Türkiye’de Kayıtlı Ekonomi ile Kayıt Dışı İstihdam Oranı Arasındaki İlişkinin Sektörler İtibariyle İncelenmesi

Ekonomik büyümeyi açıklayıcı faktörlerin tespiti konusunda pek çok ampirik çalışma bulunmaktadır. 1970’lerden itibaren kayıt dışı ekonomi üzerindeki ilgi artmaya başlamış ve kayıt dışı ekonominin kayıtlı ekonomi üzerindeki etkilerinin araştırılmasına yönelinmiştir. Kayıt dışı ekonominin ve buna bağlı olarak kayıt dışı istihdamın kayıtlı ekonomi üzerinde olumsuz ve olumlu etkileri olduğu ileri sürülmektedir. Bu bağlamda bu çalışmada Türkiye ekonomisindeki toplam ekonomik faaliyetler, tarım sektörü, hizmetler sektörü ve sanayi sektörü için optimal bir kayıt dışı istihdam oranın var olup olmadığı ve varsa bu oranın tahmin edilmesi amaçlanmaktadır. Analizler 2009- 2020 yıllarını ve İBBS 2 düzeyini kapsayan bir panel veri seti kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Türkiye için optimal kayıt dışı istihdam oranın belirlenebilmesi için ters U formunun geçerli olup olmadığı, literatürdeki diğer çalışmalardan olarak hem sektörel hem de bölgesel farklılar dikkate alınarak araştırmaya konu olan ekonomik faaliyet alanları için dört ayrı dinamik panel veri modeli kullanılarak araştırılmıştır. Modellerin tahmininde Arrellona ve Bond (1991) tahmin yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular toplam ekonomik faaliyetler ile sanayi sektörü için ters U formunun geçerli olduğunu göstermektedir. Ancak kayıt dışı istihdam ile tarım sektörü arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Bununla beraber hizmetler sektörü ile doğrusal bir ilişki içinde olduğu tespit edilmiştir. Optimum kayıt dışı istihdam oranları toplam ekonomik faaliyetler için %66,21 ve sanayi sektörü için %66,46 olarak tahmin edilmiştir

Investigation of the Relationship Between Registered Economy and Unregistered Employment Rate by Sectors in Turkey

There are many empirical studies on the determination of explanatory factors of economic growth. Since the 1970s, the interest in unregistered economy has started to increase and it has been focused on investigating the effects of unregistered economy on registered economy. It is suggested that unregistered economy and, accordingly, unregistered employment have negative and positive effects on registered economy. In this context, in this study, the aim is estimation of an optimal unregistered employment rate for total economy, agriculture, services and industry in Turkey. Analyzes were carried out using a panel data set covering 2009-2020 and NUTS 2 level. In order to determine the optimal unregistered employment rate for Turkey, whether the inverted U form is valid or not, unlike other studies in the literature, it has been investigated to consider both sectors and regional differences by using four different dynamic panel data models. These dynamic panel data models estimated by Arrellona and Bond (1991)’s method. The findings show that the inverted U form is valid for total economy and industrial. However, no significant relationship was found between unregistered employment and agricultural. Also, it is determined that there is a linear relationship between services and unregistered employment. Optimum unregistered employment rates were estimated as 66.21% for total economy and 66.46% for industry.

PDF

___

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, RGT. 31.5.2006.
Adam, M. C., & Ginsburgh, V. (1985). The effects of irregular markets on macroeconomic policy: some estimates for Belgium. European Economic Review, 29(1), 15-33.
Akalin, G., ve Kesikoğlu, F. (2007). Türkiye’de kayitdışı ekonomi ve büyüme ilişkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 3(5), 71-87.
Anderson, T. W., & Hsiao, C. (1981). Estimation of dynamic models with error components. Journal of the American Statistical Association, 76: 598–606. https://doi.org/10.2307/2287517.
Anderson, T. W., & Hsiao, C. (1982). Formulation and estimation of dynamic models using panel data. Journal of Econometrics, 18: 47–82. https://doi.org/10.1016/0304-4076(82)90095-1.
Arellano, M., & Bond, S. (1991). Some tests of specification for panel data: Monte Carlo evidence and an application to employment equations. Review of Economic Studies, 58: 277–297. https://doi.org/10.2307/2297968.
Baklouti, N. & Boujelbene, Y. (2019). The Economic Growth–Inflation–Shadow Economy Trilogy: Developed Versus Developing Countries. International Economic Journal, 33:4, 679-695, DOI: 10.1080/10168737.2019.1641540
Baltagi, B. (2021). Econometric Analysis of Panel Data, 6th ed., Springer, Cham.
Barro, R. J., & Sala-i-Martin, X. (2003). Economic Growth. Cambridge, MA: MIT Press.
Bhattacharyya, D. K. (1993). How Does the “Hidden Economy” Affect Consumers’ Expenditure? An Econometric Study of the U.K. 1960– 1984. International Institute of Public Finance, Berlin.
Bhattacharyya, D. K. (1999). On the Economic Rationale of Estimating the Hidden Economy. Econ. J., 109(456), 348–59.
Binay, M. (2015). Optimal informal employment ratio for Turkish economy. Procedia Economics and Finance, 26, 598-602.
Bovi, M., & Dell’Anno, R. (2010). The changing nature of the OECD shadow economy. Journal of Evolutionary economics, 20(1), 19-48.
Cagan, P. (1958). The Demand for Currency relative to the Total Money Supply. Journal of Political Economy, 66(4), 303-328.
Cooray, A., Dzhumashev, R., & Schneider, F. (2017). How does corruption affect public debt? An empirical analysis. World development, 90, 115-127.
Çelik, R., Keskin, A. ve Keskin, A. (2021). Türkiye’de Ekonomik Büyüme, İşsizlik ve Enflasyonun Kayıt Dışı İstihdam Üzerindeki Etkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Journal of Social Policy Conferences, 80, 451-474. https://doi.org/10.26650/jspc.2021.80.000053
Çetintaş, H. ve Vergil, H. (2003). Türkiye'de Kayıt Dışı Ekonominin Tahmini. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 4 (1).
ÇSGB, (2015). Ulusal İstihdam Stratejisi 2014-2023 – Eylem Planları 2014-2016, Çalışma ve sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü, Ankara.
Fleming, M.H. & Roman, J., Farrell, G. (2000). The Shadow economy. Journal of International Affairs, 53(2), pp. 387-409.
Frey, B. S. & Schneider, F. (2000). Informal and underground economy, International Encyclopedia of Social and Behavioral Science, Bd. 12 Economics, Amsterdam, Elsevier Science Publishing Company.
Friedman, E., Johnson, S., Kaufmann, D., & Zoido-Lobaton, P. (2000). Dodging the grabbing hand: The determinants of unofficial activity in 69 countries. Journal of Public Economics, 76(3), 459–493.
Goel, R. K., Saunoris, J. W., & Schneider, F. (2019). Growth in the shadows: effect of the shadow economy on US economic growth over more than a century. Contemporary Economic Policy, 37(1), 50-67.
Greene, W. (2020) Econometric Analysis: Global Edition, 8th ed, Global Edition, Pearson Education Limited.
Gutmann, P. M. (1977). The Subterranean Economy. Financial Analysts Journal, 33(6), 26-27+34.
Ilgın, Y. (1999), Kayıtdışı Ekonomi ve Türkiye’deki Boyutları. (Uzmanlık Tezi). Devlet Planlama Teşkilatı, İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Ankara.
Johnson, S., Kaufmann, D., & Zoido-Lobaton, P. (1998). Regulatory discretion and the unofficial economy. The American Economic Review, 88(2), 387–392.
Johnson, S., Kaufmann, D., & Zoido-Lobaton, P. (1998). Regulatory discretion and the unofficial economy. The American Economic Review, 88(2), 387–392.
Jones, C. I. (2016). The Facts of Economic Growth, in Handbook of Macroeconomics, Vol. 2A, Chapter 1, edited by J. B. Taylor and H. Uhlig. Amsterdam: Elsevier, 3–69.
Kalkınma Bakanlığı, (2018). İşgücü Piyasası ve Genç İstihdamı Özel İhtisas Komisyonu Raporu. On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023).
Koru, A. T., & Dinçer, N. N. (2018). Türkiye’de sanayi ve hizmet sektörleri. İktisat ve Toplum, 88, 5- 11.
Loayza, N. V. (1996). The economics of the informal sector: a simple model and some empirical evidence from Latin America. In Carnegie-Rochester conference series on public policy (Vol. 45, pp. 129-162). North-Holland.
Mankiw, N., Romer, D. & Weil, D. (1992). A Contribution to the Empirics of Economic Growth. Quarterly Journal of Economics, 107(2), 407–37.
Mhadhbi, K. (2014). Financial development and economic growth: A dynamic panel data analysis. International Journal of Econometrics and Financial Management, 2(2), 48-58.
Nabi, M. S., & Drine, I. (2009). External debt, informal economy and growth. Economics Bulletin, 29(3), 1695–1707.
Saunoris, J. W. (2018). Is the shadow economy a bane or boon for economic growth? Review of Development Economics, 22(1), 115–132.
Savaşan, F., Yardımcıoğlu, F. ve Demir, İ. (2016). Türkiye’de Kayıtdışı Ekonomi: Zaman Serisi ve Panel Veri MIMIC Tahminleri. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 161- 201.
Schneider, F. (1998). Stellt das Anwachsen der Schwarzarbeit eine wirtschaftspolitische Herausforderung dar? Einige Gedanken aus volks wirtschaftlicher Sicht. Mitteilungen des Instituts für angewandte Wirtschaftsforschung (IAW), Linz, 98(1), 4–13.
Schneider, F. (2011). Handbook on the Shadow Economy. In F. Schneider (Ed.), Handbook on the shadow economy. Edward Elgar. ISBN: 978 1 84844 335 8.
Schneider, F., & Enste, D. H. (2000). Shadow economies: Size, causes, and consequences. Journal of Economic Literature, 38(1), 77–114.
Schneider, F., & Hametner, B. (2014). The shadow economy in Colombia: Size and effects on economic growth. Peace Economics, Peace Science and Public Policy, 20(2), 293-325.
Schneider, F., Buehn, A. & Montenegro, C. E. (2010) New Estimates for the Shadow Economies all over the World. International Economic Journal, 24:4, 443-461, DOI: 10.1080/10168737.2010.525974
Stock, J. H., & Watson, M. W. (2020). Introduction to Econometrics, 4th ed., Global Edition, Pearson Education Limited.
Williams, C. C., & Schneider, F. (2016). Measuring the global shadow economy: The prevalence of informal work and labour, ISBN: 978 1 78471 798 8. Edward Elgar.
Yurdakul, F. (2008), Türkiye’de Kayıtdışı Ekonomi: Bir Model Denemesi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63(4), ss. 205-221.
Zeren, F., ve Ergun, S. (2010). AB'ye Doğrudan Yabancı Yatırım Girişlerini Belirleyen Faktörler: Dinamik Panel Veri Analizi. Business & Economics Research Journal, 1(4).