Kıbrıs Türklerinin Varoluş Mücadelesinde 27-28 Ocak Olaylarının Önemi

Kıbrıs’ın İngiliz yönetimine geçmesini Enosis hayallerini gerçekleştirmek için fırsat olarak değerlendiren Rumlar, İngilizlerin tarafgir tutumundan ve hoşgörüsünden faydalanarak Enosis için gayret sarfetmeye başlamışlardır. İngiliz yönetimi döneminde Kıbrıs Türkleri ekonomik, siyasal ve kültürel yönden zor durumda kalan taraf olmuş, Rumlar ise İngiltere’nin tarafgir tutumu sayesinde üstün konuma gelmişlerdir. Kıbrıs Türkleri, her türlü olumsuzluğa rağmen haklarını ve varlıklarını korumak için büyük bir mücadele vermişlerdir. Mesele, Rumların Enosis emellerine karşı Kıbrıs Türklerinin varoluş mücadelesi çerçevesinde gelişmiştir. Kıbrıs Türklerinin varoluş mücadelesinde 27-28 Ocak 1958’de yaşanan olaylar, İngiliz sömürge yönetimine karşı sergiledikleri tutumlarında değişikliğe neden olan önemli bir dönüm noktası teşkil eder. Bu olayları tetikleyen ise Kıbrıs’ta yayınlanan Bozkurt gazetesindeki, Dışişleri Bakanı Zorlu’nun açıklamalarına ilişkin haberin, “İngiltere taksimi kabul etti” şeklinde yanlış yorumlanması olmuştur. Haberin sevindirici etkisiyle sokağa çıkan Türk halkına karşı İngiliz Sömürge yönetimi aşırı şiddet uygulamış ve yaşanan olaylarda hayatını kaybedenler ve yaralananlar olmuştur. Kıbrıs’ta yaşanan üzücü olaylar Türkiye kamuoyunu da harekete geçirmiştir. Rum-Yunan ikilisinin oynadığı oyunlar ve amaçlarına ulaşmak için yaptıkları katliamların halkımıza, özellikle gençlere aktarılması, ders alınarak aynı acıların bir daha yaşanmaması için gereklidir. Bu çalışmada o günlere ait yazılı kaynaklar ve gazete haberleri incelenerek, Kıbrıs meselesinin bir dönemine ışık tutulması ve Kıbrıs Türklerinin tarihinde önemli bir yeri olan 27-28 Ocak Olaylarının incelenmesi hedeflenmiştir.

The Importance of the January 27-28 Events in the Struggle for Existence of the Turkish Cypriots

The Greek Cypriots, who considered the transfer of Cyprus to the British administration as an opportunity to realize their dreams of Enosis, started to strive for Enosis by taking advantage of the partisan attitude and tolerance of the British. During the British administration, the Turkish Cypriots were the side that was in a difficult situation economically, politically, and culturally, and the Greek Cypriots came to a superior position thanks to the partisan attitude of England. Despite all kinds of negativities, Turkish Cypriots have struggled to protect their rights and existence. The issue developed within the framework of the Turkish Cypriots' struggle for existence against the Enosis ambitions of the Greeks. The events that took place on 27-28 January 1958 in the struggle for the existence of the Turkish Cypriots constitute a critical turning point that caused a change in their attitudes towards the British colonial administration. What triggered these events was the misinterpretation of “Britain accepted the partition” in the news of Foreign Minister Zorlu’s statements in the Bozkurt newspaper published in Cyprus. British Colonial administration applied extreme violence against the Turkish people who took to the streets with the pleasing effect of the news. Some lost their lives and were injured in the incidents. The sad events in Cyprus have also mobilized Turkish public opinion. The games played by the Greek Cypriots-Greek duo and the massacres they committed in order to achieve their goals are transferred to our people, especially young people, and it is necessary to take lessons so that the same pains do not happen again. This study, by examining the written sources and newspaper reports of those days, is aimed to shed light on a period of the Cyprus issue and to examine the 27-28 January Events, which have an important place in the history of the Turkish Cypriots.

___

Akkurt, A. (1999). Türk mukavemet teşkilatı 1957-1958. İstanbul: Bayrak Matbaacılık.

…………. (2000). Kutsal kavgaların korkusuz neferi Dr. Niyazi Manyera. Lefkoşa: Akdeniz Haber Ajansı.

Bozkurt Gazetesi (Kıbrıs).

Cumhuriyet Gazetesi.

Coşar, Ö. S. (05 Şubat 1958). Kıbrıs’ta yeni tehlike.

Cumhuriyet Gazetesi, s.3. Haber 7 (31 Mart 2005). Rumlar 2005'i EOKA yılı ilan etti. Erişim adresi: https://www.haber7.com/dunya/haber/83901--rumlar-2005i-eoka-yili-ilanetti?ysclid=lb9lokhpkx347657652 Erişim tarihi: 04.12.2022.

Halkın Sesi Gazetesi (Kıbrıs).

Hürriyet Gazetesi.

İsmail, S. (1992). Kıbrıs Cumhuriyeti’nin doğuşu-çöküşü ve unutulan yıllar (1964-1974). Lefkoşa: KKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı.

…………. (1997). İngiliz yönetiminde Türk-Rum ilişkileri ve ilk Türk-Rum kavgaları, Lefkoşa: Kıbrıs Türk Mücahitler Derneği.

KKTC Milli Arşiv ve Araştırma Dairesi Belgeleri, Rf.No. 998, Kutu No. 32. KKTC Milli Arşiv ve Araştırma Dairesi Belgeleri, Şehitleri anma gecesi broşürü, Rf.No. 230, Kutu No. 320.

Manisalı, E. (2000). Dünden bugüne Kıbrıs. İstanbul: Gündoğan Yayınları.

Somuncuoğlu, S. (2003). Sorularla Belgelerle Kıbrıs-Çözüm mü? Çözülme mi?. Ankara: Türkiye Sağlık İşçileri Sendikası Yayınları.

Tolgay, A. (1998). Kanlı Noel Kıbrıs Türkü’nün ateşle sınavı. İstanbul: Kastaş. Yenidüzen Gazetesi (25 Aralık 2017). 2017’de çözüme çok yaklaşıldı, müzakereler sonuçsuz kaldı. Erişim adresi: https://www.yeniduzen.com/2017de-cozume-cok-yaklasildimuzakereler-sonucsuz-kaldi-97317h.htm Erişim tarihi: 04.12.2022.