AN ANALYSIS OF PERCEIVED SOCIAL SUPPORT AND HOPELESSNESS LEVELS FROM FAMILIES WITH SCHIZOPHRENIC PATIENTS IN TERMS OF VARIOUS VARIABLES

Bu araştırmada şizofreni hastası olan ailelerin Algılanan sosyal destek ve umutsuzluk arasındaki anlamlılık düzeyi incelenmiştir. Araştırmanın bağımsız değişkenlerini "cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim durumu, sosyal güvence, aile tipi değişkenleri; bağımlı değişkenleri ise umutsuzluk ve algılanan sosyal deste değişkenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın genel evreni, Konya Merkez ve ilçelerinde yaşayan Şizofreni hastası olan ailelerden oluşmaktadır. Araştırma örneklemi Konya'da yaşayan Şizofreni hastası olan ailelerden uygun örnekleme yöntemi ile seçilmiş 152 Şizofreni hastası olan ailelerden oluşmaktadır. Hasta Ailelerinin Algılanan Sosyal Destek düzeyinin belirlenmesinde "Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği", Umutsuzluk düzeyinin belirlenmesinde ise "Beck Umutsuzluk Ölçeği" kullanılmıştır. Algılanan sosyal destek ve umutsuzluk puan ortalamalarının cinsiyet, medeni durum, sosyal güvence, aile tipi, eğitim durumu, yaş, medeni duruma göre grupların ortalamaları arasındaki farkın önem kontrolü t testi ile yapılmıştır. Umutsuzluk ve Algılanan Sosyal Destek puanları arasındaki ilişkinin analizinde ise Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı tekniğinden yararlanılmıştır. Algılanan sosyal destek düzeyinin ve umutsuzluk düzeyinin yaş, eğitim durumu değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı varyans analizi ile test edilmiş, ileri analiz olarak Tukey Testi kullanılmıştır. Araştırma bulguları, şizofreni hastası olan ailelerin yaş değişkenine göre algılanan Umutsuzluk puanlarının "toplam umutsuzluk, umut ve gelecekten beklenti" puanlarına göre anlamlı ölçüde farklılaşmadığını ancak "motivasyon alt boyutunda" farklılaştığını ortaya koymuştur. Şizofreni hastası olan ailelerin algılanan sosyal destek puanları ile umutsuzluk puanları arasında negatif ilişki bulunmuştur. Algılanan sosyal destek arttıkça umutsuzluk puanları düşmektedir

ŞİZOFRENİ HASTASI OLAN AİLELERİN ALGILANAN SOSYAL DESTEK VE UMUTSUZLUK DÜZEYLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

In this study, the significance levels between perceived social support and hopelessness of families with schizophrenia were examined. The independent variables of this study were; gender, age, marital status, educational status, social security and family type. Dependent variables are hopelessness and perceived social support. The general scope of the study consists of families with schizophrenic patients, which are living in Konya and districts of Konya. The sample of the research was selected by a random cluster sampling method from families with schizophrenic patients living in Konya. The sample of the study consists of 152 families with schizophrenic patients. To determine the level of Perceived Social Support of the patient's families, "Multidimensional Perceived Social Support Scale" was used and to determine de the level of hopelessness, the "Beck Hopelessness Scale" was used. The average of the perceived social support and hopelessness scores were compared by gender, marital status, social security, family type, educational status, age, marital status and the difference between the groups' averages, were assessed using the t test. The analysis of the relationship between Hopelessness and Perceived Social Support scores was made by help of the Pearson Moments Product Correlation Coefficient technique. Whether the perceived level of social support and hopelessness differes according to the age and educational status variables or not, were tested by variance analysis and Tukey Test was used as a further analysis. Findings obtained in the research; it was observed that the perceived hopelessness scores according to age variables in families with schizophrenic patients did not differ according to the total hopelessness, hopes, and future expectation scores; but in contrast, it became different in their motivational subscale. According to the results of the research; a negative relationship was found between the perceived social support scores of families with schizophrenic patients and the hopelessness scores of families with schizophrenic patients. As perceived social support increases, hopelessness scores decrease

PDF

___

Aydoğan-Akıncı, A. (1999). Özürlü çocuğa sahip anne-babaların umutsuzluk düzeylerinin belirlenmesi, Yayınlanmamış Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Beckerleg, S. (1994). “Medical pluralism and islam in Swahili communities in Kenya”. Med Anthropol Q, 8: 299- 313.
Birchwood, M. (1995). Early intervention in psychotic relapse, cognitive approaches to detection and management. In G. Haddock & P. Slade , Cognitive behavioural interventions with psychotic disorders . London: Routledge.
Chadda R K, Singh T B, Ganguly K K, (2007) Caregiver burden and coping a prospective study of relationship between burden and coping in caregivers of patients with schizophrenia and bipolar affective disorder. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol, 42, 923–930.
Campion J, Bhugra D, (1997) Experiences of religious healing in psychiatric patients in South India. Soc Psychiat and Psychiatric Epidemiol, 32,215-221.
Caqueo-Urı´zar A, Gutie´rrez-Maldonado J, (2006). Burden of care in families of patients with schizophrenia. Quality of Life Research, 15, 719–724.
Chan S W (2011) Global perspective of burden of family caregivers for persons with schizophrenia. Arch Psychiatr Nurs, 25,339-349.
Cohen S, Wills, (1985) Stress, social support and the bufereing hypothesis. Psychological Bulletin, 2,310-357
Cohen L, (1993) Racism Awareness Materials in Initial Teacher Training. Report to the Leverhulme Trust, 11–19 New Fetter Lane, London, EC4A 1N
Cohen L, Manion L, Morrison K R B, (2004) A Guide to Teaching Practice (fifth edition). London, Routledge.
Cook, J.A., Lefley, H.P., Pickett, S.A., (1994) Age And Family Burden Among Parents of Offspring With Severe Mental İliness, American J.Orthopsychiatry, 64, 3, 435-445
Gülseren L, Cam B, Karakoç B, Yiğit T, Danacı AE, Cubukçuoğlu Z, Taş C, Gülseren S, Mete L. (2010) The perceived burden of care and its correlates in schizophrenia. Turk Psikiyatri Derg 21,203-212.
Danacı AE, Karaca N, Deveci A. (2005) Evaluation of the relationship between the social functioning and family functioning in schizophrenia. Türkiye’de Psikiyatri, 7,103-108
Doğan, S., Doğan, O., Tel, H., Çoker, F., Polatöz, Ö., Başeğmez Doğan, F. (2002). Şizofrenide Psikososyal Yaklaşımlar: Ayaktan Hastalar. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3,69-74.
Durak, A. ve Palabıyıkoğlu, R. (1994). Beck umutsuzluk ölçeği geçerlik çalışması. Kriz Dergisi, 2(2), 311-319.
Ebrinç S, Çetin M, Bașoğlu C ve ark. (2001) Șizofren hasta ve ailelerinde aile ișlevselliği, sosyal destek ve duygu dıșavurumunun incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2(1) , 5-14.
Eker D., Arkar H, Yaldız H, (2001) Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’nin Gözden geçirilmiş Formunun Faktör Yapısı, Geçerlik ve Güvenirliği, Türk Psikiyatri Dergisi 12(1), 17–25,
Karancı AN (1997)Şizofreni Hasta Yakınlarını Dünyası: Nedensel Atıflar, Yükler ve Umutlar, Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi, 5(2), 42-45
Glynn SM, Cohen AN, Dixon LB, Niv N. (2006) The potential impact of the recovery movement on family interventions for schizophrenia:opportunities and obstacles. Schizophr Bull , 32, 451-463
Gölalmış,Erhan;G.,(2005). Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Annelerin Umutsuzluk,Karamsarlık,Sosyal Destek Algılarının ve Gelecek Planlarının İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi , Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Greenberg,J.S.,Seltzer,M.M.,Greenley,J.R.(1993), Aging parents of adults with disabilities:the grafitions and frustrations of later life caregiving.The Gerontologist,33(4),542-550.
Gümüş AB. (2006) Şizofreni hastalarının ve yakınlarının sağlık eğitimi gereksinimleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 7, 33-42.
Gürhan N (1995) Şizofren Hastaların Sosyal Destek, Hastalık ve Stresle baş etmelerinin Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara, Hacettepe Üniversitesi.
Heller, T., Factor, A. (1988). Permanancy planning among black and white family caregivers of older adults with mental retardation. Mental retardation, 26 (4), 203- 208.
Hong S-I. (2009) Understanding Patterns of Service Utilization Among Informal Caregivers of Community Older Adults. The Gerontologist Advance Access Published, 1-13.
Horton TV, Wallander JL (2001). Hope and social support as resilience factors against psychological distress of mothers who care for children with chronic physical conditions.Rehab Psychol 46, 382-99.
İncebük AB (1983) Gölbaşı Ruh Sağlığı Merkezinde Yatmakta Olan Hastaların Ailelerinin Hasta Bireyle İlgili Güçlüklerinin incelenmesi, Türk Hemşireler Dergisi, (2),33-35.
Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
Kulhara P, Avasthi A, Sharma A ve ark. (2000) Magico-religious beliefs in schizophrenia: A study from North India. Psychopathology, 33,62-68.
Kutlu, (1998). Özürlü çocuğu olan ana- babaların umutsuzluk düzeyleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun
Loukissa DA (1995) Family Burden in Chorinicc Mental İllnes; a Review of Research Studies,Journal of Advanced Nursing, 21, 248-255.
Maldonado, G.J., & Urizar, A.C. (2007). Effectiveness of psychoeducational intervention for reducing burden in latin american families of patients with schizophrenia. Quality of Life Research, 16, 739-747
Okyayuz H. Ü., (1999) Sağlık Psikolojisi, Ankara:Türk psikologlar Derneği Yayınları No:19.
Öner,H.,(1999), Şizofrenik Hasta Yakınlarının Hastalıkla İlgili bilgileri ve Destekleme Yaklaşımları, Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi, Ankara ,Hacettepe Üniversitesi , Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Öz F, (2004)Sağlık Alanında Temel Kavramlar, Ankara: İmaj iç ve Dış Ticaret AŞ
Ünal S, (2000) Şizofrenide öznel yaşantılar ve duyguların ifadesi, Klinik Psikiyatri dergisi, 3(2), 131–136.
Pelletier, L, Godin, G., Lepage, L, Qussault, G. (1994). Social support received by mothers of chorinically ill children. Canadian Journal of Behavioural Science. 30, 115-131.
Procidano Me, Heler K, (1983) measures of perceived social support from friends and from family. There vali dation studies, Amirican journal of communuty psychology,11, 1–24
Saunders, J.C. and Byrne, M.M. (2002) A thematic analy sis of families living with schizophrenia. Archives of Psychiatric Nursing, 16, 217-223.
Savaşır, I. ve Şahin. N. H. (1997). Bilişsel- Davranışçı Terapilerde Değerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları
Seber, G., Dilbaz, N., Kaptanoğlu, C., ve Tekin, D. (1993). Umutsuzluk Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenirliği. Kriz Dergisi, 1 (3), 139-142.
Sorias O, (1988a) Sosyal Destek Kavramı, , Ege üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 27, 1,
Sorias, O, (1988b) Sosyal Desteklerin Ruhsal Sağlığı Koruyucu Etkisinin Depresyonlu ve Sağlıklı Kontrollerde Araştırılması, Ege üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, Sayı 7, İzmir.
Sorias, O., (1988c) Sosyal Destek ve Ruh Sağlığı , Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi dergisi ,27(1), 359-363.
Tang Y, Zhang W, Chen K, Feng S, Ji Y, Shen J, Reiman EM, Liu Y. (2006)Proc Natl Acad Sci USA. 103,10775– 10780.
Tel,H.,(1999), Şizofrenik Hasta Ailelerinin Hastalık Semptomlarını Ele Alma ve Stresle baş etmelerine Psikoeğitimsel Yaklaşımın İncelenmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara ,Hacettepe Üniversitesi , Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Tuna, A.,(1999). Akıl Hastalarının Sosyal Red Durumunun Hasta Ailesi Üzerindeki Etkilerinin Araştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İ.Ü.Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Ünal S, Kaya B, Çekem B, Özışık HI, Çakıl G, Kaya M. (2004). Şizofreni, iki uçlu duygudurum bozukluğu ve epilepsi hastalarında aile işlevlerinin karşılaştırılması. Türk Psikiyatri Dergisi 15, 291-299.
Tüzer V, Zincir S, Başterzi AD, Aydemir Ç, Kısa C, Göka E. (2003) Şizofreni hastalarında aile ortamı ve duygu dışavurumunun değerlendirilmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi 6, 198-203
Ünal G. (2003). Bipolar affektif bozukluğu olan hastaların aile işlevlerinin değerlendirilmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 16, 39-45
Ünal S, (2000) Şizofrenide öznel yaşantılar ve duyguların ifadesi, Klinik Psikiyatri dergisi, 3(2), 131–136.
Velioğlu P (1983) Psikiyatri Hastalarının Kişisel Sorunlarını Tartışmak İçin Yaklaştığı Personel Kategorileri, Türk Hemşireler Dergisi, (4),6-10.
Wallston,B. S., Alagna,S. W. DeVellis, B. M. & DeVellis, R. F. (1983). Social support andphysical health, Health Psychology,4,367-391
Yalvac HD, Kotan Z, Ünal S (2015) Şizofreni hastalarında çare arama davranışı ve ilişkili faktörler: Türkiye'nin doğusunda ve batısındaki iki popülasyon arasında karşılaştırmalı bir çalışma. Düşünen Adam, 28,154-161.
Yaşan A, Gürgen F (2004) Psikiyatri ve fizik tedavi polikliniklerine başvuran hastaların geleneksel yardım arama davranışının karşılaştırılması. Dicle Tıp Dergisi, 31(3), 20-28
Yıldız M., (2005) Şizofreni Hastalığını Anlamak ve Onunla Yaşamayı Öğrenmek, İstanbul: Okuyan Us Yayınları.
Zimet GD, Powel SS, Farley GK ve ark. (1990) Psychometric characteristics of the Multidimensional Scale of Perceived Social Support, J. Pers Assess, 55, 610–617.