HAKAN BÜYÜKCANGAZ, Çiğdem DEMİRTAŞ

Coğrafi bilgi sistemi (CBS) ortamında farklı yüzey modellerinin oluşturulması: Bursa-Mustafakemalpaşa sulama projesi alanı örneği

Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS); coğrafi bilgilerin elde edilmesi, depolanması, güncellenmesi, işlenmesi, analiz edilmesi ve gösterimi için geliştirilmiş bilgisayar destekli sistemlerdir. Bilgi teknolojisindeki gelişmelere koşut olarak yüzey modelleri, gerçeği yansıtacak biçimde üç boyutlu olarak, Coğrafi Bilgi Sistemi yazılım ve donanımları ile bilgisayar ortamında kolayca oluşturulmaktadır. Bu çalışmada, Bursa Mustafakemalpaşa Sulama Projesi alanına ilişkin topoğrafik verilerin depolanması ve gösteriminde Coğrafi Bilgi Sistemi ile farklı yüzey modellerinin oluşturulması amaçlanmış, çalışma alanının topoğrafik koşullarının belirlenmesinde bu modellerden yararlanma olanakları üzerinde durulmuştur. Çalışma sonucunda; sulamayla araziye verilen suyun yüzey akışa geçmemesi ve drenaj kanallarına ulaşmadan belirli noktalarda Döllenmesi; sulama alanında sorunlu bölgelerin oluşmasına neden olabileceği belirlenmiştir. Bu tür sorunlu alanların yaratılmaması için; proje alanında ayrıntılı topoğrafik analizlerin yürütülmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

sulama, su yönetimi, coğrafi bilgi sistemleri, topoğrafya, arazi elverişliliği

Creation different surface models through geographic information systems (GIS): Bursa-Mustafakemalpaşa irrigation project area

Geographic Information System is a collection of computer hardware, software, and geographic data for capturing, storing, updating, manipulating, analyzing, and displaying all forms of geographically referenced information. As parallel to developments in information technology, surface models can be readily created as 3-dimension form by GIS hardware and software. In this study, it was tried to create different surface models through GIS in storing and displaying of topographical data for Bursa-Mustafakemalpaşa Irrigation Project Area, and to deal with use possibilities of these models, for determination of the topographical condition of Bursa- Mustafakemalpaşa Irrigation Project. As a result of study, it was found out that irrigation may cause surface runoff and waterlogging so that irrigation-induced problem areas may be created at the project area. To avoid that kind of problems, detailed topographical analyses should be carried out.

Keywords:

irrigation, water management, geographical information systems, topography, land capability,

PDF

___

Anonim, 1997. Understanding GIS: The Arc/Info Method. Environmental Systems Research Institute (ESRI), John Wiley & Sons, Inc., New York, 475s.
Aronoff, S., 1989. An Introduction to Geografic Information System. WDL Publications, Ottawa, 294 s.
Childs, J. 2000. Extracting DEMs from topographic maps. http://www.terrainmap.com /rm19.html
Garbrecht, J., ve L.W. Martz. 1999. Digital Elevation Model Issues in Water Resources Modeling. In 1999 ESRI International User Conference Proceedings, Environmental Systems Research Institute, Inc., Redlands, California.
Gündoğdu, K.S., Demir, A.O., 2002. Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) Orta- mında Etkin Bir Havza Gösterimi için Sayısal Yükseklik Modelle- rinin (SYM) Ön İşlemden Geçirilmesi, Su Havzalarında Toprak ve Su Kaynaklarının Korunması, Geliştirilmesi ve Yönetimi Sempoz- yumu, 18-20 Eylül 2002 Antakya/ HATAY.
Walsh, S.J. 1988. Geografhic Information Systems: An Instructional Tool for Earth Science Educators, Journal of Geogr. 87 (1): 17-25.
Yomralıoğlu, T. 2000. Coğrafi Bilgi Sistemleri Temel Kavramlar ve Uygu- lamalar. KTÜ, Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü, Trabzon. 479 s.