Cumhuriyet ile birlikte değişen Türk aile yapısı ve kadının durumu

Cumhuriyet ile birlikte Türk toplumunun aile yapısı önemli bir değişime uğramıştır. Genel olarak Osmanlı döneminde toplumda hâkim olan aile yapısı geleneksel, ataerkil, geniş aile yapısıydı. Kadın ise siyasi, ekonomik ve toplumsal alandan dışlanmıştı. Aile kurumu Atatürk devrimlerinin değiştirmeyi amaçladığı en temel kurumlardan birisiydi. Atatürk’ün düşüncesindeki kadının oluşumu modern çekirdek ailenin itici gücünü oluşturmuş ve geleneksel-geniş aile tipinden modern çekirdek aileye geçişe ivme kazandırmıştır. Değişen aile yapısını incelemek aslında kadınların aile ve toplum içerisindeki değişen konumlarını incelemek demektir. Bu nedenle bu çalışmada değişen aile yapısı, kadının aile içi konumu, kadının hakları ve kadının toplumsal, ekonomik ve siyasi rolü ile birlikte değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Changing Family structure and situation of women with the republic of Turkey

Turkish society and family structure has undergone a significant change with the foundation of the republic. Generally, structure of the family was traditional, patriarchal and extended during the Ottoman period. Also women were isolated from the social, political and economic field. One of the most important institutions, that Atatürk reforms aimed to change, was family institution. Formation of the woman designed by Atatürk, had created the driving force of modern nuclear family and accelerated the transition to the modern nuclear family from extended and traditional family type. The changing structure of family is actually related with the changing position of women in family and society. Therefore, in this study the changing family structure, will be evaluated along with position of women within the family, women's rights and women's social, economic and political role.

PDF

___

Ansay Tuğrul (1984), “Çağdaş Anayasalar ve Türk Anayasalarında Aile Kavramı”, Türkiye’de Ailenin Değişimi, Yasal Açıdan İncelemeler, Türk Sosyal Bilimler Derneği, Ankara, ss. 17–26.
Arcayürek Cüneyt (2008), Atatürk’ten sonra bugünlere nasıl geldik?, Cumhuriyet Kitapları, İstanbul.
Atalay Beşir v.dğr. (1992), Türk Aile Yapısı Araştırması, D.P.T., Ankara.
Atatürk Mustafa Kemal (1973), Nutuk, Milli Eğitim Basımevi, C.1, İstanbul. Coşkun Alev (2008), Samsun’dan Önce Bilinmeyen Altı Ay: İşgal, Hüzün, Hazırlık, Cumhuriyet Kitapları, İstanbul.
Doğramacı Emel (1993), Atatürk’ten Günümüze Sosyal Değişmede Türk Kadını, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.
Erdentuğ Nermin (1972), Türkiye Türk Toplumlarında Kültürel Antropolojik İncelemeler, Eğitim Fakültesi Yayınları, Ankara.
Giddens Anthony (2008), Sosyoloji, çev. Zeynep Mercan, Kırmızı Yayınları, İstanbul.
Güriz Adnan (1997), Feminizm, Postmodernizm ve Hukuk, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, No:521, Ankara. (http://auhf.ankara.edu.tr/kitaplar/hukuk-tarihi-felsefesi-ve- sosyolojisi/feminizm-postmodernizm-ve-hukuk-prof-dr-adnan- guriz/, erişim tarihi: 28.04.09)
Kandiyoti Deniz (1984), “Aile Yapısında Değişme ve Süreklilik, Karşılaştırmalı Bir Yaklaşım”, Türkiye’de Ailenin Değişimi, Yasal Açıdan İncelemeler, Türk Sosyal Bilimler Derneği, Ankara.
Kongar Emre (1990), “Türkiye’de Aile: Yapısı, Evrimi ve Bürokratik Örgütlerle İlişkileri”, Aile Yazıları, Temel Kavramlar, Yapı ve Tarihi Süreç, Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı Yayınları, Ankara, s. 65– 94.
Kongar Emre (1998), 21. Yüzyılda Türkiye: 2000’li Yıllarda Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, Remzi Kitabevi, İstanbul.
Onay Perihan (1986), Türkiye’nin Sosyal Kalkınmasında Kadının Rolü, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara.
Tanör Bülent (2004), Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri (1789-1980), 12.b., Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Türkdoğan Orhan (2008), Osmanlı’dan Günümüze Türk Toplum Yapısı, Timaş Yayınları, İstanbul.
Unat Nermin Abadan (1979), Türk Toplumunda Kadın, Türk Sosyal Bilimler Derneği Yayınları, Ankara.
Yüceer Saime (2008), “Demokrasi Yolunda Önemli Bir Aşama: Türk Kadınına Siyasal Haklarının Tanınması”, U.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 9, Sayı: 14, s. 131–148.
İnternet kaynağı: http://www.belgenet.com/yasa/medenikanun/tarihce.html (erişim tarihi: 15.06.09).
T.B.M.M. Zabıt Ceridesi, Devre:2, Cilt:7, İçtima Senesi:1, İkinci İçtima, 3.3.1340.
(http://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d02/c007/t bmm02007002.pdf. Erişim Tarihi: 10.10.2012).
T.B.M.M. Zabıt Ceridesi, Devre:2, Cilt:22, İçtima Senesi:3, 57. İçtima, 17.2.1926. (http://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d02/c022/t bmm02022057.pdf. Erişim Tarihi: 10.10.2012)