Süt ve süt ürünlerinde aflatoksin $M_1 (AFM_1)$ ve Türkiye'deki durumu

Aflatoksinler, bazı Aspergillm türleri tarafından üretilen, çeşitli tarım ürünlerinde bulunabilen, potansiyel olarak karsinojenik ve teratojenik etkiye sahip bir mikotoksin grubudur. Aflatoksin $M_1(AFM_1)$, Aflatoksin $B_1 (AFB_1)$ile kontamine yemleri tüketen laktasyondaki hayvanların sütlerinde bulunur, $AFB_1$'in karaciğerde biyotransformasyonu sonucu oluşan,temel metabolitidir ve meme bezlerinden süte geçer. Süt ve süt ürünlerinde $AFM_1$ bulunması; bu ürünleri daha çok tüketen bebek ve çocuklar açısından oldukça önemlidir. Çünkü, bebek ve çocuklar mikotoksinlerin olumsuz etkilerine karşı oldukça hassastır. Bu nedenle, bir çok ülke, $AFM_1$'e maruz kalma riskini azaltmak için çeşitli araştırma ve kontrol programları uygulamıştır. Her ülke kendi şartlarını göz önünde tutarak, yemlerdeki $AFB_1$ düzeyine sınırlama getirmiş, süt ve süt ürünlerinde, maksimum bulunabilecek $AFM_1$ düzeylerini belirlemiş veya önermiştir. Türkiye'de, süt ve süt ürünlerinde bulunan $AFM_1$ ile ilgili çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Türkiye'de, süt ve peynirlerde, insan sağlığı için risk oluşturabilecek düzeylerde $AFM_1$ bulunabilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

hastalık bulaşması, süt hijyeni, süt, mikotoksinler, süt ürünleri, peynir, aflatoksin, gıda bulaşıklılığı, hastalık kontrolü, Türkiye, gıda güvenirliği

Aflatoxin $M_1 (AFM_1)$ in milk and milk products and situation in Turkey

Aflatoxins are a group of mycotoxin with potent carcinogenic and teratogenic effects, and are produced by certain species of Aspergillus and may occur in various agricultural commodities. When aflatoxin $B_1(AFB_1)$ contaminates the feed of lactating animals, milk from these animals contains aflatoxin $M_1(AFM_1)$, the principal metabolite arising from biotransformation of $AFB_1$ in liver and it is secreted into milk in the mammary gland. The presence of $AFM_1$ in milk and milk products is important since these products are consumed largely by infants and children, who are considered more susceptible to the adverse effects of mycotoxins. Therefore, to reduce the risk of exposure, many countries have carried out various researches and have applied control programs on AFMj. These countries have regulated the level of AFBi in feeds and have proposed or set maximum permissible levels of $AFM_1$ in milk and milk products. Various researches have been performed about $AFM_1$ in milk and milk products in Turkey. $AFM_1$ concentrations found in milk and cheese samples in Turkey might be a risk factor for human health.

Keywords:

disease transmission, milk hygiene, milk, mycotoxins, milk products, cheeses, aflatoxins, food contamination, disease control, Turkey, food safety,

PDF

___

1.AMRA HA, BARS J le, GALTIER P, BURGAT V, GUERRE P. Survey of aflatoxin M1 in Egyptian raw milk by enzyme-linked immunosorbent assay. Mycotox 98, Toulouse July 2-4, 1998. Mycotoxins in food chain: processing and toxicological aspects. Revue-de-Medicine-Veterinaire, June, 1998, 695.

2.ANONYMOUS: MAFF (Ministry of Agriculture, Fisheries, and Food)-UK-Survey of aflatoxin M1 in retail milk and milk products. Number 64, 1995.

3.AYÇİÇEK H, YARSAN E, SARIMEHMETOĞLU B, ÇAKMAK O.. Aflatoxin M1 in white cheese and butter consumed in İstanbul, Turkey. Vet. Hum. Toxicol. 2002;44(5): 295-296.

4.BAKIRCI İ. A study on the occurrence of aflatoxin M1 in milk and milk products produced in Van province of Turkey. Food Control 2001; 12:47-51.

5.BARRIOS MJ, GUALDA MJ, CABANAS JM, MEDINA LM, JORDANO R. Occurence of aflatoxin M1 in cheeses from the South of Spain. J. Food Prot. 1996;59:898-900.

6.BLANCO JL, DOMINGUES L, GOMEZ-LUCIA E, GARAYZABAL JFF, GOYACHE J, SUAREZ G.Behavior of aflatoxin during the manufacture, ripening and storage of Manchego-type cheese. J. Food Prot. 1988;53:1373-1376.

7.ÇOKSÖYLER N, KÖŞKER Ö. Süt ve yemde aflatoksin oluşumu üzerine araştırmalar. A.Ü. Zir. Fak., Y.O. İhtisas Tez Özetleri, 1980;1: 436-456.

8.DAĞOĞLU, G., KELEŞ, O., YILDIRIM, M.: Peynirlerde aflatoksin düzeylerinin ELISA ile araştırılması. İ. Ü. Vet. Fak. Derg. 1995;21(2): 313-317.

9.DE SYLOS CM, RODRIGUEZ-AMAYA DB, CARVALHO PRN. Occurrence of aflatoxin M1 in milk and dairy products commercialized in Campinas, Brazil. Food Add. and Cont. 1996;13(2):169-172.

10.DEMİRER MA. Süt ve süt mamüllerinde aflatoksin M1 VE B1 aranması üzerine araştırmalar. Ankara Üniversitesi Vet. Fak. Derg. 1973; 20(2):421-430.

11.DOMAGALA J, KISZA J, BLÜTHGEN A, HEESCHEN W. Contamination of milk with aflatoxin M1 in Poland. Milchwissenschaft 1997;52(11):631-633.

12.DOSAKO S, KAMINOGAWA S, TANEYA S, YAMAUCHI K. Hydrophobic surface areas and net changes of αs1-k- casein and αs1-casein:k-casein complex. J.Dairy Res. 1980;47:123-129.

13.FINK-GREMMELS, J. Mycotoxins: Their implications for human and animal health. Vet. Quart. 1999; 21(4):115-120.

14.GALVANO F, GALOFARO V, DE ANGELIS A, GALVANO M, BOGNANNO M, GALVANO G. Survey of the occurence of aflatoxin M1 in dairy products marketed in Italy. J. Food Prot. 1998;61(6):738-741.

15.GOVARIS A, ROUSSI V, KOIDIS A, BOTSOGLOU NA. Distribution and stability of aflatoxin M1 during processing, ripening and storage of Telemes cheese. Food Add. and Cont. 2001;18(5):437-443.

16.GÜNŞEN U, BÜYÜKYÖRÜK İ. Aflatoxins in Retail Food Products in Bursa, Turkey. Vet. Hum. Toxicol. 2002;44(5): 289-290.

17.GÜRBÜZ Ü, NİZAMLIOĞLU M, NİZAMLIOĞLU F, DİNÇ İ, DOĞRUER Y. Bazı et, süt ürünleri ile baharatlarda aflatoksin B1 ve M1 aranması. Veterinarium, 1999;10(1):34-41.

18.KARDEŞ E. Türk Silahlı Kuvvetlerine Bağlı Askeri Birliklere Alınan Peynirlerde Aflatoksin B1 ve M1 varlığının ve Seviyelerinin Saptanması (Doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2000.

19.KAYA S. Süt yemi ve çiğ sütte aflatoksin kalıntılarının kromatografik yöntem ile araştırılması. Ankara Üniversitesi Vet. Fak. Derg. 1982;29(3-4):443-457.

20.LOPEZ C, RAMOS L, RAMADAN S, BULACIO L, PEREZ J.Distribution of aflatoxin M1 in cheese obtained from milk artificially contaminated. J. Food Microbiol. 2001, 64:211-215.

21.MARGOLLES E, ESCOBAR A, ACOSTA A. Aflatoxin B1 residuality determination directly in milk by ELISA. Revista-de-Salud-Animal, 1990;12(1-3):35-38.

22.MARSHALY R I, DEEB SA, SAFWAT NM. Distribution and stability of aflatoxin M1 during processing and storage of Karish cheese. Alexandria J. Agric. Res. 1986;31:219-228.

23.MARTINS ML, MARTINS HM. Aflatoxin M1 in raw and ultra high temperature-treated milk commercialized in Portugal. Food Add. and Cont.2000;17(10):871-874.

24.ORUÇ HH, SONAL S. Determination of Aflatoxin M1 Levels in Cheese and Milk Consumed in Bursa, Turkey. Vet. Hum. Toxicol. 2001;43(5): 292-293,.

25.ÖZKAYA Ş, BAŞARAN A, KAYMAK T, DİKMEN O, KOCABEY M, DEMİRKAZIK G, ALTINDİŞ N, RAMİS R. Türkiye'de üretilmekte olan süt ve peynirlerde aflatoksin M1 aranması. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü. Gıdalarda Katkı-Kalıntı ve Bulaşanlarının İzlenmesi II, Bursa, 80-92, 2002.

26.PITTET A. Natural occurence of mycotoxins in foods and feeds. An updated review. Rev. Med. Vet. 1998;149(6): 479-492.

27.PIVA G, PIETRI A, GALAZZI L, CURTO O. Aflatoxin M1 occurence in dairy products marketed in Italy. Food Add. and Cont., 1987;5: 133-139.

28.SABINO M, PURCHIO A, ZORZETTO MAP. Variations in the levels of aflatoxin in cow's milk consumed in the city of Sao Paulo, Brazil. Food Add. and Cont. 1989;6: 321-326.

29.SARIMEHMETOĞLU B, ÇELİK TH, ÖZDEMİR H. Pastörize sütlerde ELISA yöntemiyle aflatoksin M1 varlığının ve düzeylerinin saptanması. IV. Ulusal Veteriner Mikrobiyoloji Kongresi, Ankara, 26-28 Eylül, 2000, Kongre Kitapçığı, 16-17.

30.SEYREK K. Türk Silahlı Kuvvetleri'ne Bağlı Birliklerde Tüketilen Beyaz Peynirlerdeki Aflatoksin M1 Seviyesinin Elisa (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay) Metodu ile Saptanması. Vet. Hek. Der. Derg. 2001;72(1-2-3-4):55-58.

31.TRUCKSESS MV. Mycotoxins. Journal of AOAC International, 1998;81:128-137.

32.TRUCKSESS MV. Mycotoxins. Journal of AOAC International, 1999;82: 488-495.

33.VAN EGMOND HP. Mycotoxin in dairy products. Food Chemistry, 1983;11:289-307.

34.VAN EGMOND HP. Aflatoxin M1: Occurence, toxicity, regulation. In: VAN EGMOND HP(Ed.), Mycotoxins in Dairy Products. London, Elsevier, 11-49, 1989.

35.YAROĞLU T. Türk Silahlı Kuvvetleri'ne Bağlı Birliklerde Tüketime Sunulan Peynirlerde Aflatoksin M1 Düzeylerinin Araştırılması (Yüksek Lisans Tezi). U.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Bursa, 2002.

36.YOUSEF AE, MARTH EH. Stability and degradation of aflatoxin M1. Mycotoxin in Dairy Products. In: VAN EGMOND HP(Ed.), Newyork, Elsevier Science,127-161,1989.