Ebû Dâvûd Süneni’nde Tekrar ve İhtisar

İhtisar, hadis rivayetinde sıkça kullanılan ve geniş hacimli muhtevaların kısa anlatımlarla naklini sağlayan pratik bir yöntemdir. Başta Kütüb-i Sitte müellifleri olmak üzere pek çok muhaddis, rivayetlerin çeşitli bölümlerini tekrara düşmeden özetlemek amacıyla bu yöntemi benimsemiştir. Böylece, sözgelimi ahkâm hadisleri gibi büyük bir literatürün birkaç ciltte toplanması mümkün olabilmiştir. Bu araştırma, Ebû Dâvûd’un ihtisar sistematiğine, tercih ettiği ihtisar türlerine ve her bir nevi için kullandığı kalıp ifadelerin tespitine odaklanmıştır. Sünen’deki tüm sened ve metinlerin bu açıdan incelenmesiyle elde edilen bulgular örnekler eşliğinde paylaşılmış ve konu hakkında gerçekçi sonuçlara ulaşılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

İhtisar, Sünen, Ebû Dâvûd, Yöntem, Sebeb-i Vürûd

-

Ikhtisar (abbreviation) is a practical method used frequently in hadith narratives to transfer wide contents with the short expressions. Plenty of hadith scholars, especially the al-Kutub al-Sittah authors adopted this method in order to abbreviate various parts of narratives without repeating. So that, it was possible to collect a big literature such as juridical hadithes in a few volumes. This research focused on Abu Dawud’s abbreviation system, his preferred types of abbreviation and determined expressions for each type. All of the findings related to isnads and texts of Sunen was shared by examples and tried to reach the realistic results

Keywords:

-,

PDF

___

Aşıkkutlu, Emin, “Tahvil”, TDV İslâm Ansiklopedisi (DİA), XXXIX, 440.
Aydınlı, Abdullah, “İhtisar”, TDV İslâm Ansiklopedisi (DİA), XXI, 572-573.
Başaran, Selman, “Hadislerin Lafız ve Mana Olarak Rivayeti Meselesi”, Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 3 (1991), s. 51-64.
Dinçoğlu, Mehmet, Ebû Dâvûd’un Sünen Adlı Eseri Kaynakları ve Tasnif Metodu, (Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü) Ankara 2008.
Ebû Dâvûd, Süleyman b. el-Eş’as es-Sicistânî (ö.275/888), Risâlet el-İmâm Ebî Dâvûd ilâ ehli Mekke (nşr. Abdulfettâh Ebû Ğudde), Beyrut: Mektebetü’l-matbûâti’l-İslâmiyye 1997.
Sünenü Ebî Dâvûd (nşr. Şuayb Arnavut ve dğr.), I-VII, Beyrut: Dâru’r-risâleti’l-âlemiyye 2009.
İmamoğlu, Lütfi, Ebû Dâvûd ve Süneni, (Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü) Erzurum 2000.
Kandemir, Yaşar, “Ebû Dâvûd es-Sicistânî”, TDV İslâm Ansiklopedisi (DİA), X, 119-121.
Karacabey, Salih, “Hadiste İhtisar ve Muhtasar Rivayetten Kaynaklanan Problemler”, Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 1 (2002), s. 53-70.
Makdisî, Muhammed b. Tâhir (ö.507/1113), Şürûtu’l-eimme’s-sitte (nşr. Abdulfettâh Ebû Ğudde), Beyrut: Mektebetü’l-matbûâti’l-İslâmiyye 1997.
Mizzî, Cemâlüddin Ebü’l-Haccâc Yûsuf İbnü’z-Zekî (ö.742/1341), Tehzîbü’l-kemâl fî esmâi’r-ricâl (nşr: Beşşâr ‘Avvâd Ma’rûf), I-XXXV, Beyrut: Müessesetü’r-risâle 1994.
___, Tuhfetü’l-eşrâf bi ma’rifeti’l-etrâf (nşr: Beşşâr ‘Avvâd Ma’rûf), I-XIII, Beyrut: Dâru’l-ğarbi’l-İslâmî 1999.
Naim, Ahmed, Sahîh-i Buhârî Muhtasarı Tecrîd-i Sarîh Tercemesi, I-XIII, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları 1976.
Sehârenfûrî, Halil Ahmed (ö. 1346/1927), Bezlü’l-mechûd fî halli Ebî Dâvûd I-XX, Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye t.y.
Suyûtî, Celâlüddîn Abdurrahman b. Ebî Bekr (ö.911/1505), Tedrîbü’r-râvî fî şerh takrîbi’n-Nevâvî, I-II, Beyrut: Dâru’l-kitâbi’l-Arabî 1993.
Yıldırım, Enbiya, “Hadislerin Mana İle Rivayeti”, Cumhuriyet Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 1 (1996), s. 279-314.
Zehebî, Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed (ö.748/1374), Siyeru a’lâmi’n-nübelâ (nşr. Şuayb Arnavut ve dğr.), I-XXV, Beyrut: Müessesetü’r-risâle 1983.