Türkiye'de sofralık incir yetiştiriciliğinin mevcut durumu ve geleceği

Türkiye, dünyada kuru ve sofralık incir üretimi ve ihracatı yapan en önemli ülkedir. Türkiyenin sofralık incir ihracatı yaptığı en önemli ülkeler Almanya, Fransa, Hollanda ve İngilteredir. Son yıllarda, dünya piyasasında sofralık incire olan talep, artış eğilimindedir ve Türkiyenin sofralık incir ihracat potansiyeli henüz tam olarak kullanılamamaktadır. Türkiyenin 2010 ve 2011 yıllarındaki sofralık incir ihracat fiyatları ortalama 2-3 $/kg arasında değişim göstermiş ve bu değer ile taze meyve sektöründe en yüksek gelir getiren ürünler arasında yer almıştır. Mevcut durumda, sofralık incir ihracatımızın tamamına yakını Bursa Siyahı çeşidi ile gerçekleştirilmektedir. Bu çeşit Bursa ili dışında son yıllarda, erkenci yetiştiriciliğin avantajları nedeniyle, Akdeniz Bölgesindeki Adana, Hatay ve Mersin illerinde hızla yayılmaktadır. Ancak, mevcut üretimi arttırmak için Bursa Siyahı çeşidi yanında, tüketici tercihlerine uygun, erkenci ve geççi yeni çeşitlerle derim periyodunun uzatılması gerekmektedir. Bu amaçla, seleksiyon çalışmalarından elde edilen ümitvar genotiplerin bölgesel adaptasyonlarının yapılması yanında, kaliteli çeşit elde etmek için yeni ıslah programlarına kısa zamanda başlanılmalıdır.

Present status and future of table fig cultivation in Turkey

Turkey is most important country for both dried and table fig production or exportation in the world. Germany, France, Holland, and England are the most important countries for table fig exportation of Turkey. In recent years, table figs are an increasing trend in the world market and Turkeys table fig has not yet fulfilled for its export potential. Export prices of table fig in 2010 and 2011 years of Turkey ranged between 2 and 3 $/kg and this values were one of the highest revenue-generating product within the fresh fruit industry. Currently, all of the table fig exportation of Turkey is carried out with the Bursa Siyahı cultivar. In these days, the cultivar is expanding rapidly due to the advantages of early production in Mersin and Hatay provinces, the Mediterranean region. However, for a sustainable increase in fig production, there is a need to develop new table figs while considering the maturity period, quality, and preferences of the consumer. For this purpose, regional adaptation of the promising genotypes that are obtained from the selection is very important. Besides, new cultivars which are appropriate for consumer preferences should be development in new breeding studies as soon as possible.

PDF

___

Aksoy, U., Anaç, D., Eryuce, N. and T., Yoltaş, 1987. Determination and evaluation of the nutritient status of fig orchards in the Aegean region. Journal of Ege Univ. Fac. of Agric. 24(2): 21-35.
Aksoy, U., Mısırlı, A., Seferoğlu, G., Kara, S., Can, H.Z. and N., Şahin, 1993. Fig selection studies in Turkey. 24th Int. Hort. Cong., 21-27 August, Kyoto, Japan.
Aksoy,U. and D., Anaç, 1994. The effect of calcium chloride application on fruit quality and mineral content of fig. International symposium on post-harvest treatment of horticultural crops. Acta Hort. 368: 754-762.
Aksoy, U., 1995. Present status and future prospects of underutilized fruit production in Turkey. In (eds) Llácer G., Aksoy U., Mars M. Underutilized fruit crops in the Mediterranean region=Cultures fruitières sous-utilisées dans la région méditerranéenne. Zaragoza: CIHEAM-IAMZ, s.97-107.
Aksoy, U., Balci, B., Can, H.Z. and S., Hepaksoy, 2003a. Some significant results of the research-work in Turkey on fig. Acta Hort. 605: 173-181
Aksoy, U., Can, H.Z., Misirli, A., Kara, S., Seferoglu, G. and N., Şahin, 2003b. Fig (Ficus carica L.) selection study for fresh market in Western Turkey. Acta Hort. 605:197-203.
Aksoy, U., Zafer, H.C., Meyvacı, B. ve F., Şen, 2007. Kuru İncir: Türk Sultanları Çekirdeksiz Kuru Üzüm, Kuru Incir ve Kuru Kayısı. Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği, 139 s.
Anonim, 2008. İncirler ileksiz kaldı. Hasad Dergisi, 278: 64-65.
Anonim, 2012. Akdeniz İhracatçı Birlikleri. Yaş Meyve-Sebze İhracatçı Birliği Değerlendirme Raporu. http://www.yms.gov.tr/istatistik.aspx (15 Temmuz 2012)
Bostan, S.Z., İslam, A. and A., Aygün, 1998. A study on pomological characteristics of local fig cultivars in northern Turkey. Acta Hort. 480: 71-77.
Botti, C. and E., Muchnik, 1998. Fig production in Latin America. Acta Hort. 480:37-42
Cabrita, L.F., U. Aksoy, S. Hepaksoy and J.M., Leitao, 2001. Suitability of isozyme, RAPD and AFLP markers to assess genetic differences and relatedness among fig (Ficus carica L.) clones. Sci. Hort. 87: 261-273.
Crisosto, C.H., Bremer, V., Ferguson, L., G.M., Crisosto, 2010. Evaluating quality attributes of four fresh fig (Ficus carica L.) cultivars harvested at two maturity stages. HortScience. 45(4):707710.
Çakmak, B., Alayunt, FN., Akdeniz, R.C., Aksoy, A., HZ., Can, 2010. Assessment of the quality losses of fresh fig fruits during transportation. Tarım Bilimleri Dergisi. 16: 180-193
Çalışkan, O., 2003. Bazı incir çeşit ve tiplerinin Dörtyol koşullarındaki fenolojik, morfolojik ve meyve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış), Mustafa Kemal Üniversitesi, 178 s, Hatay.
Çalışkan, O. and A.A., Polat, 2008. Fruit characteristics of fig cultivars and genotypes grown in Turkey. Sci. Hort. 115: 360-367.
Çalışkan, O. and A.A., Polat, 2009. Determination of correlations among important fruit quality and plant characteristics of some fig genotypes. 4th International symposium on Fig, Meknès, Morocco 29 September 03 October 2009. Abstact Book.
Çalışkan, O. 2010. Hatayda yetiştirilen incir genotiplerinin morfolojik ve meyve kalite özelliklerinin belirlenmesi ve moleküler karakterizasyonu. MKÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Bölümü (Doktora Tezi), Hatay, 473s.
Çalışkan, O. and A.A., Polat, 2011. Phytochemical and antioxidant properties of selected fig (Ficus carica L.) accessions from the eastern Mediterranean region of Turkey. Sci. Hort. 128: 473478.
Çalışkan, O., A.A., Polat, 2012a. Morphological diversity among fig (Ficus carica L.) accessions sampled from the eastern Mediterranean region of Turkey. Turk. J. Agric. For. 36: 179-193.
Çalışkan, O., Polat, A.A., Celikkol, P., M., Bakir, 2012b. Molecular characterization of autochthonous Turkish fig accessions. Spanish J. Agric. Res. 10 (1): 130-140
Çalışkan, O., S., Bayazit, 2012c. İncir yertiştiriciliğinde ilekleme ve önemi. MKÜ Ziraat Fakültesi Dergisi. 17(1): 47-61.
Çelikel, F.G. and I., Karacali, 1992. Effects of harvest maturity and precooling on fruit quality and shelf-life of the Bursa Black fig variety. 1st National Hortic. Cong. Vol. 1: 437-441.
El-Rayes, R., 1995. The fig tree in the Mediterranean region and in Syria. In (eds) Llácer G., Aksoy U., Mars M. Underutilized fruit crops in the Mediterranean region = Cultures fruitières sous-utilisées dans la région méditerranéenne. Zaragoza: CIHEAM-IAMZ, s.79-83.
Erbay, B., Dolgun, O., B., Ertan, 2011. Sensorial and chemical differences between organic and conventional grown figs (Ficus carica L. cv. Sarilop). African J. Agric. Res. 6(6): 3911-3918.
Eroğlu, A.Ş., 1982. İncir seleksiyonu. İncir Araştırmaları Projesi. Erbeyli Zirai Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Aydın.
Ersoy, N., Gözlekci, S. and L., Kaynak, 2003. Studies on changes of carbohydrates in the leaves of fig (ficus carica L. cv. Beyaz Orak) grown in the Mediterranean conditions. Acta Hort. 605:263-267
FAO, 2012. http://faostat.fao.org/site/567/default.aspx#ancor
Ferguson, L., Michailides, TJ. and H.H., Shorey, 1990. The California fig industry. Horticultural Reviews. S. 409-490.
Flaishman, M.A., Rodov, V. and E., Stover, 2008. The Fig: Botany, Horticulture, and Breeding. Horticultural Reviews. 34: 113-197.
Gaaliche, B., Trad, M. and M., Mars, 2011. Effect of pollination intensity, frequency and pollen source on fig (Ficus carica L.) productivity and fruit quality. Sci. Hort. 130: 737742.
Gözlekçi, S., Erkan, M., Karaşahin, I. and G., Şahin, 2008. Effect of 1-Methylcyclopropene (1-MCP) on fig (Ficus carica cv. Bardakci) storage. Acta Hort. 798:325-330
Gözlekçi, Ş., 2010. Selection studies on fig (Ficus carica L.) in Antalya province of Turkey. African J. Biotech. 9(46):7857-7862.
Gözlekçi, Ş., Kafkas, E., S., Ercişli, 2011. Volatile compounds determined by HS/GC-MS technique in peel and pulp of fig (Ficus carica L.) cultivars grown in Mediterranean region of Turkey. Not. Bot. Horti Agrobo. 39(2):105-108
Grassi, G. and M., Santonastaso, 1998. The fig growing in Italy: The present state and problems. Acta Hort. 480:31-36
Hernández Méndez, MT., Rodriguez, CG., M.J., Bernalte García, 2003. Sensory quality of cv. Tiberio breba. Acta Hort.605:233-235.
Ilgin, M. and A.B., Küden, 1996. Table fig selection study in the Kahramanmaras province of Turkey. Acta Hort. 441:351-358.
Ilgin, M. and A.B., Küden, 1998. Pollination and development of the flowers of the male and female fig types selected in Kahramanmaras province of Turkey. Acta Hort. 480:121-124
Ikten, H., Mutlu, N., Gulsen, O., Kocatas, H., U., Aksoy 2010. Elucidating genetic relationships, diversity and population structure among the Turkish female figs. Genetica 138:169177.
Karadeniz, T. 2003. A study on some fruit characteristics and propagations of these by hardwood cuttings of local fig cultivars grown in Ordu (Turkey). Acta Hort. 605:107-112
Karadeniz, T. 2008. Clonal selection in patlican cv. at Black Sea region of Turkey. Acta Hort. 798:135-138
Kaşka, N., Küden, A.B., Küden, A. ve S., Çetiner, 1990. Ege bölgesi incirleri ile Çukurova bölgesinden selekte edilen incirlerin Adanaya adaptasyonu üzerine çalışmalar. Ç.Ü.Z.F. Dergisi., 5(4): 77-86.
Kaynaş, N., Kaynaş, K. and A.R., Sütçü, 1998. Studies on fruit maturity of the Bursa Siyahi Fig Cultivar. Acta Hort. 480: 271-276
Kutlu, E. and U., Aksoy, 1998. Further evaluation of selected sarılop (calimyrna) clones. Acta Hort. 480: 265-275.
Küden, A. B., 2000. Propagation of germplasm. aplication of biotechnology and molecular and breeding, general breeding and evaluation of temperate zone fruits for tropics and subtropics. Acta Hort. 522: 247-252.
Küden, A.B., Bayazit , S. and S., Çömlekcioglu, 2008. Morphological and pomological characteristics of fig genotypes selected from Mediterranean and South East Anatolia regions. Acta Hort. 798: 95-102
Mansour, K.M., 1995. Underutilized fruit crops in Egypt. In (eds) Llácer G., Aksoy U., Mars M. Underutilized fruit crops in the Mediterranean region=Cultures fruitières sous-utilisées dans la région méditerranéenne . Zaragoza: CIHEAM-IAMZ, s.13-19.
Michailides, T.J., and D.P., Morgan, 1998. Spread of endosepsis in Calimyrna fig orchards. Ecology and Population Biology. 88(7): 637-647.
Nouani, A., Dako, E., Morsli, A., Belhamiche, N., Belbraoet, S., Bellal, M.M. and A., Dadie, 2009. Characterization of the coagulant extracts derived from artichoke flower (Cynara scolymus) and from the fig tree latex (Ficus carica) in light of their use in the manufscture of traditional cheeses in Algeria. J. Food Tech. 7(1): 20-29.
Özbek, S., 1949. Ege incir çeşitleri üzerinde bir araştırma. A.Ü.Z.F. Dergisi. 98:1-15
Özbek, S. 1978. Özel Meyvecilik. Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Yayınları, 128. Ders Kitabı, Adana.
Özen, M., Çobanoğlu, F., Koçataş, H.,Tan, N., Ertan, B., Şahin, B., Konak, R., Doğan, Ö., Tutmuş, E., Kösoğlu, İ., Şahin, N. ve R., Özkan, 2007, İncir Yetiştiriciliği, T.C. Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Aydın.
Özer, K.B. and F., Sen, 2003. Effects of some postharvest treatments on preserving quality of yediveren fig fruits. Acta Hort. 605:211-218
Polat, AA. and O., Çalışkan, 2008. Fruit characteristics of table fig (Ficus carica) cultivars in subtropical climate conditions of the Mediterranean Region. New Zealand J. Crop Ho. Sc., 36: 107-115.
Polat, AA. and O., Çalışkan, 2009. Effect of different environments on fruit characteristics of table fig (Ficus carica L.) cultivars. 4th International symposium on Fig, Meknès, Morocco 29 September 03 October 2009.
Rahemi, M. and M., Jafari, 2008. Effect of caprifig type on quantity and quality of Estahban dried fig Ficus carica cv. Sabz. Acta Hort. 798: 249-252.
Salhi-Hannachi, A., Chatti, K., Saddoud, O., Mars, M., Rhouma, A., Marrakchi, M. and M., Trifi, 2006. Genetic diversity of different Tunisian fig (Ficus carica L.) collections revealed by RAPD fingerprints. Hereditas. 143: 15-22.
Storey, W.B. 1975. Figs (ed. J. Janick, J. N. Moore), Advances in Fruit Breeding. Purdue Univ. Press, West Lafayette, 568-589.
Şahin, N. 1998. Fig adaptation studies in Western Turkey. Acta Hort. 480:61-70
Şimşek, M., 2009. Evaluation of selected fig genotypes from Southeast Turkey. Afr. J. Biotec. 8 (19): 4969-4976
Şimşek, M., Küden, AB., 2010. Selection of fig genetic material under Diyarbakır conditions. Inter. J. Botany, 6(3): 251-258.
Şimşek, M., 2011. A study on selection and identification of table fig types in East Edge of Firat river. Asian J. Ani. Vet. Adv. 6(3): 265-273.
Trichopoulou A, Vasilopoulou E, Georga K, Soukara S. and V., Dilis 2006. Traditional foods: Why and how to sustain them. Trends Food Sci. Tech. 17: 498504.
TUİK, 2012. http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul. (10 Mayıs 2012).
Uzun, H.I., Polat, I. and S., Gözlekci, 2003. Molecular identification of Turkish fig cultivars by fruit and leaf isozymes. Acta Hort. 605:45-50
Vinson, J.A. 1999. The functional food properties of figs. Cereal Food World, 4: 8287.
Watson, L., and M.J., Dallwitz. 2004. The families of flowering plants: Descriptions, illustrations, identification, and information retrieval. http://biodiversity.uno.edu/delta.