MEVLÜT TÜRK, GAMZE BAYRAM, EMİNE BUDAKLI ÇARPICI, Necmettin ÇELİK

Sekonder mera vejetasyonunda farklı ölçüm metodlarının karşılaştırılması ve mera durumunun belirlenmesi

Bu araştırma 2002 yılında Uludağ Üniversitesi Kampus alanı içerisindeki bir sekonder mera vejetasyonunda bulunan türlerin teşhisi, vejetasyon ölçüm metodlannın karşılaştırılması ve mera durumunun belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Vejetasyon ölçüm metodlarmdan transekt, lup ve nokta çerçeve metodu kullanılarak tür bazında, bitki ile kaplı alan, frekans, botanik kompozisyon ve kalite derecesi belirlenmiştir. Bitki ile kaplı alan transekt metodunda % 80.86, lup metodunda % 90.43 ve nokta çerçeve metodunda % 89.00 olarak belirlenmiştir. Botanik kompozisyon içerisinde en fazla payı transektte % 38.54, lupta %43.16 ve nokta çerçevede % 48.88 ile baklagiller almıştır. Meranın kuru ot verimi 776.83 kg/da olarak bulunmuştur. Kalite derecelen ise transektte 5.10, lupta 4.78 ve nokta çerçevede 5.72 olarak bulunmuş ve her üç metodda da "Yetersiz Mera" sınıfına girmiştir.

Anahtar Kelimeler:

kuru ot verimi, Türkiye, meralar, ölçüm, botanik kompozisyon, vejetasyon

Comparison of different methods and determination of pasture condition on a secondary pasture vegetation

This research was carried out to determine the species, comparison of vegetation methods and pasture condition on a secondary pasture vegetation at the campus area of Uludağ University in 2002. By using transect, loop and point method for vegetation measurement, plant covered area, frequency, botanic composition and quality degree based on species were determined. In respect of botanical composition the legumunes yielded the highest values with 38.54 % by transect, 43.16 % by loop and 48.88 % by point method. Hay yield of pasture avaraged as 776.83 kg/da. Quality degrees was found as 5.10 by transect, 4.78 by loop and 5.72 by point method and the pasture was ranked as an inadequate pasture by each of the three methods used.

Keywords:

hay yield, Turkey, pastures, measurement, botanical composition, vegetation,

PDF

___

Altın, M. ve M. Tuna, 1991. Değişik Islah Yöntemlerinin Banarlı Köyü Doğal Merasının Verim ve Vejetasyonu Üzerindeki Etkileri. E.Ü. Zir. Fak. Türkiye 2. Çayır Mera ve Yem Bitkileri Kongresi, 28-31 Mayıs, İzmir.
Anonim, 1980. Türkiye Arazi Varlığı. Köy İşleri ve Kooperatifler Bakanlı- ğı, Toprak-Su Genel Müdürlüğü.
Anonim, 2002a. U.Ü.Z.F. Uygulama ve Araştırma Çiftliği Deneme Alanı Toprak Analiz Sonuçları. Köy Hizmetleri 17. Bölge Müdürlüğü (Yayınlanmamış Kayıtlar), Bursa.
Anonim, 2002b. Bursa Bölgesi İklim Verileri. Bursa Meteoroloji Bölge Müdürlüğü (Yayınlanmamış Veriler), Bursa.
Bakır, Ö., 1970. Vejetasyon Etüd ve Ölçümlerinde Kullanılan Bazı Önemli Metodların Mukayesesi. Ankara Unv. Zir. Fak. Yıllığı. 19:550-579.
Bakır, Ö. ve E. Açıkgöz, 1976. Yurdumuzda Yem Bitkileri Çayır ve Mera tarımının Bugünkü Durumu Geliştirme Olanakları ve Bu Konuda Yapılan Araştırmalar. Ankara Çayır-Mera ve Zootekni Araştırma Enstitüsü Yay. No. 61.
Çelik, N., G. Bayram, E. Budaklı, ve V. Bulur 2001. Meralarda Gübre Uy- gulamasının Ekonomik Yönleri. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Der- gisi. Sayı: 139. ISSN: 1300-8331. Ankara.
De Vries, D.M., T.A. De Boer and J.P.P. Dirver, 1951. Evaluation of Grassland by Botanical Research in the Netherlands. In Proc. United National Sci. Cons. on the Conservation and Utilization of Resources, 6, 522-524.
Fisser, H.G. and G.M. Van Dyne, 1966. Influence of Mumber and Spacing of Points on Accuracy and Presion of Basal Cover Estimates. J. RangeManage. 19:205-211.
Gökkuş, A. ve M. Altın, 1986. Değişik Islah Yöntemleri Uygulanan Mera- ların Kuru Ot ve Ham Protein Verimleri İle Botanik Kompozisyon- ları Üzerinde Araştırmalar. Doğa Tr. Tar. Or. Der., 10, 333-342.
Gökkuş, A., M. Avcı, A. Aydın, A. Mermer ve Z. Ulutaş, 1993. Yükseklik, Eğim ve Yöneyin Mera Vejetasyonlarına Etkileri. Doğu Anadolu Tar. Arş Ens. Yay. No:13, 33s., Erzurum.
Gökkuş, A. ve A. Koç, 2001. Mera ve Çayır Yönetimi. Atatürk Ünv. Zir. Fak. Ofset Tesisi, Erzurum.
Gökkuş, A., H. Baytekin, B.H. Hakyemez ve İ. Özer, 2001. Çanakkale’nin Sürülüp Terk Edilen Çalılı Meralarında Yeniden Bitki Gelişimi. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-18s, 17-21 Eylül, Tekirdağ.
Johnston, A., 1957. A Comparison of the Line Interception Vertical Point Quadrat and Loop Methods as Used in Measuring Basal Area of Grassland Vegetation. Canadian J. Plant Sci. 37:34.
Kırımlı, E. 1991. İnanlı Tarım İşletmesi Doğal Meralarında Tepe ve Yamaç Yöneylerin Verim ve Vejetasyon Yapılarının Belirlenmesine Yöne- lik Araştırma. T.Ü. Fen Bil. Enst. (Yüksek Lisans Tezi) Edirne.
Koç, A. ve A. Gökkuş, 1994. Güzelyurt Köyü mera Vejetasyonun Botanik Kompozisyonu ve Toprağı Kaplama Alanı İle Bırakılacak En Uy- gun Anız Yüksekliğinin Belirlenmesi. Türk Tarım ve Ormancılık Der., 18-495-500.
Pamo, E.T., R.D. Pieper and R.F. Beck, 1991. Range Condition Analysis: Comparison of 2 Methods in Southern New Mexico Desert Grassland. J. Range Manage., 44, 374-378.
Tekeli, S. ve Z. Mengül, 1991. Orman İçi Merada Toprak ve Yöneyin Bo- tanik Kompozisyon ve Verim Üzerine Etkileri. E.Ü. Zir. Fak. Tür- kiye 2. Çayır Mera ve Yem Bitkileri Kongresi 28-31 Mayıs, İzmir.
Tosun, F. 1968. Transekt Metodu ile Yapılan Mera Vejetasyonu Çalışmala- rında Optimum Numune İndensitesinin Tesbiti Üzerinde Bir Araş- tırma, Atatürk Üniversitesi Z.F. Zirai Araş. Ens. Bülteni: 27, Erzu- rum.
Tuna, C., 2000. Trakya Yöresi Doğal Mera Vejetasyonlarının Yapısı ve Bazı Çevre Faktörleri İle İlişkisi. T.Ü. Fen Bil. Enst. (Doktora Te- zi), Edirne.
Tuncel, A. 1994. Edirne İli Doğal Meralarının Önemli Yabani Ot Türleri ile Bunların Gelişme Biyolojileri. T.Ü. Fen Bil. Enst. (Yüksek Lisans Tezi), Edirne.
Uluocak, N., 1974. Kırklareli Yöresi Orman İçi Mera Vejetasyonunun Nite- likleri ve Bazı Kantitatif Analizleri (Doktora Tezi). İ.Ü. Orman Fa- kültesi. İstanbul.
Whitmann, W.C. and E.I. Siggerisson, 1954. Comparison of Line Interception and Point Contact Methods in the Analysis of Mixed Grass Range Vegetation. Ecology, 35:431.