Ruhsal Liderlik: Literatür Taraması ve İçerik Analizi

Ruhsal liderlik; hem ruhsal lideri hem de izleyicilerini birey, grup ve örgüt düzeylerinde olumlu sonuçların elde edilmesi doğrultusunda manevi bir ortamda içten güdüleyen bir süreçtir. Fry tarafından tek başına ya da arkadaşlarıyla birlikte 2003-2017 yılları arasında gerçekleştirilen çalışmalardaki ruhsal liderlik ölçeği, boyutları, öncül ve sonuç değişkenleri hakkında verilen bazı bilgiler orijinal çalışmalardan farklı bir şekilde ulusal yazına aktarılmıştır. Bu durum; ulusal yazında çelişkilere yol açmıştır. Bu çalışma kapsamında; “literatür taraması” bölümünde özellikle ilgili hususlar hakkında detaylı bilgi verilerek ulusal yazındaki sıkıntıların giderilmesi ve ulusal yazına yön verilmesi hedeflenmektedir. Ayrıca bu çalışmada; ruhsal liderlik konusu hakkında Türkiye’de yazılmış lisansüstü tezlerin mevcut durumu ve eğilimi ortaya konulmaktadır. Böylece bu konuda çalışma yapmayı düşünen araştırmacılara ışık tutmak amaçlanmıştır. Bu amaçla YÖK Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanı’nda 2021 yılına kadar tarama yapılmıştır. Tarama sonucunda; ruhsal liderliğe dair tespit/çıkarım yapılan ve/veya bulguya ulaşılan on beş adet yüksek lisans, altı adet doktora ve bir adet tıpta uzmanlık olmak üzere 2009-2021 yılları arasında hazırlanmış toplam yirmi iki adet tez çalışmanın araştırma kapsamına dahil edilmiştir. Daha sonra bu tezlerin “betimsel özellikler”, “içerik ve araştırma yöntemi”, “örneklem”, “veri”, “analiz teknikleri”, “kaynakça” ve “atıf” bakımından bibliyometrik özelliklerini belirlemek için ikincil veri kullanmak suretiyle içerik analizi yapılmıştır. Analiz bulguları belirlenen araştırma soruları ve kriterler doğrultusunda genellikle tez türü bakımından sıklık ve yüzde bazında tablolaştırılmıştır. “Tartışma ve sonuç” bölümünde ise bu bulgulardan hareketle tespitler/çıkarımlar yapılmış ve ayrıca gelecek çalışmalara dair önerilerde bulunulmuştur.

Spiritual Leadership: Literature Review and Content Analysis

Spiritual leadership is a process that intrinsically motivates both the spiritual leader and her/his followers in a spiritual atmosphere to achieve positive results at the individual, group and organizational levels. Given some information about the spiritual leadership’s scale, dimensions, antecedent and outcome variables in the studies carried out by Fry alone or with his friends between 2003 and 2017 has been transferred to the national literature in a different way from the original studies. This situation has led to many contradictions in the national literature. This study aims to eliminate the problems in the national literature and to give direction to it by giving detailed information about the relevant issues in the “literature review” section. In addition, this study reveals the current status and trend of graduate theses written in Turkey on the subject of spiritual leadership. Thus, this study also aims to shed light on the researchers who are considering working on this subject. For this purpose, the Database of National Thesis Center of the Council of Higher Education was searched until 2021. As a result of the search, a total of twenty-two graduate theses prepared between 2009 and 2021, of which are fifteen master’s theses, six doctoral dissertations and one “specialization in medicine” thesis with determinations/inferences and/or findings about spiritual leadership, were included in the research scope of this study. And then, content analysis was employed by using secondary data to determine the bibliometric characteristics of these theses in terms of “descriptive features”, “content and research method”, “sample”, “data”, “analysis techniques”, “references” and “citation”. The findings of analysis were tabulated mostly on the basis of frequency and percentage in terms of the type of thesis, in line with the research questions and criteria determined. Based on these findings, determinations/inferences and suggestions for future studies were made in the “discussion and conclusion” section.

PDF

___

Ak, M. (Ed.). (2021). Yönetim ve Örgütsel Davranışta Bibliyometrik Analizler. Ankara: Nobel.
*Akgüney, E. (2013). Ruhsal Liderliğin Örgütsel Çıktılara Etkisi: Bankacılık ve Faizsiz Finans Sektörleri Arasında Karşılaştırmalı Bir Analiz. (Yüksek Lisans Tezi). Gebze Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
**Akınci, T. (2017). Lise Öğretmenlerinin Yönetici Ruhsal Liderlik Algılarının Öğretmenlik Liderliğine ve Öz-Yetkinliklerine Etkisi. (Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Ortak Lisansüstü Programları Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Akınci, T. ve Ekşi, H. (2017). Yönetici Ruhsal Liderlik Algı Ölçeği Geliştirilmesi. Route Educational and Social Science Journal, 4(7), 294-312. https://doi.org/10.17121/ressjournal.818
Allen, N. J., & Meyer, J. P. (1990). The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to the Organization. Journal of Occupational Psychology. 63(1), 1-18. https://doi.org/10.1111/j.2044-8325.1990.tb00506.x
Alparslan, A. M. ve Ekşili, N. (2016). Gündemdeki Liderlik Konuları: Journal of Organizational Behavior Dergisinde Bibliyometrik Bir Analiz (2010-2015). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16) , 274-291. https://doi.org/10.20875/sb.59615
*Alptekin S. (2018). Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Yönetici Hemşireleri ile İlgili Ruhsal Liderlik Algılarının Belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
**Altay Gökmen, İ. (2021). Yükseköğretimde İşyeri Ruhsallığının Öğretim Görevlilerinin Görüşlerine Göre Modellenmesi. (Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
*Ankaralıoğlu, S. (2020). Farklı Okul Kademelerinde Görev Yapan Öğretmen Algılarına Göre Yöneticilerin Ruhsal Liderlik Stilinin Okul Kültürüne Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
*Ardıç, T. (2013). Ortaokullarda Görevli Öğretmenlerin Ruhsal Liderliğe İlişkin Algıları (Diyarbakır İli Örneği). (Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
Ashmos, D. P., & Duchon, D. (2000). Spirituality at Work: A Conceptualization and Measure. Journal of Management Inquiry, 9(2), 134-145. https://doi.org/10.1177/105649260092008
Avolio, B. J., Kahai, S., & Dodge, G. E. (2000). E-Leadership: Implications for Theory, Research and Practice. Leadership Quarterly, 11(4), 615-668. https://doi.org/10.1016/S1048-9843(00)00062- X
Avolio, B. J., & Gardner, W. L. (2005). Authentic Leadership Development: Getting to the Root of Positive Forms of Leadership. The Leadership Quarterly, 16(3), 315-338. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2005.03.001
Avolio, B. J., Gardner, W. L., Walumbwa, F. O., Luthans, F. & May, D. R. (2004). Unlocking the Mask: A look at the Process by which Authentic Leaders Impact Follower Attitudes and Behaviors. The Leadership Quarterly, 15(6), 801-823. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2004.09.003
Aydıntan, B. (2020). Zor Dönemlerin Liderliği: Güncel Liderlik Yaklaşımları. M. E. Karabay ve İ. Şener (Eds.), İşletmelerde Güncel Yaklaşımlar: Pandemi Sonrası Örgütlerin Geleceği Kitabı içinde (s. 325-351). Ankara: Nobel.
Aydıntan, B. (2021). İşletmelerde Liderlik ve Motivasyon (Pozitif Yaklaşımlar). Ankara: Gazi Kitabevi.
Bass, B. M. & Steidlmeier, P. (1999). Ethics, Character and Authentic Transformational Leadership Behavior. The Leadership Quarterly, 10(2), 181-217. https://doi.org/10.1016/s1048- 9843(99)00016-8
Bayhan Karapınar, P., Ergeneli, A. ve Taş, A. (2015). Türkiye’de İş-Aile Çatışması Araştırmalarının Genel Görünümü. R. Özen Kutanis (Ed.), Türkiye’de Örgütsel Davranış Çalışmaları I Kitabı içinde (s. 145-168). Ankara: Gazi Kitabevi.
Bayhan Karapınar, P., Taş, A. ve Ergeneli, A. (2016). Türkiye’de Psikolojik Güçlendirme Çalışmalarının Genel Görünümü. R. Özen Kutanis (Ed.), Türkiye’de Örgütsel Davranış Çalışmaları II Kitabı içinde (s. 191-214). Ankara: Gazi Kitabevi.
**Baykal Narcıkara, E. (2017). Spiritüel Liderlik Davranışının Algılanan Performans Üzerine Etkisi. (Doktora Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Baykal, E. (2018). Spiritüelite (Ruhsallık) ve İş Ortamında Anlam Arayışı. Alanya Akademik Bakış Dergisi, 2(1), 11-25. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.337789
Bedük, A. (2012). Karşılaştırmalı İşletme-Yönetim Terimleri Sözlüğü. (3. Baskı), Ankara: Nobel
Benefiel, M. (2005). The Second Half of the Journey: Spiritual Leadership for Organizational Transformation. The Leadership Quarterly, 16(5), 723-747. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2005.07.005
Blanchard, K. H. (1999). The Heart of a Leader. Tulsa, OK: Honor Books.
Bozkuş, K. ve Gündüz, Y. (2016). Ruhsal Liderlik İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin Modellenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(1), 405-420. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefdergi/issue/22606/241603
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (11. Baskı), Ankara: Pegem Akademi.
*Cengiz Akar, A.(2010). Ruhsal Liderlik ve Ruhsal Liderliğin Eğitim Örgütlerinde Uygulanabilirliği Hakkında Teorik Bir Çalışma.(Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Chaleff, I. (1998). Spiritual Leadership: Thoughtfulness and Decency Identify the Spiritual Leader Executive Excellence. 15(5), 9. Erişim adresi: http://www.econbiz.de/Record/spiritual- leadership-thoughtfulness-and-decency-identifythe-spiritual-leader-chaleff-ira/10007126765
Chen, C. Y., & Yang, C. F. (2012). The Impact of Spiritual Leadership on Organizational Citizenship Behavior: A Multi-Sample Analysis. Journal of Business Ethics, 105(1), 107-114. https://doi.org/10.1007/s10551-011-0953-3
*Çoban, Ö. (2019). Okullarda Örgütsel Maneviyatın Artırılmasına İlişkin Öğretmen Görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
Çögenli, M. Z. (2019). Sanayi İşletmelerinde Çalışan Yöneticilerin Sergiledikleri Otantik Liderlik Tarzlarının Değerlendirilmesi: Uşak Deri (Karma) OSB Örneği. İş, Güç: Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynaklari Dergisi, 21(3), 129-146. https://doi.org/10.4026/isguc.634401
*Demirdağ, A. (2019). Ruhsal Liderliğin İş Tatmini Üzerindeki Etkisini Farklı Kuşaklar Üzerinden İnceleme. (Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Diener, E. D., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The Satisfaction with Life Scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71-75. https://doi.org/10.1207/s15327752jpa4901_13
Ergeneli, A. (2006). Örgüt ve İnsan. (1. Baskı), Ankara; Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
Ertürk, E. ve Gökce, Ş. (2019). Türkiye’de Stratejik Liderlik Alanında Hazırlanmış Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Business & Management Studies: An International Journal, 7(3), 165-182. https://doi.org/10.15295/bmij.v7i3.1237
Fairholm, G. W. (1997). Capturing the Heart of Leadership: Spirituality and Community in the New American Workplace. Westport, CT: Praeger.
Fairholm, G. W. (1998). Perspectives on Leadership: From the Science of Management to Its Spiritual Heart. Westport, Conn.: Praeger.
Fairholm, G. W. (2001). Matering Inner Leadership. Westport, CT: Quorum Books.
Ferguson, J. & Milliman J. (2008) Creating Effective Core Organizational Values: A Spiritual Leadership Approach. International Journal of Public Administration, 31(4), 439-459. https://doi.org/10.1080/01900690701590835
Freeman, G. T. (2011). Spirituality and Servant Leadership: A Conceptual Model and Research Proposal. Emerging Leadership Journeys, 4(1), 120-140. Erişim adresi: https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.467.6293&rep=rep1&type=pdf
Fry, L. W. & Matherly, L. L. (2006). Spiritual Leadership and Organizational Performance: An Exploratory Study. Academy of Management Meeting, Atlanta, Georgia. Erişim adresi: https://www.iispiritualleadership.com/wp-content/uploads/docs/SLTOrgPerfAOM2006.pdf
Fry, L. W. (2003). Toward a Theory of Spiritual Leadership. The Leadership Quarterly, 14(6), 693-727. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2003.09.001
Fry, L. W. (2005). Toward a Theory of Ethical and Spiritual Well-being, and Corporate Social Responsibility through Spiritual Leadership. In R. A. Giacalone, C. L. Jurkiewicz & C. Dunn (Eds.), Positive Psychology in Business Ethics and Corporate Responsibility (pp. 47-83). Greenwich, CT: Information Age.
Fry, L. W. (2008). Spiritual Leadership: State-of-the-Art and Future Directions for Theory, Research, and Practice. In J. Biberman & L. Tischler (Eds.), Spirituality in Business (pp. 106-124). New York: Palgrave.
Fry, L. W., & Cohen, M. P. (2009). Spiritual Leadership as a Paradigm for Organizational Transformation and Recovery from Extended Work Hours Cultures. Journal of Business Ethics, 84(2), 265-278. https://doi.org/10.1007/s10551-008-9695-2
Fry, L. W., & Slocum Jr, J. W. (2008). Maximizing the Triple Bottom Line through Spiritual Leadership. Organizational Dynamics, 37(1), 86-96. https://doi.org/10.1016/j.orgdyn.2007.11.004
Fry, L. W., Latham, J. R., Clinebell, S. K., & Krahnke, K. (2017). Spiritual Leadership as a Model for Performance Excellence: A Study of Baldrige award Recipients. Journal of Management, Spirituality & Religion, 14(1), 22-47. https://doi.org/10.1080/14766086.2016.1202130
Fry, L. W., Matherly, L. L., & Ouimet, J. (2010). The Spiritual Leadership Balanced Scorecard Business Model: The Case of the Cordon Bleu Tomasso Corporation. Journal of Management, Spirituality & Religion, 7(4), 283-314. https://doi.org/10.1080/14766086.2010.524983
Fry, L. W., Nisiewicz, M. , Vitucci, S., & Cedillo, M. (2007). Transforming City Government through Spiritual Leadership: Measurement and Establishing a Baseline. National Meeting of the Academy of Management, Philadelphia, Pennsylvania. Erişim adresi: https://www.iispiritualleadership.com/wp-content/uploads/docs/SLTCityGovFinal.pdf
Fry, L. W., Nisiewicz, M. S., & Vitucci, S. (2007). Transforming Local Police Departmants through Spiritual Leadership: Measurement and Establishing a Baseline. National Meeting of the Academy of Management, Philadelphia, Pennsylvania. Erişim adresi: https://www.iispiritualleadership.com/wp-content/uploads/2012/10/SLTKPD-Final.pdf
Fry, L. W., Vitucci, S., & Cedillo, M. (2005). Spiritual Leadership and Army Transformation: Theory, Measurement, and Establishing a Baseline. The Leadership Quarterly, 16(5), 835-862. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2005.07.012
Fry, L., & Kriger, M. (2009). Towards a Theory of Being-Centered Leadership: Multiple Levels of Being as Context for Effective Leadership. Human Relations, 62(11), 1667-1696. https://doi.org/10.1177/0018726709346380
George, J. M., & Jones, G. R. (2002). Organizational Behavior. (3. Baskı), New Jersey: Prentice Hall.
Göçen, A. (2017). Eğitim Kurumlarında İşyeri Ruhsallığının Geliştirilmesine Yönelik Deneysel Bir Uygulama. (Doktora Tezi). Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
**Gümüşsoy, Y. (2020). Ruhsal Liderliğin Hizmet İnovasyon Davranışı Üzerindeki Etkisinde, Takım Uyumu ve Bilgi Paylaşımının Aracılık Rolü Üzerine Bir Araştırma. (Doktora Tezi). Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
*Günay Süle, G. (2019). Okul Yöneticilerinin Kişilik Özellikleri ile Ruhsal Liderlik Düzeyleri Arasındaki İlişki. (Yüksek Lisans Tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
**Gündüz, Ş. (2014). Ruhsal Liderlik ile Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişki: Duygusal Zekânın Aracı Etkisi. (Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Hackman, J. R., & Oldham, G. R. (1976). Motivation through the Design of Work: Test of a Theory. Organizational Behavior and Human Performance, 16(2), 250-279. https://doi.org/10.1016/0030-5073(76)90016-7
House, R. J., & Mitchell, T. R. (1975). Path-Goal Theory of Leadership. Organizational Research, Department of Psychology, University of Washington, Seattle, Washington, 1-18. Erişim adresi: https://apps.dtic.mil/sti/pdfs/ADA009513.pdf
Husted, C. L. (2008). Systematic Differentiation between Dark and Light Leaders: Is a Corporate Criminal Profile Possible? (Doctoral dissertation). Available from ProQuest Dissertations Publishing. (UMI No. 3330328)
Kavak, B. ve Kazancı Sunaoğlu, Ş. (2020). Pazarlama Bilim Dalında Yazılmış Yüksek Lisans ve Doktora Tezlerinin Bibliyometrik Profilinin İncelenmesi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi
Dergisi, 55(4), 2997-3021. https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.12.1509
Kesken, J. ve Ayyıldız, N. A. (2008). Liderlik Yaklaşımlarında Yeni Perspektifler: Pozitif ve Otantik Liderlik. Ege Akademik Bakış, 8(2), 729-754. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/227428244_Liderlik_Yaklasimlarinda_Yeni_Perspekt ifler_Pozitif_ve_Otantik_Liderlik
**Kılıç, B. (2018). Ruhsal Liderlik, Örgüt Kültürü ve Örgütsel Sessizliğin Okul Başarısına Etkisi. (Doktora Tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Kızılyalçın, A. (2021). Türkiye’de Kooperatifçilik Alanında Muhasebe ve Finans Konusunda Hazırlanan Lisansüstü Tezler Üzerine İnceleme. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 56(1), 390-410. https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.21.03.1532
*Korkut, A. (2012). Ruhsal Liderliğe İlişkin Kuramsal Bir İnceleme. (Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
Krishnakumar, S., Houghton, J. D., Neck, C. P., & Ellison, C. N. (2015). The “Good” and the “Bad” of Spiritual Leadership. Journal of Management, Spirituality & Religion, 12(1), 17-37. https://doi.org/10.1080/14766086.2014.886518
*Kurtar, Ş. (2009). Ruhsal Liderlik Ölçeği: Türkçe Dilsel Eşdeğerlik, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. (Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği (2016). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=21510&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5, Erişim tarihi: 27.04.2022
Malone, P. N., & Fry, L. W. (2003). Transforming Schools through Spiritual Leadership: A Field Experiment. National Meeting of the Academy of Management, Seattle, Washington. Erişim adresi: https://www.iispiritualleadership.com/wp-content/uploads/docs/SLTAOMPeggy0106.pdf
Maslow, A. H. (1943). A Theory of Human Motivation. Psychological Review, 50(4), 370-396. https://doi.org/10.1037/h0054346
Moxley, R. S. (2000). Spirit and Leadership. San Francisco: Jossey Bass.
Nyhan, R. C. (2000). Changing the Paradigm: Trust and Its Role in Public Sector Organizations. The American Review of Public Administration, 30(1), 87-109. https://doi.org/10.1177/02750740022064560
Özkara, Z. U. (2019). Örgütlerde Otantik Liderlik ve Politik Yeti: Hemşireler Üzerinde Bir Araştırma. (1. Baskı), Ankara: Gazi Kitabevi.
Özkara, Z. U. ve Sağlam Arı, G. (2019). Örgütlerde Güven ve Liderlik: Kavramlar-Kuramlar-Modeller ve Uygulama. Ankara: Gazi Kitabevi.
Özkara, Z. U. (2018). Yönetim ve Organizasyon Alanındaki Çeşitli Konulardan Hareketle Lider ve Yönetici Kavramlarına İlişkin Bazı Çıkarımlar. B. Aydıntan (Ed.), Yönetim ve Pazarlama Alanlarında Seçme Konular Kitabı içinde (s. 123-146).(1. Baskı), Ankara: Gazi Kitabevi
Pawar, B. S. (2008). Two Approaches to Workplace Spirituality Facilitation: A Comparison and Implications. Leadership and Organization Development Journal, 29(6), 544-567. https://doi.org/10.1108/01437730810894195
Puls, T. R. (2011). Authentic Leadership and Its Relationship to Ministerial Effectiveness (Doctoral dissertation). Available from ProQuest Dissertations Publishing. (UMI No. 3498652)
Qasemi, H. R. (2009). Toward a Spiritual System in Organization through Spiritual Leadership. Proceedings of the 53rd Annual Meeting of the International Society for the Systems Sciences. Erişim adresi: http://journals.isss.org/index.php/proceedings53rd/ article/view/1197
Sanders, J. E., Hopkins, W. E., & Geroy, G. D. (2003). From Transactional to Transcendental: Toward an Integrated Theory of Leadership. Journal of Leadership & Organizational Studies, 9(4), 21- 31. https://doi.org/10.1177/107179190300900402
Sendjaya, S., Sarros, J. C., & Santora, J. C. (2008). Defining and Measuring Servant Leadership Behaviour in Organizations. Journal of Management Studies, 45(2), 402-424. https://doi.org/10.1111/j.1467-6486.2007.00761.x
Şimşek, M. Ş., Akgemci, T. ve Çelik, A. (2008). Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış. (6. Baskı), Gazi Kitabevi, Ankara.
*Tan, İ. H. (2015). İlkokul ve Ortaokul Müdürlerinin Ruhsal Liderlik Davranışları ile Öğretmenlerin İşe Tutkunlukları Arasındaki İlişki. (Yüksek Lisans Tezi). Zirve Üniversitesi Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
*Tanrıkulu, A. (2020). Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenlerinin Ruhsal Liderlik ile Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
Taş, A., Özkara, Z. U. ve Aydıntan, B. (2020) Elektronik Liderliğin Temel Boyutu: Sanal Teknoloji Yeterliğinin Yöneticiye Duyulan Güvene Etkileri. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(3), 2879- 2894. https://doi.org/10.20491/isarder.2020.1014
*Togay, U. (2015). Okul Yöneticilerinin Ruhsal Liderlik Özelliklerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi: Mersin Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Zirve Üniversitesi Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
Wang, M., Guo, T., Ni, Y., Shang, S., & Tang, Z. (2019). The Effect of Spiritual Leadership on Employee Effectiveness: An Intrinsic Motivation Perspective. Frontiers in Psychology. 9, 1-11. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.02627
***Yıldız, M. S. (2020). Dahili ve Cerrahi Bilimler Uzmanlık Öğrencilerinde Ruhsal Liderlik ve Tükenmişlik Sendromu Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi.(Tıpta Uzmanlık Tezi). Sağlık Bilimleri Üniversitesi Aile Hekimliği Kliniği, İstanbul.
*Yıldız, S. (2021). Okul Müdürlerinin Ruhsal Liderlikleri İle Okul İklimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
*Yılmaz, M. (2020). Yöneticilerin Ruhsal Liderlik Davranışlarının Örgütsel Stres ve Tükenmişlik Üzerine Etkisi: Otel İşletmeleri Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Zafar, J. (2010). Measuring Religiosity and Workplace Spirituality in Pakistan: A Case Study of Armed Forces and University Teachers. Cross-cultural Communication, 6(4), 104-111. http://doi.org/10.3968/j.ccc.1923670020100604.002
Not: Çalışmanın araştırma kapsamındaki tezler; “Kaynaklar” içerisinde Tablo 1 ile uyumlu olarak şu şekilde işaretlenmiştir: *Yüksek lisans tezi, **Doktora tezi, ***Tıpta uzmanlık tezi