KKTC'de Banka Krizleri Açısından Kamu Finansmanının Etkinliği

"Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) Banka Krizleri Açısından Kamu Finansmanının Etkinliği" konulu bu çalışmanın temel amacı, Banka krizleri sonrası ülkede hüküm süren durgunluk şartlarında kamu gelirlerinin toplanması ve harcanmasındaki etkinliği analiz etmektir Çalışmada öncelikle KKTC'de kamu finansmanının analizi yapılmıştır. Buna göre, çalışmada ekonomik, politik, sosyal ve sendikal açıdan bakıldığında, esneklik taşımayan personel giderlerinin düşürülememesi yanında diğer devlet harcamalarının eşgüdüm içinde denetiminde büyük zafiyetler olduğu tespit edilmiştir. Buna ilaveten, özellikle AB'deki vergi politikaları ile karşılaştırıldığında KKTC'deki vergi sisteminde eksikliklerin olduğuna ve varolan kayıt dışı ekonominin vergi etkinliği üzerindeki olumsuz etkisine de işaret edilmiştir. Çalışmada ayrıca KKTC'nin vergi etkinliği oranı, ekonomisi büyük ölçüde entegre olmuş Türkiye (TC) ile karşılaştırıldığında önemli ölçüde farklılık ortaya çıkmazken başta İngiltere olmak üzere AB ülkeleri ile karşılaştırıldığında büyük farklılık olduğu gözlenmektedir.Banka krizleri sonrası güdülen maliye politikaları incelendiği zaman ise söz konusu politikalar salt bütçe açığını kapatmaya yönelik olup ülkedeki durgunluğu artırıcı, üretimi ise düşürücü nitelikte olmuş ve bankacılık sektöründe istikrar yakalamaya katkısı olmamıştır.

The basic aim of this study is to analyze the efficiency of public finance in Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC) after the bank crises. The efficiency of collecting public revenues and managing public expenditures within the context of economic and bank crises will be considered. The results of the study can be summarized as follows: Chronic public deficit exists in the country specially due to inelastic personal expenditures, There is no efficient and coordinated control on public expenditures, Huge amount of unreported economy exists, Tax efficiency of the country is very low when compared especially with European Countries Fiscal policies followed after banking crisis have decreased production and increased recession rather than creating stability and welfare. Fiscal policies pursued according to economic stability program have not been effective in creating efficiency and stability in the sector. Furthermore, specific measures such as banking mergers, technological infrastructure and electronic banking necessary for the structural change of the banking sector have not been targeted by the fiscal policy makers.

___

Akdoğan, Abdurrahman (1999), Kamu Maliyesi, 7. Baskı, Gazi Kitabevi. Altuğ, Osman (1999), Kayıtdışı Ekonomi, İkinci Baskı, Türkmen Kitabevi.

Besimler, M. (1995), Evolution of Public Finance and The Black Economy in the Turkish Republic of Northern Cyprus, Unpublished Master’s Thesis, Department of Economics, Eastern Mediterranean University.

Çalışkan, Okan (1999), “Ekolojik Vergi Reformu”, Maliye Dergisi Sayı:132 Eylül-Aralık 1999, Maliye Bakanlığı, Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı, Başbakanlık Basımevi.

DPÖ (1998), İstatistik Yıllığı 1998, KKTC Başbakanlık Devlet Planlama Örgütü, İstatistik ve Araştırma Dairesi.

DPÖ (2000), 2001 Geçiş Yılı Programı, KKTC Başbakanlık Devlet Planlama Örgütü.

DPÖ (2001), 2002 Geçiş Yılı Programı, KKTC Başbakanlık Devlet Planlama Örgütü.

DPÖ (2001), Ekonomik ve Sosyal Göstergeler 1999, KKTC Başbakanlık Devlet Planlama Örgütü, İzleme ve Koordinasyon Dairesi.

DPÖ (2002), Ekonomik ve Sosyal Göstergeler 2001, KKTC Başbakanlık Devlet Planlama Örgütü, İzleme ve Koordinasyon Dairesi.

Due, J.F (1960), The Taxation of Wealth, Public Finance edited by R.W. Houghton, Penguin Modern Economics Readings.

Erginay, Akif (1994), Kamu Maliyesi, 15. Baskı, Savaş Yayınları.

European Commision (2000), Tax Policy in The European Union.

Gelir ve Vergi Dairesi (2001). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Vergi Rehberi,KKTC Gelir ve Vergi Dairesi.

İhtisas Komisyonu (2002), Kıbrıs Sorununda Olası Bir Çözümün Ülkemiz Finans Sektörüne Etkisi, İhtisas Komisyonu Raporu.

Kıbrıs Gazetesi (2001), Tarih: 9/8/2001, Yıl: 13, Sayı: 4343.

Levich, Richard (2001), International Financial Markets, 2nd. Edition, McGraw-Hill.

Mungan, Zeren (1999), Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ekonomisi İçerisinde Kamu Kesiminin Yeri, KKTC Devlet Planlama Örgütü Bilimsel Araştırmalar Dizisi: 1.

Musgrave And Others (1989), Public Finance in Theory and Practice, Fifth Edition, McGraw Hill International Editions.

Özmucur, Süleyman (1991), İstikrar Politikaları, Avcıol Basım-Yayım.

Pelkmans, Jacques (2001), European Integration, 2nd. Edition, Financial Times-Prentice Hall.

Resmi Gazete, (21.12.2001), 2002 Geçiş Yılı Programı, Resmi Gazete, Sayı 134, EK IV, Devlet Basımevi, sf. 1262.

Saydam, Göksel (1998), KKTC’de Uygulanan Vergi Politikaları, Maliye Politikaları ve Kuzey Kıbrıs Ekonomisi Sempozyumu (7-8 Mayıs 1998), DAÜ Ekonomi Bölümü Başkanlığı.

Özdeşer, Hüseyin & Şafaklı, Okan (2001), “Avrupa Birliği’nde Yeni Vergi Politi-kaları”, Maliye Dergisi Sayı: 138 Eylül-Aralık 2001, Maliye Bakanlığı, Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı, Başbakanlık Basımevi.

Şengül, Selami (1997), Kayıtdışı Ekonomi, İmaj Yayınevi.

Şenyüz, Doğan (2001), Türk Vergi Sistemi, 7. Baskı, Ezgi Kitabevi Yayınları.

Türk, İsmail (1999), Maliye Politikası, 13. Baskı, Turhan Kitabevi.

TÜSİAD (1998), Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ekonomisi: Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Temmuz 1998 (Yayın No. TÜSİAD-T/98-7/232).

Uluatam, Özhan (1997), Kamu Maliyesi, 5. Baskı, İmaj Yayıncılık.

Uluğbay, Hikmet (1997), Bütçe Harcamalarının Eleştirisel Analizi, Türk Harb-İş Sendikası, Dosya Yayıncılık.

World Bank (1999), Public Expenditure Management Handbook.

World Bank (2000), Reforming Public Institutions and Strengthening Governance.

World Bank (2000), World Development Indicators.