Engin KENNERMAN, Zeki YILMAZ, Sezgin ŞENTÜRK

Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Kliniğine getirilen sığır ve koyunların değerlendirilemsi (1990-2000)

Bu çalışmada 1990 - 2000 yılları arasında Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Kliniklerine getirilen sığır ve koyunların değerlendirilmesi amaçlandı. 1990 - 2000 yıllan arasında 1646 sığır ve 677 koyun muayene ve tedavi edildi. Sığır (% 39.1) ve koyunlarda (% 36.05) hastalıkların en yaygın görüldüğü dönemin 0-6 aylar arasında olduğu belirlendi. Sığırlarda en çok sindirim sistemi (% 34.45), solunum sistemi hastalıkları (% 25.46) saptandı, bu hastalıkları enfeksiyon hastalıklar (% 22.96), metabolizma hastalıkları (% 4.0), üriner sistem hastalıkları (% 2.79), deri hastalıkları (% 2.68) ve dolaşım sistemi hastalıkları (% 2.31) izledi. Koyunlarda da benzer şekilde en çok sindirim sistemi hastalıkları (% 30,1) gözlendi. Bu hastalıkları enfeksiyon hastalıklar (% 25.12) ve solunum sistemi hastalıkları (% 21,8), metabolizma hastalıkları (% 5.32), deri hastalıkları (% 2.67), üriner sistem (% 2.52) ve dolaşım sistemi hastalıkları (%'0.3) izledi. Sonuç olarak 1990 - 2000 yılları arasında Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Kliniklerine getirilen sığır ve koyunlarda hastalıkların en çok görüldüğü dönemin 0-6 aylık dönem olduğu, tüm hastalıklar arasında sindirim, solunum sistemi ve enfeksiyon hastalıkların görülme oranının daha fazla olduğu belirlenmiş ve özellikle 0-6 aylık dönemde profilaktik önlemlerin alınmasıyla insidensin azaltılabileceği kanısına varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

metabolik bozukluklar, bulaşıcı hastalıklar, sığır, kalp damar hastalıkları, hastalık yaygınlığı, büyük hayvan deneyleri, koyun, idrar yolu hastalıkları, deri hastalıkları, sindirim sistemi hastalıkları, yaş farklılıkları, profilaksi, solunum yolu hastalıkları

Evaluation of cattle and sheep admited to large animal clinics of internal medicine department of Uludağ University Veterinary faculty (1990-2000)

In this study, it was aimed to determine the analysis of cattle and sheep admited to the large animal clinics of internal medicine department of Uludağ University Veterinary Faculty between 1990-2000. Clinical examinations and treatment of cattle (1646) and sheep (677) were performed between 1990-2000. It was determined that diseases were most commonly observed between the age of 0 - 6 months in cattle (39.1 %) and sheep (36.05 %). Commonly, digestive system (% 34.45) and respiratory system (% 25.46) diseases were observed in cattle, following infectious diseases (22.96 %), metabolic diseases (4.0 %), urinary system diseases (2.79 %), dermatologic diseases (2.68 %) and cardiovascular system diseases (2.31 %). Similarly, digestive system diseases (34.45 %) were commonly observed in sheeps as well. These were followed by infectious diseases (25.12 %), respiratory system diseases (% 21.8), metabolic diseases (5.32 %), dermatologic diseases (2.67 %), urinary system diseases (2.52 %) and cardiovascular system diseases (0.3 %). As a result, it was seen that cattle and sheep admited to large animal clinics of Uludağ University Veterinary Faculty. were mostly 0-6 months aged and percentage of digestive, respiratory and infectious disease were found higher than the other diseases and the incedence of deseases may be lowered by prophylactic procedures in 0-6 months aged calves.

Keywords:

metabolic disorders, infectious diseases, cattle, cardiovascular diseases, disease prevalence, large animal practice, sheep, urinary tract diseases, skin diseases, digestive system diseases, age differences, prophylaxis, respiratory diseases,

PDF

___

1.BLOOD, D.C., RADOSTIS, 0.M.: Veterinary Medicine. 7th Ed., Bailliere Tindall,. Philadelphia, 1264-1269, 1989.

2.CAPLE, I.W.,MCLEAN, J.G: Current Veterinary Therapy Food Animal Practice 2. Ed. By Howard J. L., WB. Saunders Company, Philadelphia, 317-320, 1986.

3.ANDREWS, A.H., BLOWEY, R. W., BODY, H., EDDY, R. G.: Bovine Medicine Diseases and Husbandary of Catlle, Blackwell Scientific Publications, London, 1992.

4.SMITH, B.P.: Large Animal Internal Medicine, 2th Ed., The C.V. Mosby Comp., Philadelphia, 1990.

5.WELLS, S.J., GARBER, L.P., HILL. G.W.: Health Status of Preweaned Dairy Heifers in the United States, Prey. Vet. Med., 29, 3, 185-199, 1996.

6.AYTUĞ, C.N., ALAÇAM, E., GÖRGÜL, S.: Sığır Hastalıkları, Tüm-Vet Hayvancılık Hizmeti Yayınları, Teknografik Basımevi, 1989.

7.BATMAZ, H.: Semptomdan Tanıya, Tanıdan Sağaltıma. Danışsan Ofset, Bursa, 1997.

8.DARNICK, L.D., ERB, H.N., WHITE, M.E.: The Relation of Calfhood Morbidity with Survival After Calving in 25 New York Holstein Herds. Prey. Vet. Med., 31, 3-4, 263-273, 1997.

9.BUSATO, A., STEINER, L., TONNIS, A., GAILLARD, C.: Frequency and Aetiology of Calves Losses and Calf Diseases in Swiss Cow-Calf Farms. I. Data Collection, Calf Mortality and Morbidity. Deuts. Trerr. Wochen., 104, 4, 13, 1-135, 1997.

10.WOLDEHIWET, Z., MAMACHE, B., ROWAN, T.G.: Effects of Age, Enviromental Temparature and Relative Humidity on the Colonization of the Nose and Trachea of Calves by Mycoplasma spp. Brit. Vet. 1., 146, 5, 419-424, 1990.

11.FRASER, C.M: The Merck Veterinary Manuel 7th Ed., Merck Comp., Inc., Rahway., 1991.

12.AYTUĞ, C.N., ALAÇAM, E., ÖZKOÇ, YALÇIN, B.C., GÖKÇEN, H., TÜRKER, H.: Koyun Keçi Hastalıkları ve Yetiştiriciliği, Türn-Vet Hayvancılık Hizmetleri Yayını. No:2, Teknografik Basımevi, 1990.

13.NADER, A.: Observations on the Freguency of Traumatic Reticuloperitonitis in Cattle Based on Meat Inspection Data. Maggar Allotorvosok. Lapja, 44, 1, 1989.

14.KENNERMAN, E.: Incedence, Early Diagnosis of Subclinical Ketosis and Determinations of Liver Dysfunctions in Bursa Region. U.Ü. Vet. Fak. Derg., 1-2, (18), 97-107, 1999.

15.BATMAZ, H., ÇARLI, K.T., KAHRAMAN, M., ÇETIN, C., KENNERMAN, E.: Serological and Haematological Diagnosis of Enzootic Bovine Leukosis in Cattle in Turkey, The Veterinary Record. 136, 42-44, 1995.

16.WITTUM. T.E., SALMAN, M.D., KING, M.E., MORTIMER, R.G., ODDE, K.G., MORRIS, D.L.: The Influence of Neonatal Health on Weaning Weight of Colorado, USA Beef Calves. Prey. Vet. Med., 19, 1, 15-25, 1994.

17.TRIPATHI.V.N., KALE N.M., TOHAV, K.L.: Indian Journal of Animal Production and Management, 12, 1, 45-50, 1996.

18.DABAK, M., GÜL, Y., YILMAZ, K., ÖZDEMİR, H., ELİTOK, B.: Fırat Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıklar Kliniği’ne 1989 – 1998 Yılları Arasında Getirilen Hayvanların İç hastalıkları Yönünden Genel Analizi, F.Ü. Sağlık Bil. Dergisi, 15 (1), 39-44, 2001.

19.GÖKÇE, G., ŞENDİL,Ç., SURAL, E.: 1996 Yılında Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Kliniklerine Getirilen Hayvanların İç Hastalıklarının İstatistiksel Değerlendirilmesi, Kafkas Üniv. Vet. Fak. Derg. 3, 2, 181-186, 1997.

20.ASLAN, V., TİFTİK, A.M.: !985 – 1986 Yılları arasında S. Ü. Veteriner Fakültesi Kliniklerine Getirilen Hayvanların İç Hastalıkları Yönünden Genel Analizi, S.Ü. Vet. Fak. Derg. 3, 1, 63-70, 1997.

21.CAN, R., GÜL, Y., YILMAZ, K., AKSOY, G., ÖZDEMİR, H.: Kliniğimize 1972-1988 Yılları Arasında Getirilen Hayvanların İç Hastalıkları Yönünden Genel Analizi, Elazığ Bölgesi Veteriner Hekimler Odası Dergisi, 1-2-3, 12-21, 1998.

22.SEKİN, S., VOYVODA, H., AĞAOĞLU, Z.T., KARACA, M.: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıklar Kliniğine Van ve Çevresinden 1992-1997 Yılları Arasında Getirilen Hayvanlarda Saptanan Hastalıkların Genel Analizi, Y.Y.Ü. Vet. Fak. Derg, 7, (1-2), 106-109, 1996.

23.VENKATASUBRAMANIAN, V., FULZELE, R.M.: Factars Influencig Health Disorders Among Crossbred and Indigeneus Cattle Under Field Conditions. Indian I. Dair. Sa., 49, 6, 380-385, 1996.

24.VENKATASUBRAMANIAN, V., FULZELE, R.M.: Incidence of Heatlh Disoideis in Cattle Kept Under Village Contidions of Tamil Naola, Journal of Dairying, Foods and Sciences, 15, 3-4, 173-181, 1996.

25.BATMAZ, H., ÇARLI, K.T., ŞEN, A., KENNERMAN, E., MİNBAY, A., YILMAZ, Z., CANER, V.: Güney Marmara Bölgesinde Enzootik Bovine Leukosis’in Prevalansı ve Bazı Bakım-Yetiştirme Koşullarının İncelenmesi. Türk Veterinerlik ve Hayvancılık Dergisi, 23, (2), 261-268, 1999.

26.KENNERMAN, E., ERDOĞAN, H., ŞENTÜRK, S., GÖLCÜ, E.: Bursa Bölgesi’ndeki Koyunlarda Listeriosisin ELISA İle Serolojik Tanısı. Veteriner Cerrahi Dergisi, 6, (3-4), 2000.

27.KENNERMAN, E., ŞENTÜRK, S.: Bursa Bölgesi’nde Küçük Ruminant Vebası Şüpheli Koyunların Klinik, Hematolojik ve Serolojik Olarak Değerlendirilmesi. Veterinarium, 11, 12, 5-10, 2000.

28.AROEIRA, L., MAGALHAES, L., BRITO, JRF., DIAS, JC.: Two Metabolic Diseases, Indian Journal of Animal Production and Management, 12, 1, 45-50, 1996.

29.GITZWILLER, A.: Health of the dairy Herd at Grangeneuve research Station (Switzerland), Frequency of the Principal Disorders between 1979 and 1988, Landwirtschaft - Schweiz, 2, 9, 518-520, 1989.