G., Akyol, A. A. & Akyol, A. K. (2017). Ankara’daki müzelerin eğitim işlevleri açısından incelenmesi. Milli Eğitim, 46(214), 137-153.
Özçelik, N. (2004). İlk çağ tarihi ve uygarlığı. Nobel Yayın Dağıtım.
Özsoy, V. (2002). Sanat (resim) eğitiminde müze ve okul işbirliği ve müzeye dayalı bazı öğretim yöntemleri. Milli Eğitim Dergisi, 153-154, 5-17.
Paykoç, F. & Baykal S. (2000). Müze pedagojisi: kültür, iletişim ve aktif öğrenme ortamı olarak müzelerin etkinliğine ilişkin bir çalışma. Müzecilikte yeni yaklaşımlar küreselleşme ve yerelleşme. Tarih Vakfı Yayınları.
Ramey-Gassert, L. (1997). Learning science beyond the classroom. The Elementary School Journal, 97(4), 433- 450.
Seidel, S. & Hudson, K. (1999). Müze eğitimi ve kültürel kimlik. Yay. Haz. Bekir ONUR, (Çev. Bahri ATA), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yayınları.
Song, L., Golinkoff, R. M., Stuehling, A., Resnick, I., Mahajan, N., Hirsh-Pasek, K., & Thompson, N. (2017). Parents' and experts' awareness of learning opportunities in children's museum exhibits. Journal of Applied Developmental Psychology, 7(49), 39-45.
Şişman, Z. B. (2019). Sosyal bilgiler öğretiminde kültürel varlıklara ilişkin öğrencilerde farkındalık bilinci oluşturmada müze eğitiminin etkisi (Malatya ili örneği) [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İnönü Üniversitesi.
Usbaş, H. (2010). Okul öncesi müzelerden yararlanma programının 6 yaş çocukları üzerindeki etkilerinin incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi.
Utku, Ç. (2008). İlköğretim 5.sınıf düzeyi sanat eğitiminde müze eğitiminin öğrencilerin tutumlarına etkisi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
Ünal, F & Pınar, Y. (2017). Erken çocukluk eğitiminde müze deneyiminin rolü. İdil, 6(38), 2899-2917.
Yılmaz, K. & Şeker, M. (2011). İlköğretim öğrencilerinin müze gezilerine ve müzelerin sosyal bilgiler öğretiminde kullanılmasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 3(8), 21-39.