Türkiye’deki Örgüt Kültürü Araştırmalarının Analizi

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de eğitim bilimleri alanında yayımlanan örgüt/okul kültürü makalelerini derlemek ve bu çalışmalara yönelik bütüncül bir bakış açısı sunmaktır. Bu araştırmada betimsel tarama modeli ile içerik analizi türlerinden betimsel içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Bu çalışmanın veri kaynağı ULAKBİM tarafından oluşturulmakta olan TR Dizinde yer alan ve 2003-2019 yılları arasında yapılan örgüt kültürü veya okul kültürü konusuyla ilgili makaleler oluşturmaktadır. Belirlenen ölçütlerden ve makalelerin içeriklerinin incelenmesinden sonra araştırmanın örneklemini, Türkiye’de yapılan ve erişime açık olup herhangi bir kısıtlaması olmayan toplam 38 makale oluşturmaktadır. Bu çalışmada içerik analizi türlerinden kategorik çözümleme tekniği kullanılmıştır. Örgüt/okul kültürü konusunda yapılan makalelere genel olarak bakıldığında; 2013 yılından sonra yayın sayısında bir artış olduğu, yayınların çoğunlukla iki yazarlı olarak gerçekleştirildiği, sıklıkla ilköğretim kademesinde çalışıldığı, büyük oranda örgüt/okul kültürü ile örgütsel davranış konularının incelendiği, nicel araştırma metodolojinin çok baskın olarak kullanıldığı ve bu metodolojiye bağlı olarak ilişkisel tarama türünde çalışmaların sıklıkla gerçekleştirildiği ve veri toplama aracı olarak da çoğunlukla anketin kullanıldığı görülmektedir. Yükseköğretim düzeyinde de örgüt/okul kültürü çalışmalarına daha çok yer verilmesi, nitel araştırma yöntemi ve desenlerinin daha fazla kullanılması ve buna bağlı olarak görüşme, gözlem, metafor, vignette gibi veri toplama yöntem ve teknikleriyle derinlemesine veriler elde edilmesi oldukça önemli görülmektedir.

Analysis of Organizational Culture Studies in Turkey

The aim of this study is to compile the articles about organizational / school culture published in Turkey in educational sciences and to present a holistic view to them. In this study, descriptive content analysis, one of the descriptive survey model and content analysis, was used. The data source of this study consists of the articles on organizational or school culture published between 2003 and 2019 in TR Index created by ULAKBİM. After the determined criteria and the examination of contents of articles, the sample of the study consists of 38 articles conducted in Turkey, open access and without limitations. In this study, categorical analysis technique, one of the content analysis types, was used. When the articles on organizational / school culture are generally examined,, it is seen that there has been an increase in number of publications after 2013, publications were generally carried out with two authors and often studied at primary education level, organizational/school culture and organizational behaviour were mostly examined, quantitative research methodology were used very dominantly and depending on this methodology, correlational survey model studies were often carried out, mostly survey was used as data collection tool. It is considered very important to include more organizational/school culture studies at higher education level, to use qualitative research methods and designs more, and accordingly to obtain in-depth data with data collection methods and techniques such as interview, observation, metaphor and vignette.

PDF

___

Akyol, B., & Akçay, R. C. (2015). Türkiye’deki örgütsel davranış çalışmalarının analizi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(1), 149-170.
Akyol, B. ve Yavuzkurt, T. (2016). Türkiye’de lisansüstü tezlerde eğitim denetimi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(2), 908-926.
Arlı, D. (2011). Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarının örgüt kültürü algıları ve örgütsel güven düzeyleri açısından incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
Balcı, A. (2003). Örgütsel sosyalleşme: Kuram, strateji ve taktikler. Ankara: Pegem A.
Balcı, A., & Apaydın, Ç. (2009). Türkiye’de eğitim yönetimi araştırmalarının durumu: Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi dergisi örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(59), 325-343.
Baltaş, A. (2002). Ekip çalışması ve liderlik (4. Baskı). İstanbul: Remzi.
Bolman, L. G., & Deal, T. E. (2013). Organizasyonları yeniden yapılandırmak (4. Baskı). (Çev. A. Aypay ve A. Tanrıöğen). Ankara: Seçkin.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Çalık, M., & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38.
Dinçer, S. (2018). Content analysis in for educational science research: Meta-analysis, meta-synthesis, and descriptive content analysis. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 176-190.
Dutton, J., & Dukerich, J. (1991). Keeping an eye on the mirror: Image and identity in organizational adaptation. Academy of Management Journal, 34, 517-554.
Frost, P. J., Moore, L. F., Louis, M. R., Lundberg, C. C. ve Martin, J. (1985). Organizational culture (1st ed.). USA: SAGE Publications.
Greenman, J. (2008). Growing organizational culture: The power of stories. Exchange: The Early Childhood Leaders' Magazine Since 1978, (181), 49-54.
Halsall, R. (1998). Teacher research and school improvement. Philadelphia: Open University Press.
Harris, A. (2002). School improvement: What’s in it for schools?. New York: Routledge Falmer.
Healthfield, S. M. (2008). How to understand your current culture. Retrieved from http://humanresources.about.com/od/ organizationalculture/a/culture_create.htm
Hofstede, G. (1997). Cultures and organizations (2nd ed.). USA: McGraw-Hill Companies.
Hopkins, D. (1995). Schools make a difference: Practical strategies for school improvement. Southampton, UK: Resource Base.
Hoy, W. K., Tarter, C. J., & Kottkamp, R. B. (1991). Open schools/healthy schools: Measuring organizational climate (1st ed.). Newbury Park: Sage.
Karadağ, E. (2010). Eğitim bilimleri doktora tezlerinde kullanılan araştırma modelleri: Nitelik düzeyleri ve analitik hata tipleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(1), 49-71.
Kılınç, A. Ç. (2014). Öğretmen profesyonelizminin bir yordayıcısı olarak okul kültürü. Eğitim ve Bilim, 39(174), 105-118.
Koşar, D. (2018). Türkiye’deki örgütsel vatandaşlık davranışı konulu tezlerin incelenmesi: Bir içerik analizi çalışması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(2), 779-802.
Koşar, D. (2020). Analysis of organizational trust studies conducted in Turkey: A content analysis. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 10(2), 355-372. http://dx.doi.org/10.14527/pegegog.2020.012
Koşar, D., Er, E., Kılınç, A. Ç., & Koşar, S. (2017). Öğretmen liderliğine ilişkin yapılan çalışmaların incelenmesi: Bir içerik analizi çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(7), 29-46. http://dx.doi.org/10.29129/inujgse.317712
Köse, S., Tetik, S., & Ercan, C. (2001). Örgüt kültürünü oluşturan faktörler. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi, 7(1), 219-242.
Morgan, G. (1998). Yönetim ve örgüt teorilerinde metafor (Çev. Z. Dicleli). İstanbul: MESS Yayınları.
Owens, R. G., & Valesky, T. C. (2014). Organizational behavior in education leadership ans school reform (10th ed.). Harlow: Pearson.
Özdemir, S. (2012). İlköğretim okullarında okul kültürü ile örgütsel sağlık arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(4), 599-620.
Özer, N., & Akbaş, M. (2016). Ortaokul öğretmenlerinin okul kültürü profili ve örgütsel güvene ilişkin algıları arasındaki ilişki. Millî Eğitim Dergisi, 45(211), 63-86.
Özkalp, E. (1999). Örgütlerde kültürel sorunlar ve örgüt kültürünün korunmasında ve geliştirilmesinde uygulanabilecek programlara ilişkin Eskişehir’de yapılan bir araştırma. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1-2), 437-472.
Schein, E. H. (1992). Organizational culture and leadership (2nd ed.). San Fransisco: Jossey-Bass.
Sezgin, F. (2010). Öğretmenlerin örgütsel bağlılığının bir yordayıcısı olarak okul kültürü. Eğitim ve Bilim, 35(156), 142-159.
Sezgin, F., & Sönmez, E. (2018). Örgüt kültürü ve iklimi çalışmalarının sistematik incelemesi: Bir içerik analizi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 257-275. http://dx.doi.org/10.17679/inuefd.330928
Şişman, M. (2007). Örgütler ve kültürler (2. Baskı). Ankara: Pegem A.
Şişman, M., & Turan, S. (2001). Eğitimde toplam kalite yönetimi kavramsal bir çözümleme. Ankara: Pegem A.
Tavşancıl, E., & Aslan, A. E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon.
Terzi, A. R. (2000). Örgüt kültürü. Ankara: Nobel.
Turan, S., & Bektas, F. (2013). The relationship between school culture and leadership practices. Egitim Arastirmalari-Eurasian Journal of Educational Research, 52, 155-168.
Unutkan, G. (1995). İşletmelerin yönetimi ve örgüt kültürü. İstanbul: Türkmen.
Varol, M. (1993). Halkla ilişkiler açısından örgüt sosyolojisine giriş. A.Ü. İletişim Fakültesi Yayınları, Nu:2.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Ankara: Seçkin.
Yıldız, A. (2004). Türkiye’deki yetişkin eğitimi araştırmalarına toplu bakış. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(1), 78-97.