MURAT ALİ TURAN, Ali Vahap KATKAT, GÖKHAN ÖZSOY, Süleyman TABAN

Bursa ili alüviyal tarım topraklarının verimlilik durumları ve potansiyel beslenme sorunlarının belirlenmesi

Bursa ili alüviyal büyük toprak grubu tarım topaklarının verimlilik durumlarının ortaya konması ve potansiyel beslenme sorunlarını saptamak amacıyla 30 adet toprak örneği alınarak toprakların bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri belirlenmiştir. Genel olarak orta bünyeli, hafif alkali reaksiyonlu, az ve orta düzeyde kireç içeren toprakların %43.39’unda organik madde, %46.66’sında azot, %10’unda fosfor ve %20’sinde kükürt, %43.34’ünde çinko ve %90’ında mangan bakımından yetersiz olduğu belirlenmiştir. Bu noksanlıkların yanında toprakların %23.33’ünde değişebilir potasyum, %43.33’ünde kalsiyum, %73.33’ünde magnezyum, %50’sinde bitkiye yarayışlı fosfor, %90’ında demir ve %100’ünde bakırın yeterli olduğu ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

coğrafya, toprak kimyasal özellikleri, alüvyal topraklar, toprak verimliliği, besin maddesi içeriği, Bursa (şehir), toprak fiziksel özellikleri, iklim faktörleri, Türkiye

Determination of fertility condition and potential nutrition problems of aluvial agriculture soils in Bursa region

This research was carried out to evaluate the potantial nutrition problems and determine the fertility status of aluvial great soil group soils in Bursa province. For his purpose, 30 soil samples were taken and analysed for some physical and chemical properties. In general, the experimental soils have medium texture, slightly alkaline in reaction (pH), low and moderate level calcareous and organic matter. On the other hand, 46.66, 10, 20, 43.34 and 90% of the soil samples were found to be deficient in total-N, phosphorus, sulfur (SO4), available zinc, manganese, respectively. Besides this deficiency 23.33, 43.33, 73.33, 50, 90 and 100% of the soil samples were found to be excess in exchangeable potassium, calcium, magnesium, available phosphorus, iron and copper respectively.

Keywords:

geography, soil chemical properties, alluvial soils, soil fertility, nutrient content, Bursa, soil physical properties, climatic factors, Turkey,

PDF

___

Anonim, 1988. Türkiye Gübreler ve Gübreleme Rehberi. T.C.T.O.K.B. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Genel Yayın No:151.
Anonim, 1990. FAO. Micronutrient. Assessment at the Country Level: An International Study.FAO Soil Bulletin by Mikko Sillanpaa. Rome.
Anonim, 2003. Bursa, ekonomik ve sosyal göstergeler. Bursa Valiliği yayınları 80. Yıl yayını, ISBN: 975-585-375-8 s.384, Bursa.
Anonim, 2006. Bursa, Mustafakemalpaşa, Keles, Büyükorhan, Harmancık, Balıkesir, Dursunbey, Domaniç, Kütahya, Emet, Gediz, Simav, Davecikanalı, Tavşanlı meteoroloji istasyonları çok yıllık ve aylık yağış ve sıcaklık verileri raporları DMİ genel müd. (yayınlanmamış) s.32.
Atalay, İ. Z. 1987. Gediz havzası alüviyal topraklarının besin elementi durumu ve bunların bazı toprak özellikleri ile ilişkileri. Ege Üniv. Zir. Fak. Derg., 24(1): 61-74.
Atalay, İ.Z. 1988. Gediz havzası rendzina topraklarının besin elementi durumu ve bunların bazı toprak özellikleri ile ilişkileri. Ege Üniv. Zir. Fak. Derg., 25 (2): 173-184.
Baker, A.J.M. and P.L. Walker 1989. Physiological responses of plant to heavy metals and the quantificetion of tolerance and toxicity. Chem. Speciation Bioavail. 1:7-17.
Bansal, K.N., D.P. Montiramani, and A.R. Pal 1983. Studies on Sulphur in Vertisol. Plant and Soil, 70:133-140.
Bardsley, C.E. and J.D. Lancaster 1965. Methots of Soil Analysis Part 2. Chemical and Microbiological Properties. Ed. C. A. Black. Amer. Soc. Agr. Inc. Publicsher Agronomy Series, No.9, Madison, Wisconsin, USA. p. 1102-1116.
Bremner, J.M. 1965. Methods of Soli Analysis. Part 2. Chemical and Microbiological Properties. Ed. C.A. Black. Amer. Soc. Agr. Inc. Publisher Agro. Series No:9. Madison. USA.
Bouyoucos, G.J. 1951. A Recalibration of Hydrometer Method for Making Mechanical Analysis of Soils Agronomy J., 43:434-438.
Çelik, H. ve A.V. Katkat 2005. Bursa İli Şeftali Yetiştiriciliği Yapılan Tarım Topraklarının Potasyum Durumu ve Demir Klorozu ile İlişkisi. Tarımda Potasyumun Yeri ve Önemi Çalıştayı, s.74-84 03 – 04 Ekim 2005, Eskişehir.
Çimrin, K. M. ve S. Boysan 2006. Van yöresi tarım topraklarının besin elementi durumları ve bunların bazı toprak özellikleriyle ilişkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 16: 105-111.
De Vos, C.H.R., H. Schat, M.A.M. De Wall, R. Vooijs and W.H.O. Ernst 1991. Increased resistance to copper-induced damage of root cell plasmalemma in copper tolerant Silene-cucubalus. Physiol. Plant. 82: 525-528.
Eyüpoğlu, F., N. Kurucu, ve S. Talaz 1996. Türkiye Topraklarının Bitkiye Yarayışlı Bazı Mikroelementler (Fe, Cu, Zn, Mn) Bakımından Genel Durumu. T.C. Başbakanlık Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Ankara,72 s.
Eyüpoğlu, F. 1999. Türkiye Topraklarının Verimlilik Durumları. T.C. Başbakanlık Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Yayınları. Genel Yayın No: 220, Teknik Yayın No: T-67, Ankara, 122 s.
Follet, R.H. 1969. Zn. Fe. Mn and Cu in Colorado Soils. PhD. Dissertation. Colo. State Univ.
Hızalan, E. ve Ünal, H. 1966. Topraklarda Önemli Kimyasal Analizler. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları 278.
Jackson, M.L. 1962. Soil Chemieal Analysis. Prentice Hall. Inc. New York.
Kacar, B., Katkat, A.V., Öztürk, Ş. 2006. Bitki Fizyolojisi. Nobel Yayın No:848, Fen ve Biyoloji Dizisi:28, Ankara, s. 185-186.
Kacar, B., Taban, S., Alpaslan, M., Fuleky, G. 1998. ZinePhosphorus Relationship in the Dry Matter Yield and the Uptake of Zn, P, Fe and Mn of Rice Plants (Oryza sativa L.) as Affeeted by the Total Carbonate Content of the Soil. Second International Zinc Symposium. Abstracts, pp, 20. October 2-3, 1998, Ankara-Turkey.
Kacar, B. ve A. Arat 1973. Gediz Ovası topraklarında faydalanılabilir azot miktarlarının tayininde kullanılacak metodlar üzerinde bir araştırma. TÜBİTAK IV. Bilim Kongresi, 1-16, Ankara.
Lindsay, W.L., Norvell, W.A. 1969. Development of a DTPA Micronutrient Soil Test. Soil Sci. Am. Proc., 35:600-602.
Mengel, K., and Kirkby, E.A. 1982. Principles of Plant Nutrition. 3th ed. International Potash Institute. P.O. Box. CH-3048 Worblaufen-Bern, Switzerland. pp 655.
Olsen, S.R., Cole, V., Watanabe, F.S., Dean, L.A. 1954. Estimation of Available Phosphorus in Soils by Extraction with Sodium bicarbonate. U.S. Dept. of Agric., 939. Washington D.C.
Özgüven, N ve A.V. Katkat 2002. Bursa ili topraklarının bitkiye yarayışlı çinko yönünden genel durumu. Ulud. Üniv. Zir. Fak. Derg. 16: 235-244.
Parlak, M., Fidan, A., Kızılcık, İ. ve Koparan, H. 2008. Eceabat İlçesi (Çanakkale) Tarım Topraklarının Verimlilik Durumlarının Belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 14 (4) 394-400.
Prat, P.F. 1965. Methods of Soil Analysis. Part 2. Chemical and Microbiological Properties. Ed. C.A. Black. Amer. Soc. Agr. Inc. Publisher Agro. Series No:9., Madison. USA.
Richards, L.A. 1954. Diagnosis and Improvement of Saline and Alkali Soils. USDA. Agriculture Handbook, No:60.
Sameni, A.M. and A. Kasraian 2004. Effect of Agricultural Sulfur on Characteristics of Different Calcareous Soils from Dry Regions of Iran. I. Disintegration Rate of Agricultural Sulfur and Its Effects on Chemical Properties of the Soils. Communications in Soil Science and Plant Analysis 35: 1219-1234.
Tümsavaş, Z. 2003. Bursa İli Vertisol büyük toprak grubu topraklarının verimlilik durumlarının toprak analizleriyle belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 17 (2): 9-21.
Taban, S., Alpaslan, M., Hasemi, A.G. ve Eken, D. 1997. Orta Anadolu’da Çeltik Tarımı Yapılan Toprakların Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri. Pamukkale Üniversitesi Mühendistik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi. 3(3): 457-466.
Taban, S., Y. Çıkılı, F. Cebeci, N. Taban, ve S. M. Sezer 2004. Taşköprü yöresinde sarımsak tarımı yapılan toprakların verimlilik durumu ve potansiyel beslenme problemlerinin ortaya konulması. Tarım Bilimleri Dergisi 10 (3): 297-304.
Udo, E.J., Bohn, H.L., Tucker, T.C. 1970. Zinc Adsorption by Calcareous Soils. Soil Sci. Sac. Am. J., 34: 405-410.
Ülgen, N, Eyüpoğlu, F., Kurucu, N. ve Talaz, S. 1989. Türkiye Topraklarının Bitkilere Yarayışlı Kükürt Durumu. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Ankara. Genel Yayın No: 162, Teknik Yayın No: 60 100s.